Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon]

Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon]
Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon]
Боймамат ўтган йили биздан бир синф юқорида ўқирди. Мана энди мен билан битта партада ўтирибди. Математикани яхши ўзлаштиролмай, шу аҳволга тушибди шўрлик. Бешинчи синфда сурункасига икки йил ўқиётгани учун собиқ синфдошлари уни «Боймамат Бешинчи» деб масхара қилишади. Биз ҳам орқаваротдан уни шундай атаймиз, юзига гапирсанг, салом-аликсиз биқинингга соп қолади.
Боймамат Бешинчи синфимизда пайдо бўлгач, бир-икки ҳафтагача ўзини анча сипо кўрсатиб юрди. Кейин, думи босилган илон қўққисдан сапчигандек, бизга бирданига хуруж қилишга киришди. Орадан бир ой ҳам ўтмай, синфнинг хўжайини бўлди-қолди.
Бир куни мактабга эртароқ келиб, олма еб ўтирган эдим, синфга пишиллаганича Боймамат Бешинчи кирди.
– Ғажиётганингни қаттан ўмардинг? – лавоқ юзини осилтириб тумтайганича сўради у.
– Эртош буванинг боғидан, – дедим мен. – Аммо-лекин, ўғирлаганим йўқ, яхшиликча кириб сўрасанг, чол индамайди.
– Яхшиликча кириб олма ейишнинг қизиғи бўларканми? – лунжини баттардан шишириб тиржайди у. – Бир иш қилсанг, қаҳрамонларча қилиш керак. Тушундингми, текинхўр?
Мен «йўқ» деган маънода бош тебратдим. Боймамат Бешинчининг хуноби ошиб, мени зўр бериб тергашга тушди. Бу орада битта-иккитадан келишиб, синф болаларга тўлиб қолди. Бошқалар ҳам унинг сўзларини лоқайд тинглаётганини кўрган Боймамат Бешинчи энди барчага тенгдан ўдағайлай кетди.
– Сен зумрашалар «беш» баҳо олишни биласанлар, холос, – дея жаҳл билан ўшқирди у. – Олмани тўғрима-тўғри ейиш бор, қаҳрамонларча ейиш бор. Шунга қолганда калланглар ишламай турибди-я.
У синфдагиларга ўқрайганича пича жимиб қолди. Сўнг ўқитувчи ўтирадиган столга иккала муштини тираб, кеккайган тарзда деди:
– Дарсдан кейин икки соат муҳлат бераман. Бу ишга қизларни аралаштирмаймиз, ҳамма ўғил болалар ўз вақтида боғ ёнига тўпланишсин. Қаҳрамонларча олма ейиш қанақа бўлишини ана ўшанда кўрасанлар. Яна битта гап – кимнинг уйида саккизинчи калиш бўлса, қўлтиққа қистириб келсин. Бизга қўшилмаганларга «қуёнхон» деган лақаб қўйилади.
«Қуёнхон» бўлишга кимнинг тоқати бор дейсиз, барчамиз ўз вақтида айтилган жойга йиғилдик. Бор-йўғи олти кишигина саккизинчи калиш топиб келибди.
– Математикадан нуқул «беш» оладиганлар мана бу томонга ўтсин-чи, – ўнг қўлини ёнга чўзди Боймамат Бешинчи. – Мен қўмондонман, буйруғимни ўрнида бажаришларинг керак.
«Илғор математиклар» етти киши эканмиз. Қўмондоннинг ўнг томонида саф тортдик.
– Шу фандан баъзан «тўрт» оладиганлар бу томонга турсин, – чап ёнини кўрсатиб буюрди Боймамат Бешинчи.
«Ўртача математиклар» чап томонга тизилишди.
– Мана энди, қолганлардан зарбдор гуруҳ тузамиз, – тушунтирди қўмондон. – Бу азаматлар боғнинг ичига киришиб, алоҳида қаҳрамонлик кўрсатишади, олмани ўзлариям ейишади, бизгаям олиб чиқишади.
Шундан сўнг Боймамат Бешинчи бошқаларга иш тақсимлашга киришди. «Ўртача математиклар»нинг вазифаси девор тагида эгилиб туришдан иборат бўлиб, зарбдор гуруҳ аъзолари уларнинг елкасига оёқ қўйиб, ичкарига ошиб тушишлари лозим эди. «Илғор математиклар»дан эса саккизинчи калишлилар тўдаси тузилди. Биз илғорлар етти нафар калишлар эса олти жуфт эди. Шу сабабли мен вазиятдан фойдаланиб қолишга тиришиб, қўмондонга дедим:
– Менга калиш етмаяпти, зарбдор гуруҳга қўшилсам майлими?
– Олма ўғирлаш сенга «икс-игрек» эмас, – мазахлади Боймамат Бешинчи. – Сен «ўчакишувчи» бўласан.
Мен анқайганимча унинг кўзига тикилдим. «Ўчакишувчи» қанақаси бўлди яна?
– Дарвозанинг олдига бориб, Қоплоннинг ғашига тегасан, – кўрсаткич бармоғини менга бигиз қилди қўмондон. – Ит сен билан овора бўлиб, боғнинг бу чеккасидаги тўпалондан бехабар қолади. Ити акиллайвергандан кейин, Эртош бува ҳам ўша томонга боради, чалғийди.
Хуллас, ит билан ўчакишадиган бўлдим. Саккизинчи калишлиларга эса тупроқ кўчани тўзғитиб югуриш топширилди. Қуюқ чанг ичида девордан ошаётганлар кўзга чалинмасмиш.
– Агар Қоплон барибир сизларни пайқаб қолиб қувадиган бўлса, у аблаҳни хомроқ олмалар билан аямай бўмбардируфка қилинглар, – зарбдор гуруҳ аъзоларига далда берди қўмондон. – Қанчалик қопоғон бўлмасин, итниям жони бор.
Ўша куни мен Боймамат Бешинчи фақат математикани эмас, балки бу фанни яхши ўзлаштирувчиларни ҳам менсимаслигини англаб етдим. Боғни ишғол қилишдек «қаҳрамонона» ишда илғор ва ўртача математиклар зиммасига паст даражали юмушлар юклангани шундан дарак бериб турарди. Бу менга жуда алам қилди. Хўш, ундан қандай қилиб ўч олиш мумкин? Ортиқчароқ бир гап қилсанг, биқинингга мушт тушади, индамай юраверсанг...
Охири йўли топилди. Саккизинчи калишлилар, яъни «илғор математиклар» маслаҳатни бир жойга қўйиб, Боймамат Бешинчини оталиғимизга оладиган бўлдик. Кўнглига йўл топиш учун иложи борича ўзимизни унга яқин тута бошладик. Барча инжиқликларига ҳам, қўполликларига ҳам чидадик. Бора-бора иноқлашиб кетдик. Битта қишлоқда яшаб, битта тилда гаплашганингдан кейин шундай қилиш керак-да.
Ҳозир у математикани ҳурмат қиладиган бўлиб қолди. Бу фандан «уч» олган куни қовоқ-тумшуғи осилиб, чинакамига ранжийди ҳам. Қисқаси, ўзи сезмаган ҳолда Боймамат Бешинчи ҳам саккизинчи калишлилар тўдасига қўшилиб қолди.
Шанақа, энди у ҳам ўзимизникилардан.

1973
Mualifning boshqa asaralari
1 Aspan attorning arizalari (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
2 Ayollar va xayollar (hajviya) [Anvar Obidjon] 683
3 Аспан атторнинг аризалари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 553
4 Аёллар ва хаёллар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 743
5 Babangida (hajviya) [Anvar Obidjon] 556
6 Baqalarning niyati buzuq (hajviya) [Anvar Obidjon] 710
7 Bayram intyervyusi (hajviya) [Anvar Obidjon] 540
8 Berkinib olgan sirgʻacha (hikoya) [Anvar Obidjon] 776
9 Bezgakshamol-2 (hajviy hangomalar) [Anvar Obidjon] 1278
10 Boymamat Beshinchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 590
11 Buguncha bayram... (hajviya) [Anvar Obidjon] 553
12 Buzoq guvohlikka chaqirilsin! (hajviya) [Anvar Obidjon] 522
13 Бабангида (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 517
14 Байрам интервюси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 545
15 Бақаларнинг нияти бузуқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 601
16 Безгакшамол-2 (ҳажвий ҳангомалар) [Anvar Obidjon] 654
17 Беркиниб олган сирғача (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 550
18 Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 536
19 Бузоқ гувоҳликка чақирилсин! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
20 Dardingni stadionda ayt (hajviya) [Anvar Obidjon] 668
21 Davolanish (hajviya) [Anvar Obidjon] 508
22 Даволаниш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
23 Дардингни стадионда айт (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
24 Eh, la’nati ombor… [Anvar Obidjon] 784
25 Eh, shoʻrlik erkaklar! (hajviya) [Anvar Obidjon] 621
26 Eng iste’dodli oʻlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
27 Энг истеъдодли ўлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 437
28 Эҳ, лаънати омбор… [Anvar Obidjon] 649
29 Эҳ, шўрлик эркаклар! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 530
30 Gulixonning gulzorchasi (hikoya) [Anvar Obidjon] 509
31 Гулихоннинг гулзорчаси (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 469
32 Hakka xolaning igʻvolari (hikoya) [Anvar Obidjon] 576
33 Halokatdan asrovchilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 504
34 Hemma Malina (hajviya) [Anvar Obidjon] 504
35 Ҳакка холанинг иғволари (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 587
36 Ҳалокатдан асровчилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 479
37 Ҳемма Малина (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 514
38 Impoʻrtbop yigit (hajviya) [Anvar Obidjon] 559
39 Импўртбоп йигит (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 461
40 Jaqqi (hikoya) [Anvar Obidjon] 795
41 Жаққи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 504
42 Kambagʻalbop Gulmatiy (hajviya) [Anvar Obidjon] 965
43 Kasofati temirtak (hajviya) [Anvar Obidjon] 459
44 Keksa yamoqchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 511
45 Kemaga tushganning joni bir (hajviya) [Anvar Obidjon] 627
46 Kezargon Boychechak (qissa) [Anvar Obidjon] 770
47 Камбағалбоп Гулматий (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 432
48 Кезаргон Бойчечак (қисса) [Anvar Obidjon] 494
49 Кекса ямоқчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 503
50 Кемага тушганнинг жони бир (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 706
51 Madaniy zoʻravonlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 700
52 Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon] 585
53 Maqtanchoq (hikoya) [Anvar Obidjon] 1009
54 Marayim gʻijjak (hajviya) [Anvar Obidjon] 599
55 Menga til oʻrgatmoqchi boʻlishgani (h... [Anvar Obidjon] 701
56 Meshpolvonning janglari [Anvar Obidjon] 3578
57 Ming soʻmlik poʻstak (hajviya) [Anvar Obidjon] 587
58 Mirzaqand naynovning hasratlari (hajviya) [Anvar Obidjon] 498
59 Mishmishali (hajviya) [Anvar Obidjon] 513
60 Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 442
61 Марайим ғижжак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 425
62 Мақоласиз сарлавҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
63 Мақтанчоқ (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 538
64 Менга тил ўргатмоқчи бўлишгани (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 460
65 Мешполвоннинг жанглари [Anvar Obidjon] 640
66 Минг сўмлик пўстак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
67 Мирзақанд найновнинг ҳасратлари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 428
68 Мишмишали (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 463
69 Nishon buqoq va ritmik gimnastika (ha... [Anvar Obidjon] 664
70 Nokdaun (hajviya) [Anvar Obidjon] 469
71 Нишон буқоқ ва ритмик гимнастика (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 542
72 Нокдаун (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 497
73 O...o...jon (hikoya) [Anvar Obidjon] 485
74 Odobli boʻlish osonmi? (hikoya) [Anvar Obidjon] 0
75 Ola-bula sharf (hajviya) [Anvar Obidjon] 474
76 Olovjon (hikoya) [Anvar Obidjon] 423
77 Oltiariq hangomalaridan [Anvar Obidjon] 1932
78 Oltin vasvasasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 569
79 Oltin yurakli avtobola (qissa va hiko... [Anvar Obidjon] 3797
80 Ortigʻalining oʻzginasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
81 Oshqovoqsiz satira (hajviya) [Anvar Obidjon] 576
82 Oxirgi sedanatut qissasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 531
83 О...о...жон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 474
84 Одобли бўлиш осонми? (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 0
85 Ола-була шарф (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 481
86 Олий табақали меҳмонлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
87 Оловжон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 466
88 Олтиариқ ҳангомаларидан [Anvar Obidjon] 496
89 Олтин васвасаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 459
90 Олтин юракли автобола (қисса ва ҳикоялар) [Anvar Obidjon] 651
91 Ортиғалининг ўзгинаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 462
92 Охирги седанатут қиссаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 413
93 Ошқовоқсиз сатира (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 459
94 Pidboʻl (hajviya) [Anvar Obidjon] 492
95 Poygakdagilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 499
96 Poʻpisaning ogʻirligi qancha? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
97 Пидбўл (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 509
98 Пойгакдагилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 468
99 Пўписанинг оғирлиги қанча? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
100 Qadrdon yigʻilar (hikoya) [Anvar Obidjon] 551
101 Qiygʻirakning shamoli (hajviya) [Anvar Obidjon] 521
102 Qora bodring (hajviya) [Anvar Obidjon] 513
103 Qorinbotir (doston) [Anvar Obidjon] 880
104 Qoʻgʻirchoqlar (hikoya) [Anvar Obidjon] 754
105 Qoʻlaqabli bogʻkursi (hajviya) [Anvar Obidjon] 637
106 Quvish (hajviya) [Anvar Obidjon] 509
107 Қадрдон йиғилар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 450
108 Қийғиракнинг шамоли (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 570
109 Қора бодринг (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 463
110 Қоринботир (достон) [Anvar Obidjon] 471
111 Қувиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 505
112 Қўлақабли боғкурси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 421
113 Қўғирчоқлар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 492
114 Restoranda tanishganlar (hajviya) [Anvar Obidjon] 623
115 Ресторанда танишганлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 487
116 Serkaxonim (hajviya) [Anvar Obidjon] 515
117 Sotti satang hayotidan (hajviya) [Anvar Obidjon] 499
118 Sovigan koʻngil (hajviya) [Anvar Obidjon] 615
119 Soʻlim xiyobonda (hajviya) [Anvar Obidjon] 568
120 Sudxoʻrning ziyofati (hajviya) [Anvar Obidjon] 558
121 Серкахоним (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 501
122 Совиган кўнгил (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 481
123 Сотти сатанг ҳаётидан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 522
124 Судхўрнинг зиёфати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 415
125 Сўлим хиёбонда (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 457
126 Talablarga binoan (hajviya) [Anvar Obidjon] 483
127 Tip-tiniq vujud (hikoya) [Anvar Obidjon] 439
128 Tomoqqa taqaladigan gap (hajviya) [Anvar Obidjon] 573
129 Toʻgʻon Takayevning qoshiqbozi (hajviya) [Anvar Obidjon] 560
130 Toʻnni teskari kiyish (hajviya) [Anvar Obidjon] 722
131 Toʻporicha gap-gashtaklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 567
132 Tushuntirish xati (hajviya) [Anvar Obidjon] 1003
133 Tutunfurush (hajviya) [Anvar Obidjon] 588
134 Талабларга биноан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 431
135 Тип-тиниқ вужуд (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 476
136 Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 439
137 Тутунфуруш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 427
138 Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 820
139 Тўнни тескари кийиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 467
140 Тўпорича гап-гаштаклар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 472
141 Тўғон Такаевнинг қошиқбози (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 464
142 Uch ogʻa-ini (hikoya) [Anvar Obidjon] 667
143 Uyquda nimalar boʻlmaydi! (hikoya) [Anvar Obidjon] 745
144 Уйқуда нималар бўлмайди! (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 439
145 Уста Гулматнинг жумбоғи (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 438
146 Уч оға-ини (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 502
147 Val… valay… (hajviya) [Anvar Obidjon] 690
148 Вал… валай… (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 654
149 XX asr talonchiligi (hajviya) [Anvar Obidjon] 530
150 XX аср талончилиги (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
151 Xizmatchilik-da, xizmatchilik (hajviya) [Anvar Obidjon] 527
152 Xorij radiosi va... kalish (hajviya) [Anvar Obidjon] 574
153 Xususiy koʻprikcha (hajviya) [Anvar Obidjon] 505
154 Хизматчилик-да, хизматчилик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 488
155 Хориж радиоси ва... калиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 483
156 Хусусий кўприкча (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
157 Yerliklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 538
158 Ерликлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 499
159 Ziyodbotirdan boshqasi topiladi (hajviya) [Anvar Obidjon] 544
160 Ziyolicha olishuv (hajviya) [Anvar Obidjon] 552
161 Зиёдботирдан бошқаси топилади (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 436
162 Зиёлича олишув (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 449
163 Oʻshaning erimikan? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
164 Ўшанинг эримикан? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
165 Gʻilay sichqon (hajviya) [Anvar Obidjon] 608
166 Ғилай сичқон (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 430
167 Shiliqabiliq (hajviya) [Anvar Obidjon] 477
168 Shomurod hasibfurushning futbolga bor... [Anvar Obidjon] 442
169 Shubha (hajviya) [Anvar Obidjon] 514
170 Shumqadam (hajviya) [Anvar Obidjon] 491
171 Шилиқабилиқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 455
172 Шомурод ҳасибфурушнинг футболга борга... [Anvar Obidjon] 422
173 Шубҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 488
174 Шумқадам (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 412
175 Chakalakzor afsonasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 607
176 Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 639
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика