Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon]

Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Байрам ўтиб олгач, балки ҳамма ташвишлардан қутулармиз. Эртани кутиб турайлик-чи...
Ҳа, ташвишу ғалвалардан жуда қон бўпкетдим. Ўзи бошдаёқ ишим юришмаганди. Калхўздаги биродарлар мени чоршанба оқшомида партком котиблигига сайлашган бўлса, пайшанба-саҳар Москвадаги айниган оломон комфирқани пўписалаб, майдонга чиқди. Кун бўйи телевизўрнинг ёнига михланиб, намойишчиларнинг қўлидаги шиор-пиорларни ўқиш билан овора бўлдим. Хайрият, «Фалончи йўқолсин!», «Пистончи ўрнини бўшатиб қўйсин!» деган ёзувлар ичида менинг фамилиям учрамади. Москвадаги баъзи катталарга нисбатан халқ орасида ҳали обрўйим баландлигини пайқаб, енгил тортдим.
Бу билан «ишим беш, ўзим йигирма беш», демоқчи эмасман. Айтганимдек, бошимда кунига бир ташвиш, кун ора икки ғалва. Шунақада шаҳарда туғилмаганимга кўп афсусланаман. Қишлоқиларга ҳаммаси бир гўр – раҳбар дейилдими, тамом: бу раисми, парткомми, бош буғолтирми, фарқлаб ўтирмай, тўйига тандир керак бўлсаям биринчи учраган бошлиққа арз қилаверади. Тунов куни бир комбайинчи хонамга кириб, хотини қаторасига қиз туғаётганидан шикоят қипкетди. Мен парткомман, бу масалада зоотехникка учраш, десам тушунмайди-да.
Шу хилдаги майда масалаларда, айниқса, чоллардан безор бўлдим. Бири кекса коммунистлигини пеш қилиб эшагига ем сўраб келса, бошқаси «сўққабошман, партиядан ўчган бўлсаям майли, биронта кампир топиб бер», деб хархашани бошлайди. Ўргилдим бунақа найниқ болшавойлардан, гапи ўқловдек, сиёсатдан – нўл. Мирза бува дегани Куйбишевни Қўйбешип, Калининни Каллелин дейди. Абрейим оқсоқол жамоат жойида тап тортмасдан «замон шундай тураверса, яқинда ўзингни хотинингниям таллон бериб ўпадиган бўласан», деб масхарабозлик қилади.
Ойнинг охири яқинлашгани сайин, ҳар сафар безгагим хуружини бошлайди. Бу – асабдан, ишимнинг энг оғир палласи – аъзолик бадалларини тўплаш. Баъзи муттаҳамникига уч-тўрт бостириб борганингдан кейин қўшниларидан уялганидан зўрға ярим-ёртисини тўлайди. Худоёрхоннинг солиқчиси эмасманки, ёнимда иккита гурзимушт йигитим турса. Шунақаларни бюрога қўйиб, шартта-шуртта жавобини берворай десам, аъзолар камайса охири ўзимниям штатим қисқариши мумкинлигини ўйлаб, шаштим қайтади.
Булар-ку майли, биттаси сувчи, иккинчиси молбоқар... Кейинги пайтда одамларнинг ички дунёсини кузатиб юриб, ҳатто идорадаги фаолларгаям ишончим қолмади. Тўғри, идорачилар газета ўқишади, бадалларни вақтида тўлаб боришади, мажлисларда ўзларини яхши тутишади. Лекин иккитаси холи қолди дегунча, оғизларига тезда шайтон қўнади. Масалан, иқтисодчимиз Ўлантойни энг синалган коммунистлардан деб юрардим: сиёсий сабоқни ўзи олиб боради, шийпонларга чиқиб маъруза айтиб туради. Бир куни идора ҳовлисига чиқсам, ферма мудири билан шахмат ўйнаб ўтирибди. Бунақа ойликсиз бошқотирмаларга тоқатим йўқ, секин ортга қайтмоқчи бўлувдим, гаплари қўққис қулоққа чалиниб, тўхтаб қолдим. Кечирасиз-у, бунақа гапни сиёсий рақибларимиз ҳам очиқ гапирмайди. Четдан қараганда, икковининг кўзи гўё шахматда, аслида гапни чайишяпти. Ферма мудири тошлардан бирини «тақ» этказиб уриб: «Партия тамом!» – деди. Этларим жунжикиб кетди, «ҳозир Ўлантойдан эшитадиганингни эшитасан, контур», деб ўйладим. Буни қарангки: «Ҳа, бу партияни ютқаздик», деса бўладими. Хонага кириб, анчагача ўзимни босолмай ўтирдим. «Сотқин! Сен лаппашанг Ўлантой балки партиявийлигингни ютқазгандирсан, аммо биз партияни ютқазмаймиз!» – деб столни муштлаб юбордим. Ким бўлишидан қатъи назар, ҳаммага ҳушёр боқиш зарурлигини ана ўшанда чуқурроқ тушуниб етдим.
Бошқаларнинг фикрини билмайман-у, менимча, баридан хавфлиси – ёшлар, ҳатто Ўлантойдан ҳам хавфлироқ дейиш мумкин. Аммо бошқа томонини тан олиш керак, ўнг келиб қолса, етагингга осон юрадиган тоифа ҳам шу. Мана, темирчимиз Фармонқул жуда тез йўлга кирди. Гараждаги айрим таноби бўш шахсларнинг биз тўғримизда айтадиган гапларини менга рўйи рост етказиб туради. Ўлмасам, шу болани комсорг қиламан. Ҳозиргиси қуюшқонга сиғмайроқ турибди ўзи. Ё анқов, ё душман– ҳатто шундоқ бурнининг тагидаги деворий газетани қолипга сололмайди. Яқинда бу газетадаги аксилтарбиявий бир шеърни вақтида йиртиб олишга улгурдим. Пайти келса керак бўлади деб, мана, ёнимда сақлаб юрибман:
    «Бисмиллоҳир раҳмонир роҳим!»
    Партбилетни оламан аста.
    Котиб чет эл тўлқинин бузган
    Аппаратдек йўталар қасддан.
    Рангим ўчиб тўлайман бадал,
    «Тап» этказиб урар у муҳр.

– Котиб ака, бир ой бўшмизми?
– Ҳа, қутулдинг...
– Оллоҳга шукур!
– Оллоҳинг ким?
    Сени мажлисда –
    Бир саваймиз, – дер у ғам емай.
    Чўкиб ўлган эски парткомдек
    «Агар худо хоҳласа», демай.

Қаранг-а, буларга қўйиб берилса, эртага ё Чўлпон, ё Фитратнинг «шеър» деган нарсасиниям сиёсий газетамизга тиқиштиришади. Индинига кўрибсизки, балога биз қолиб ўтирибмиз-да.
Кейинги вақтда тепадагиларниям унча тушунолмай қоляпман. Айтмоқчиманки, икки ҳафтача олдин марказқўмдан бир текширувчи келди. Ишимни кўриб, унимни ўпоққа, бунимни сўпоққа чиқарди. Ўзи партияга алоқаси йўқ жўрнолист одам, шуни марказқўмга ишга олишибди. Ёзган мақолаларини ўқисанг – «халқ», «халқ»... Халқинг билан юравермайсанми! Бизни иш тамом бошқа олам, тушунмасанг, аралашиб нима қиласан? Берган саволини қаранг: «Сизни котибликка сайлашда нима учун бошқа номзодлар ҳам қўйилмабди?» – дейди. Буни раисдан сўра. Ўшанда уч кишининг номзоди қўйилувди – меники, яна Турсинали билан Юрсиналиники. Раисимиз: «Турсинали яхши мутахассис, олий маълумотли агроном, тракторчи Юрсиналиниям бинойидек касби бор, буларни ишдан қолдирмайлик», деб иккаласининг номзодини олдириб ташлади. Тўғри-да, мен партия мактабини тугатганман, бундан бошқа қайси ишни уддалайман?
Текширувчи менга узоқ тикилиб туриб: «Кам бўлмасинлар, акахон!» – деб қўйди. Хайрият, охири аҳволимни тушунди шекилли. Сўнг чуқур уф тортиб, ўрнидан турди, «ҳа, майли, байрам ўтиб олсин, балки ҳамма ташвишлардан қутуларсиз», деб жўнаб қолди.
Мана, бугун байрам...

1990
Mualifning boshqa asaralari
1 Aspan attorning arizalari (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
2 Ayollar va xayollar (hajviya) [Anvar Obidjon] 683
3 Аспан атторнинг аризалари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 553
4 Аёллар ва хаёллар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 743
5 Babangida (hajviya) [Anvar Obidjon] 556
6 Baqalarning niyati buzuq (hajviya) [Anvar Obidjon] 710
7 Bayram intyervyusi (hajviya) [Anvar Obidjon] 540
8 Berkinib olgan sirgʻacha (hikoya) [Anvar Obidjon] 776
9 Bezgakshamol-2 (hajviy hangomalar) [Anvar Obidjon] 1278
10 Boymamat Beshinchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 590
11 Buguncha bayram... (hajviya) [Anvar Obidjon] 553
12 Buzoq guvohlikka chaqirilsin! (hajviya) [Anvar Obidjon] 523
13 Бабангида (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 517
14 Байрам интервюси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 545
15 Бақаларнинг нияти бузуқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 602
16 Безгакшамол-2 (ҳажвий ҳангомалар) [Anvar Obidjon] 654
17 Беркиниб олган сирғача (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 550
18 Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 546
19 Бузоқ гувоҳликка чақирилсин! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
20 Dardingni stadionda ayt (hajviya) [Anvar Obidjon] 668
21 Davolanish (hajviya) [Anvar Obidjon] 508
22 Даволаниш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
23 Дардингни стадионда айт (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
24 Eh, la’nati ombor… [Anvar Obidjon] 784
25 Eh, shoʻrlik erkaklar! (hajviya) [Anvar Obidjon] 622
26 Eng iste’dodli oʻlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
27 Энг истеъдодли ўлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 437
28 Эҳ, лаънати омбор… [Anvar Obidjon] 649
29 Эҳ, шўрлик эркаклар! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 530
30 Gulixonning gulzorchasi (hikoya) [Anvar Obidjon] 509
31 Гулихоннинг гулзорчаси (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 469
32 Hakka xolaning igʻvolari (hikoya) [Anvar Obidjon] 576
33 Halokatdan asrovchilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 504
34 Hemma Malina (hajviya) [Anvar Obidjon] 505
35 Ҳакка холанинг иғволари (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 587
36 Ҳалокатдан асровчилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 479
37 Ҳемма Малина (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 514
38 Impoʻrtbop yigit (hajviya) [Anvar Obidjon] 559
39 Импўртбоп йигит (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 461
40 Jaqqi (hikoya) [Anvar Obidjon] 795
41 Жаққи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 504
42 Kambagʻalbop Gulmatiy (hajviya) [Anvar Obidjon] 965
43 Kasofati temirtak (hajviya) [Anvar Obidjon] 459
44 Keksa yamoqchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 511
45 Kemaga tushganning joni bir (hajviya) [Anvar Obidjon] 627
46 Kezargon Boychechak (qissa) [Anvar Obidjon] 770
47 Камбағалбоп Гулматий (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 432
48 Кезаргон Бойчечак (қисса) [Anvar Obidjon] 494
49 Кекса ямоқчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 503
50 Кемага тушганнинг жони бир (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 706
51 Madaniy zoʻravonlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 700
52 Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon] 585
53 Maqtanchoq (hikoya) [Anvar Obidjon] 1009
54 Marayim gʻijjak (hajviya) [Anvar Obidjon] 599
55 Menga til oʻrgatmoqchi boʻlishgani (h... [Anvar Obidjon] 701
56 Meshpolvonning janglari [Anvar Obidjon] 3582
57 Ming soʻmlik poʻstak (hajviya) [Anvar Obidjon] 587
58 Mirzaqand naynovning hasratlari (hajviya) [Anvar Obidjon] 498
59 Mishmishali (hajviya) [Anvar Obidjon] 513
60 Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 442
61 Марайим ғижжак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 425
62 Мақоласиз сарлавҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
63 Мақтанчоқ (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 538
64 Менга тил ўргатмоқчи бўлишгани (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 460
65 Мешполвоннинг жанглари [Anvar Obidjon] 641
66 Минг сўмлик пўстак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
67 Мирзақанд найновнинг ҳасратлари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 428
68 Мишмишали (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 463
69 Nishon buqoq va ritmik gimnastika (ha... [Anvar Obidjon] 664
70 Nokdaun (hajviya) [Anvar Obidjon] 469
71 Нишон буқоқ ва ритмик гимнастика (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 542
72 Нокдаун (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
73 O...o...jon (hikoya) [Anvar Obidjon] 485
74 Odobli boʻlish osonmi? (hikoya) [Anvar Obidjon] 0
75 Ola-bula sharf (hajviya) [Anvar Obidjon] 474
76 Olovjon (hikoya) [Anvar Obidjon] 424
77 Oltiariq hangomalaridan [Anvar Obidjon] 1932
78 Oltin vasvasasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 569
79 Oltin yurakli avtobola (qissa va hiko... [Anvar Obidjon] 3800
80 Ortigʻalining oʻzginasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
81 Oshqovoqsiz satira (hajviya) [Anvar Obidjon] 576
82 Oxirgi sedanatut qissasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 531
83 О...о...жон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 474
84 Одобли бўлиш осонми? (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 0
85 Ола-була шарф (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 481
86 Олий табақали меҳмонлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
87 Оловжон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 466
88 Олтиариқ ҳангомаларидан [Anvar Obidjon] 496
89 Олтин васвасаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 459
90 Олтин юракли автобола (қисса ва ҳикоялар) [Anvar Obidjon] 651
91 Ортиғалининг ўзгинаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 462
92 Охирги седанатут қиссаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 413
93 Ошқовоқсиз сатира (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 459
94 Pidboʻl (hajviya) [Anvar Obidjon] 492
95 Poygakdagilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 499
96 Poʻpisaning ogʻirligi qancha? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
97 Пидбўл (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 509
98 Пойгакдагилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 468
99 Пўписанинг оғирлиги қанча? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
100 Qadrdon yigʻilar (hikoya) [Anvar Obidjon] 551
101 Qiygʻirakning shamoli (hajviya) [Anvar Obidjon] 521
102 Qora bodring (hajviya) [Anvar Obidjon] 514
103 Qorinbotir (doston) [Anvar Obidjon] 880
104 Qoʻgʻirchoqlar (hikoya) [Anvar Obidjon] 755
105 Qoʻlaqabli bogʻkursi (hajviya) [Anvar Obidjon] 637
106 Quvish (hajviya) [Anvar Obidjon] 509
107 Қадрдон йиғилар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 450
108 Қийғиракнинг шамоли (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 571
109 Қора бодринг (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 463
110 Қоринботир (достон) [Anvar Obidjon] 471
111 Қувиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 505
112 Қўлақабли боғкурси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 421
113 Қўғирчоқлар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 492
114 Restoranda tanishganlar (hajviya) [Anvar Obidjon] 623
115 Ресторанда танишганлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 487
116 Serkaxonim (hajviya) [Anvar Obidjon] 515
117 Sotti satang hayotidan (hajviya) [Anvar Obidjon] 499
118 Sovigan koʻngil (hajviya) [Anvar Obidjon] 615
119 Soʻlim xiyobonda (hajviya) [Anvar Obidjon] 568
120 Sudxoʻrning ziyofati (hajviya) [Anvar Obidjon] 558
121 Серкахоним (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 501
122 Совиган кўнгил (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 481
123 Сотти сатанг ҳаётидан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 522
124 Судхўрнинг зиёфати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 415
125 Сўлим хиёбонда (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 457
126 Talablarga binoan (hajviya) [Anvar Obidjon] 483
127 Tip-tiniq vujud (hikoya) [Anvar Obidjon] 439
128 Tomoqqa taqaladigan gap (hajviya) [Anvar Obidjon] 573
129 Toʻgʻon Takayevning qoshiqbozi (hajviya) [Anvar Obidjon] 560
130 Toʻnni teskari kiyish (hajviya) [Anvar Obidjon] 723
131 Toʻporicha gap-gashtaklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 567
132 Tushuntirish xati (hajviya) [Anvar Obidjon] 1003
133 Tutunfurush (hajviya) [Anvar Obidjon] 588
134 Талабларга биноан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 431
135 Тип-тиниқ вужуд (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 476
136 Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 439
137 Тутунфуруш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 427
138 Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 820
139 Тўнни тескари кийиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 467
140 Тўпорича гап-гаштаклар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 472
141 Тўғон Такаевнинг қошиқбози (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 464
142 Uch ogʻa-ini (hikoya) [Anvar Obidjon] 667
143 Uyquda nimalar boʻlmaydi! (hikoya) [Anvar Obidjon] 745
144 Уйқуда нималар бўлмайди! (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 439
145 Уста Гулматнинг жумбоғи (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 438
146 Уч оға-ини (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 502
147 Val… valay… (hajviya) [Anvar Obidjon] 690
148 Вал… валай… (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 654
149 XX asr talonchiligi (hajviya) [Anvar Obidjon] 530
150 XX аср талончилиги (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
151 Xizmatchilik-da, xizmatchilik (hajviya) [Anvar Obidjon] 527
152 Xorij radiosi va... kalish (hajviya) [Anvar Obidjon] 574
153 Xususiy koʻprikcha (hajviya) [Anvar Obidjon] 505
154 Хизматчилик-да, хизматчилик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 488
155 Хориж радиоси ва... калиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 483
156 Хусусий кўприкча (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
157 Yerliklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 538
158 Ерликлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 500
159 Ziyodbotirdan boshqasi topiladi (hajviya) [Anvar Obidjon] 544
160 Ziyolicha olishuv (hajviya) [Anvar Obidjon] 552
161 Зиёдботирдан бошқаси топилади (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 436
162 Зиёлича олишув (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 449
163 Oʻshaning erimikan? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
164 Ўшанинг эримикан? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
165 Gʻilay sichqon (hajviya) [Anvar Obidjon] 608
166 Ғилай сичқон (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 430
167 Shiliqabiliq (hajviya) [Anvar Obidjon] 477
168 Shomurod hasibfurushning futbolga bor... [Anvar Obidjon] 442
169 Shubha (hajviya) [Anvar Obidjon] 514
170 Shumqadam (hajviya) [Anvar Obidjon] 492
171 Шилиқабилиқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 455
172 Шомурод ҳасибфурушнинг футболга борга... [Anvar Obidjon] 422
173 Шубҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 488
174 Шумқадам (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 412
175 Chakalakzor afsonasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 607
176 Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 640
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика