Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon]

Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon]
Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon]
Oʻquvchiman, lekin amalim bor – maktabimizdagi «Qalampir» devoriy gazetasining muharririman. Ushbu satirik gazetadagi sergʻalva faoliyatim davomida goh imzosiz, goh sarlavhasiz maqolalarni koʻp uchratganman. Ba’zilar shoshqaloqliklari bois sarlavha qoʻyishni shunchaki esdan chiqarishadi, ba’zilar achitqiroq sarlavha topolmay, bu yumushni mening zimmamga yuklab qoʻyaqolishadi. Balki katta gazetalardagi muharrirlar ham sarlavhasiz maqolalarga onda-sonda boʻlsayam, duch kelishgandir. Ammo, ishonchim komilki, maqolasiz sarlavhani koʻrish mendan boshqa hech kimga nasib etmagan.
Oʻtgan hafta tahririyat a’zolari maslahatni bir joyga qoʻyib, maktabimizda ozodalik boʻyicha reyd tashkil etdik. Sinflar va fan kabinetlaridagi ahvol bilan birma-bir tanishib chiqdik. Dalillar jamlab boʻlingach, maqolani yozish menga topshirildi. Foto-toʻgarakchilarning boʻsh xonasiga kirib, stolga oʻtirishim bilanoq, sarlavha ham lop etib kallaga kela qoldi. Oldimdagi qogʻozning tepa qismiga yirik-yirik rangdor harflarda «Kirlik – surlik!» deb yozib qoʻydim.
Shundan soʻng shaxsan oʻzim koʻrgan va tahririyat a’zolari toʻplagan dalillarni miyamda hijjalab oldim-da, ogʻzimda qalampirning ta’mini his qilganimcha aftimni tirishtirib, maqola bitishga kirishdim. Ikkinchi betga oʻtganimda, navbat 7-«V»ga keldi-yu, birdan jazavam tutdi: «Ayniqsa, 7-«V»ning ahvoli xarob! Anavini koʻrib qoʻyingki, hatto navbatchi tayinlanmabdi. Navbatchi kim deb soʻrasak, Ali Valini, Vali Solini, Soli Ahmadni, Ahmad Rahmatni, Rahmat Nigorni, Nigor devorni koʻrsatdi. Shu tufayli, kimdir xattaxtaga chizib ketgan choʻchqaning suratini matematika oʻqituvchisi Hisobiddinov shaxsan oʻzlari oʻchirishga majbur boʻldilar. Agar zoologiya darsi boʻlsa, balki bu rasmni xattaxtada qoldirish ham mumkin edi. Biroq, choʻchqaning matematikaga hech qanday aloqasi yoʻqligini biz a’lochi oʻquvchilar yaxshi bilamiz.
Mana endi 8-«V»dagi ahvolga kelsak, derazadagi tuvaklarga suv quyilmagan, gullar changga botib yotibdi...»
Boshqa sinflarni ham ayamay poʻstagini qoqdim. Maqolani tugatishim bilan ogʻzimdagi taxir ta’m ham oʻz-oʻzidan yoʻqoldi-qoldi. Yengil nafas olib, stolni chirmanda qilib cherta boshlagan kezimda, xonaga oʻzbek tili oʻqituvchimiz Salayxon aka kirib keldi. Koʻksimga qoʻl bosib, irgʻib oʻrnimdan turdim:
– Assalomu alaykum!
– Oʻtiraver, oʻtiraver, – deb jilmaydi Salayxon aka.– Ha, barakalla...
Salayxon aka yonimda piypalanib, stoldagi qogʻozga zimdan qiyalab boqdi. Men xuddi beixtiyor qilgandek, maqolaning ustiga qoʻlimni qoʻyib olganimdan soʻng, yonimdagi stulga oʻtirayotib: «Hm... bu nima?» – deb savol tashladi.
– Reyd oʻtkazuvdik, – dedim men. – Yuqori sinflardagi tozalikni tekshirdik.
Salayxon aka «xoʻ-oʻ-sh» deya yana bir oz paysalanib turgach, 8-«B» haqida surishtirdi. Bilaman, u aynan mana shu sinfning rahbari. Shamol tursa, tabiiyki, hamma birinchi galda oʻzining doʻppisini oʻylaydi.
– Bu sinfda ishlar chatoq, – dedim men yashirib oʻtirmay va kamchiliklarni birin-sirin sanashga tutindim.
Salayxon aka «hm-m» deya yelkamga qoqdi. Keyin, dars vaqtidagi sayroqiligini unutib, duduqlanib-duduqlanib soʻz boshladi:
– Umuman olganda... xoʻ-oʻ-sh... reyd yaxshi narsa. Lekin... Bilasanmi, bu sinfning rahbarligini olganimga bir hafta boʻldi xolos. Haqiqatdanam, intizom boʻshashib ketganakan. Mana, tuzatyapmiz... Endi-i... ish yaxshi tomonga ketayotgan paytda sen «Qalampir»da urib tursang... Menimcha, sinfning yana ruhi tushadi. Picha shoshmay tursakmikin, a? Tagʻin oʻzing bilasan...
Barcha birdek hurmat qiladigan Salayxon akaning menga bir ishi tushibdi-yu, yoʻq dermidim? Uning koʻzi oldida 8-«B» haqidagi jumlalar ustiga shartta chiziq tortdim.
Boʻyalib ketgan maqolani boshqatdan yozishga shaylangan vaqtimda, xonada fizika oʻqituvchisi Toshbek Temirovich paydo boʻlib, oʻzi rahbar boʻlgan sinf reyd a’zolarida qanday taassurot qoldirganini soʻradi. Achchiq boʻlsa ham, borini gapirishga toʻgʻri keldi.
– Juda tirishqoqsan-da, – kutilmaganda meni maqtay boshladi Toshbek Temirovich. – Bariga ulgurasan – bir yoqda darslar, bir yoqda devoriy gazeta... Ha, senga oʻxshagan faollarga yordam berishimiz kerak. Fizikadan choragingga «besh» chiqarishga harakat qilamiz.
– Rahmat Toshbek Temirovich! – dedim sevinib.
Shu payt eshik ochilib, yosh tarix oʻqituvchisi Dehqonov xonaga moʻraladi. Bandligimni koʻrib, eshikni yopdi.
Toshbek Temirovich tashqariga chiqib ketayotib, goʻyo bir narsa toʻsatdan yodiga tushgandek toʻxtaldi-da, «Balki, bu safarcha sinfimizni afv etarsan? Sal beparvo qolibmiz shekilli, bugunoq hammasini oʻnglaymiz», deya koʻzimga tikildi. Yana bitta jumlaga chiziq tortdim.
Oʻqituvchilar shu asno galma-gal huzurimga kiraverdi, kiraverdi, maqola qisqaraverdi, qisqaraverdi. Bir mahal qarasam, maqolaga boshdan-oyoq chiziq tortib chiqqanimni oʻzim ham sezmay qolibman. Oʻchirishni hech kim iltimos qilmagani bois, qogʻozning eng tepasidagi rangdor yozuvlargina koʻzga yaraqlab tashlanib turardi: «Kirlik – surlik!»
Ana sizga maqolasiz sarlavha!
... Bahonada, bir narsani bilib oldim. Odamlar qarishdan, maqolalar qisqarishdan oʻladi.

1975
Mualifning boshqa asaralari
1 Aspan attorning arizalari (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
2 Ayollar va xayollar (hajviya) [Anvar Obidjon] 683
3 Аспан атторнинг аризалари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 553
4 Аёллар ва хаёллар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 743
5 Babangida (hajviya) [Anvar Obidjon] 556
6 Baqalarning niyati buzuq (hajviya) [Anvar Obidjon] 710
7 Bayram intyervyusi (hajviya) [Anvar Obidjon] 540
8 Berkinib olgan sirgʻacha (hikoya) [Anvar Obidjon] 776
9 Bezgakshamol-2 (hajviy hangomalar) [Anvar Obidjon] 1278
10 Boymamat Beshinchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 590
11 Buguncha bayram... (hajviya) [Anvar Obidjon] 553
12 Buzoq guvohlikka chaqirilsin! (hajviya) [Anvar Obidjon] 523
13 Бабангида (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 517
14 Байрам интервюси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 545
15 Бақаларнинг нияти бузуқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 602
16 Безгакшамол-2 (ҳажвий ҳангомалар) [Anvar Obidjon] 654
17 Беркиниб олган сирғача (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 550
18 Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 546
19 Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 536
20 Бузоқ гувоҳликка чақирилсин! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
21 Dardingni stadionda ayt (hajviya) [Anvar Obidjon] 668
22 Davolanish (hajviya) [Anvar Obidjon] 508
23 Даволаниш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
24 Дардингни стадионда айт (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
25 Eh, la’nati ombor… [Anvar Obidjon] 784
26 Eh, shoʻrlik erkaklar! (hajviya) [Anvar Obidjon] 622
27 Eng iste’dodli oʻlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
28 Энг истеъдодли ўлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 437
29 Эҳ, лаънати омбор… [Anvar Obidjon] 649
30 Эҳ, шўрлик эркаклар! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 530
31 Gulixonning gulzorchasi (hikoya) [Anvar Obidjon] 509
32 Гулихоннинг гулзорчаси (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 469
33 Hakka xolaning igʻvolari (hikoya) [Anvar Obidjon] 576
34 Halokatdan asrovchilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 504
35 Hemma Malina (hajviya) [Anvar Obidjon] 505
36 Ҳакка холанинг иғволари (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 587
37 Ҳалокатдан асровчилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 479
38 Ҳемма Малина (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 514
39 Impoʻrtbop yigit (hajviya) [Anvar Obidjon] 559
40 Импўртбоп йигит (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 461
41 Jaqqi (hikoya) [Anvar Obidjon] 795
42 Жаққи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 504
43 Kambagʻalbop Gulmatiy (hajviya) [Anvar Obidjon] 965
44 Kasofati temirtak (hajviya) [Anvar Obidjon] 459
45 Keksa yamoqchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 511
46 Kemaga tushganning joni bir (hajviya) [Anvar Obidjon] 627
47 Kezargon Boychechak (qissa) [Anvar Obidjon] 770
48 Камбағалбоп Гулматий (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 432
49 Кезаргон Бойчечак (қисса) [Anvar Obidjon] 494
50 Кекса ямоқчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 503
51 Кемага тушганнинг жони бир (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 706
52 Madaniy zoʻravonlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 700
53 Maqtanchoq (hikoya) [Anvar Obidjon] 1009
54 Marayim gʻijjak (hajviya) [Anvar Obidjon] 599
55 Menga til oʻrgatmoqchi boʻlishgani (h... [Anvar Obidjon] 701
56 Meshpolvonning janglari [Anvar Obidjon] 3582
57 Ming soʻmlik poʻstak (hajviya) [Anvar Obidjon] 587
58 Mirzaqand naynovning hasratlari (hajviya) [Anvar Obidjon] 498
59 Mishmishali (hajviya) [Anvar Obidjon] 513
60 Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 442
61 Марайим ғижжак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 425
62 Мақоласиз сарлавҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
63 Мақтанчоқ (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 538
64 Менга тил ўргатмоқчи бўлишгани (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 460
65 Мешполвоннинг жанглари [Anvar Obidjon] 641
66 Минг сўмлик пўстак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
67 Мирзақанд найновнинг ҳасратлари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 428
68 Мишмишали (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 463
69 Nishon buqoq va ritmik gimnastika (ha... [Anvar Obidjon] 664
70 Nokdaun (hajviya) [Anvar Obidjon] 469
71 Нишон буқоқ ва ритмик гимнастика (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 542
72 Нокдаун (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
73 O...o...jon (hikoya) [Anvar Obidjon] 485
74 Odobli boʻlish osonmi? (hikoya) [Anvar Obidjon] 0
75 Ola-bula sharf (hajviya) [Anvar Obidjon] 474
76 Olovjon (hikoya) [Anvar Obidjon] 424
77 Oltiariq hangomalaridan [Anvar Obidjon] 1932
78 Oltin vasvasasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 569
79 Oltin yurakli avtobola (qissa va hiko... [Anvar Obidjon] 3800
80 Ortigʻalining oʻzginasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
81 Oshqovoqsiz satira (hajviya) [Anvar Obidjon] 576
82 Oxirgi sedanatut qissasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 531
83 О...о...жон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 474
84 Одобли бўлиш осонми? (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 0
85 Ола-була шарф (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 481
86 Олий табақали меҳмонлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
87 Оловжон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 466
88 Олтиариқ ҳангомаларидан [Anvar Obidjon] 496
89 Олтин васвасаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 459
90 Олтин юракли автобола (қисса ва ҳикоялар) [Anvar Obidjon] 651
91 Ортиғалининг ўзгинаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 462
92 Охирги седанатут қиссаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 413
93 Ошқовоқсиз сатира (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 459
94 Pidboʻl (hajviya) [Anvar Obidjon] 492
95 Poygakdagilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 499
96 Poʻpisaning ogʻirligi qancha? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
97 Пидбўл (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 509
98 Пойгакдагилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 468
99 Пўписанинг оғирлиги қанча? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
100 Qadrdon yigʻilar (hikoya) [Anvar Obidjon] 551
101 Qiygʻirakning shamoli (hajviya) [Anvar Obidjon] 521
102 Qora bodring (hajviya) [Anvar Obidjon] 514
103 Qorinbotir (doston) [Anvar Obidjon] 880
104 Qoʻgʻirchoqlar (hikoya) [Anvar Obidjon] 755
105 Qoʻlaqabli bogʻkursi (hajviya) [Anvar Obidjon] 637
106 Quvish (hajviya) [Anvar Obidjon] 509
107 Қадрдон йиғилар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 450
108 Қийғиракнинг шамоли (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 571
109 Қора бодринг (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 463
110 Қоринботир (достон) [Anvar Obidjon] 471
111 Қувиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 505
112 Қўлақабли боғкурси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 421
113 Қўғирчоқлар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 492
114 Restoranda tanishganlar (hajviya) [Anvar Obidjon] 623
115 Ресторанда танишганлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 487
116 Serkaxonim (hajviya) [Anvar Obidjon] 515
117 Sotti satang hayotidan (hajviya) [Anvar Obidjon] 499
118 Sovigan koʻngil (hajviya) [Anvar Obidjon] 615
119 Soʻlim xiyobonda (hajviya) [Anvar Obidjon] 568
120 Sudxoʻrning ziyofati (hajviya) [Anvar Obidjon] 558
121 Серкахоним (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 501
122 Совиган кўнгил (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 481
123 Сотти сатанг ҳаётидан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 522
124 Судхўрнинг зиёфати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 415
125 Сўлим хиёбонда (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 457
126 Talablarga binoan (hajviya) [Anvar Obidjon] 483
127 Tip-tiniq vujud (hikoya) [Anvar Obidjon] 439
128 Tomoqqa taqaladigan gap (hajviya) [Anvar Obidjon] 573
129 Toʻgʻon Takayevning qoshiqbozi (hajviya) [Anvar Obidjon] 560
130 Toʻnni teskari kiyish (hajviya) [Anvar Obidjon] 723
131 Toʻporicha gap-gashtaklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 567
132 Tushuntirish xati (hajviya) [Anvar Obidjon] 1003
133 Tutunfurush (hajviya) [Anvar Obidjon] 588
134 Талабларга биноан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 431
135 Тип-тиниқ вужуд (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 476
136 Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 439
137 Тутунфуруш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 427
138 Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 820
139 Тўнни тескари кийиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 467
140 Тўпорича гап-гаштаклар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 472
141 Тўғон Такаевнинг қошиқбози (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 464
142 Uch ogʻa-ini (hikoya) [Anvar Obidjon] 667
143 Uyquda nimalar boʻlmaydi! (hikoya) [Anvar Obidjon] 745
144 Уйқуда нималар бўлмайди! (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 439
145 Уста Гулматнинг жумбоғи (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 438
146 Уч оға-ини (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 502
147 Val… valay… (hajviya) [Anvar Obidjon] 690
148 Вал… валай… (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 654
149 XX asr talonchiligi (hajviya) [Anvar Obidjon] 530
150 XX аср талончилиги (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
151 Xizmatchilik-da, xizmatchilik (hajviya) [Anvar Obidjon] 527
152 Xorij radiosi va... kalish (hajviya) [Anvar Obidjon] 574
153 Xususiy koʻprikcha (hajviya) [Anvar Obidjon] 505
154 Хизматчилик-да, хизматчилик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 488
155 Хориж радиоси ва... калиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 483
156 Хусусий кўприкча (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
157 Yerliklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 538
158 Ерликлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 500
159 Ziyodbotirdan boshqasi topiladi (hajviya) [Anvar Obidjon] 544
160 Ziyolicha olishuv (hajviya) [Anvar Obidjon] 552
161 Зиёдботирдан бошқаси топилади (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 436
162 Зиёлича олишув (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 449
163 Oʻshaning erimikan? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
164 Ўшанинг эримикан? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
165 Gʻilay sichqon (hajviya) [Anvar Obidjon] 608
166 Ғилай сичқон (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 430
167 Shiliqabiliq (hajviya) [Anvar Obidjon] 477
168 Shomurod hasibfurushning futbolga bor... [Anvar Obidjon] 442
169 Shubha (hajviya) [Anvar Obidjon] 514
170 Shumqadam (hajviya) [Anvar Obidjon] 492
171 Шилиқабилиқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 455
172 Шомурод ҳасибфурушнинг футболга борга... [Anvar Obidjon] 422
173 Шубҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 488
174 Шумқадам (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 412
175 Chakalakzor afsonasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 607
176 Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 640
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика