Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon]

Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Чакалакзор султони Фил эртак китобни варақлаб ўтириб, қадимги ҳукмдорлар саройида ўқтин-ўқтин мушоиралар ўтказиб турилгани, шеърхонлик баҳсида ғолиб чиққан шоирлар тақдирлаб борилгани ҳақидаги жойига беихтиёр кўзи тушиб қолди.
«Наҳотки, менга тобе бўлган жониворлар ичида шеър ёзишни уддалайдиганлар топилмаса? – дея ўзига-ўзи савол берди султон. – Мабодо шоирлар бўлса-ю, мен мушоира ўтказиб турмасам, унда ҳукмдорлигим қаёқда қолди?»
Бақироқ жарчилар бутун чакалакзорни кезиб, султоннинг мушоира ўтказиш тўғрисидаги фармонини эълон қилиб келгач, орадан кўп ўтмай саройга шоир сиғмай кетди. Бунча меҳмонга зиёфат бериш жуда қимматга тушишидан ташвишланган Фил: «Ҳар тоифадаги ҳайвондан биттадан энг зўр шоир қолсин-у, бошқалари кетаверсин!» – деб амр қилди. Лекин «мен ўзгалардан пастроқ ёзаман», дейдиган биронта шоир топилмади, ҳаммалари қимирламай туравердилар. Охири қуръа ташлашга тўғри келди. Қуръада омади чопган шоирларни ичкарига таклиф этиб, қолганларни тарқатиб юбордилар.
Қуюқ зиёфат тортилиб, ҳамма баҳоли қудрат овқатланиб бўлгач, султон ҳар кимнинг обрўйига қараб навбат беришини дилига тугиб, ён-верига аста кўз ташлади.
– Адашмасам, сен бошқалардан анча баднафсроқсан,– деди у ниҳоят Бўрига қараб. – Мушоирани ўзинг бошлай қол!
Бўри Филга сиполик билан таъзим қилгач, тишларини иржайтириб шеър ўқишга тушди:
    – Қўй жуда ҳам кўп маъраса,
    Тилгинасин тийиш керак.
    Тилгинасин тийиш учун
    Уни шартта ейиш керак.

Теварак-атрофдагилар: «Э, қойил!», «Яхши ёзилибди!» – дея жаврай кетишди. Бўри жойига бориб ўтиргач, навбат Айиққа берилди.
Айиқ бўкириб ўқий бошлади:
    – Асалари ухлаганда, бў-бў,
    Асалини ўғирлайман, бў-бў.
    Асалимга биров тегса, бў-бў,
    Суробини тўғрилайман, бў-бў-бў!

«Чаккимас!», «Тузук ҳарҳолда!», «Асалингни ким оларди!»– деган товушлар эшитилди.
Ўртада Сиртлон пайдо бўлди. У мўйловини қимирлатиб, бир оз чайналиб тургач, минғирлаб ўқий кетди:
    – Мушоира бўлган жойда, жўралар,
    Тўпланиб шеър ўқиш яхши,
    Менимча.
    Чакалакда ёлғиз юриб, жўралар,
    Кучсизларни бўғиш яхши,
    Менимча.

Сиртлоннинг шаънига ҳам пойма-пой мақтовлар айтилгач, Тулки жойидан туриб, югуриб борганича Филнинг оёғини ўпди. Кейин кўзларини юмиб олиб, ёддан ўқишга тушди:
    – Баъзи аҳмоқ ҳайвонлар бор,
    Кавшар кўнгли тортганини.
    Мен-чи, тоқат қилиб юриб,
    Ейман шоҳдан ортганини.

Филнинг мамнун жилмайиб қўйганини кўриб, атрофда ўтирганлар бир-бирларига гап бермай, Тулкини мақтай кетдилар.
Зиёфат пайтида ҳаммадан чаққонроқ ҳаракат қилиб, қорнини аллақачон қаппайтириб олган Шоқол кўзларини сузиб султонга таъзим бажо келтирди. Сўнг унинг чийиллоқ товуши бутун хонани тутиб кетди:
    – Мен Шоқолман, билиб қўйинг,
    Менга ҳазил кетмайди.
    Ҳазил қилса ҳатто ошнам,
    Уйига соғ етмайди,
    Менга ҳазил кетмайди!

«Ҳе, қуруқ бўлмай ўл!», «Дўқингдан ўргилдим!»– дея ўзаро шивирлаб қўйишди атрофдагилар.
Навбат ёш Қуёнга келди. У қаерда ўтирганини унутиб қўйгандек шахдам одимлаганча ўртага чиқиб, ёзган шеърини баралла ўқишга киришди:
    – Атрофимда йиртқичлар кўп,
    Гоҳ хавфсираб ухламайман.
    Лекин, мени тинч қўйинг, деб
    Зўрларга ҳеч йиғламайман.

Фил «Ҳм!» деб хартумини пешанасига тиради. Ҳамма бирдан индамай қолди.
– «Зўрлар» дейиш билан кимларга шаъма қиляпсан ўзинг? – Султонга маънодор қараб қўйиб, Қуённи сўроққа тутди Тулки. – Янглишмасам, сен фақат Бўрини назарда тутаётган бўлмасанг керак?
– Ким қандай тушунса тушунаверсин, – дадил жавоб берди Қуён.
– Тилингни суғуриб олмайин тағин! – дея ўтирган жойидан ғижиниб хитоб қилди Бўри.
Шоқолнинг кўзлари совуқ чақнади:
– Бунақа ҳазил кетмайди бизга!
Филнинг буйруғи билан ясовуллар Қуённи ушлаб, деразадан ташқарига улоқтирдилар. Уни бундан кейин ўтказиладиган мушоираларга қатнаштирмайдиган бўлишди.
Чакалакзор султони мушоиранинг бош ҳаками сифатида энг зўр шеърни Тулки ёзган деб топди ва уни мукофотлаш тўғрисида фармон берди...

1981
Mualifning boshqa asaralari
1 Aspan attorning arizalari (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
2 Ayollar va xayollar (hajviya) [Anvar Obidjon] 683
3 Аспан атторнинг аризалари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 553
4 Аёллар ва хаёллар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 743
5 Babangida (hajviya) [Anvar Obidjon] 556
6 Baqalarning niyati buzuq (hajviya) [Anvar Obidjon] 710
7 Bayram intyervyusi (hajviya) [Anvar Obidjon] 540
8 Berkinib olgan sirgʻacha (hikoya) [Anvar Obidjon] 776
9 Bezgakshamol-2 (hajviy hangomalar) [Anvar Obidjon] 1278
10 Boymamat Beshinchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 590
11 Buguncha bayram... (hajviya) [Anvar Obidjon] 553
12 Buzoq guvohlikka chaqirilsin! (hajviya) [Anvar Obidjon] 522
13 Бабангида (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 517
14 Байрам интервюси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 545
15 Бақаларнинг нияти бузуқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 601
16 Безгакшамол-2 (ҳажвий ҳангомалар) [Anvar Obidjon] 654
17 Беркиниб олган сирғача (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 550
18 Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 546
19 Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 536
20 Бузоқ гувоҳликка чақирилсин! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
21 Dardingni stadionda ayt (hajviya) [Anvar Obidjon] 668
22 Davolanish (hajviya) [Anvar Obidjon] 508
23 Даволаниш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 498
24 Дардингни стадионда айт (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
25 Eh, la’nati ombor… [Anvar Obidjon] 784
26 Eh, shoʻrlik erkaklar! (hajviya) [Anvar Obidjon] 621
27 Eng iste’dodli oʻlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
28 Энг истеъдодли ўлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 437
29 Эҳ, лаънати омбор… [Anvar Obidjon] 649
30 Эҳ, шўрлик эркаклар! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 530
31 Gulixonning gulzorchasi (hikoya) [Anvar Obidjon] 509
32 Гулихоннинг гулзорчаси (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 469
33 Hakka xolaning igʻvolari (hikoya) [Anvar Obidjon] 576
34 Halokatdan asrovchilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 504
35 Hemma Malina (hajviya) [Anvar Obidjon] 504
36 Ҳакка холанинг иғволари (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 587
37 Ҳалокатдан асровчилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 479
38 Ҳемма Малина (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 514
39 Impoʻrtbop yigit (hajviya) [Anvar Obidjon] 559
40 Импўртбоп йигит (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 461
41 Jaqqi (hikoya) [Anvar Obidjon] 795
42 Жаққи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 504
43 Kambagʻalbop Gulmatiy (hajviya) [Anvar Obidjon] 965
44 Kasofati temirtak (hajviya) [Anvar Obidjon] 459
45 Keksa yamoqchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 511
46 Kemaga tushganning joni bir (hajviya) [Anvar Obidjon] 627
47 Kezargon Boychechak (qissa) [Anvar Obidjon] 770
48 Камбағалбоп Гулматий (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 432
49 Кезаргон Бойчечак (қисса) [Anvar Obidjon] 494
50 Кекса ямоқчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 503
51 Кемага тушганнинг жони бир (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 706
52 Madaniy zoʻravonlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 700
53 Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon] 585
54 Maqtanchoq (hikoya) [Anvar Obidjon] 1009
55 Marayim gʻijjak (hajviya) [Anvar Obidjon] 599
56 Menga til oʻrgatmoqchi boʻlishgani (h... [Anvar Obidjon] 701
57 Meshpolvonning janglari [Anvar Obidjon] 3579
58 Ming soʻmlik poʻstak (hajviya) [Anvar Obidjon] 587
59 Mirzaqand naynovning hasratlari (hajviya) [Anvar Obidjon] 498
60 Mishmishali (hajviya) [Anvar Obidjon] 513
61 Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 442
62 Марайим ғижжак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 425
63 Мақоласиз сарлавҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
64 Мақтанчоқ (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 538
65 Менга тил ўргатмоқчи бўлишгани (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 460
66 Мешполвоннинг жанглари [Anvar Obidjon] 640
67 Минг сўмлик пўстак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
68 Мирзақанд найновнинг ҳасратлари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 428
69 Мишмишали (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 463
70 Nishon buqoq va ritmik gimnastika (ha... [Anvar Obidjon] 664
71 Nokdaun (hajviya) [Anvar Obidjon] 469
72 Нишон буқоқ ва ритмик гимнастика (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 542
73 Нокдаун (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 497
74 O...o...jon (hikoya) [Anvar Obidjon] 485
75 Odobli boʻlish osonmi? (hikoya) [Anvar Obidjon] 0
76 Ola-bula sharf (hajviya) [Anvar Obidjon] 474
77 Olovjon (hikoya) [Anvar Obidjon] 423
78 Oltiariq hangomalaridan [Anvar Obidjon] 1932
79 Oltin vasvasasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 569
80 Oltin yurakli avtobola (qissa va hiko... [Anvar Obidjon] 3797
81 Ortigʻalining oʻzginasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
82 Oshqovoqsiz satira (hajviya) [Anvar Obidjon] 576
83 Oxirgi sedanatut qissasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 531
84 О...о...жон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 474
85 Одобли бўлиш осонми? (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 0
86 Ола-була шарф (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 481
87 Олий табақали меҳмонлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
88 Оловжон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 466
89 Олтиариқ ҳангомаларидан [Anvar Obidjon] 496
90 Олтин васвасаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 459
91 Олтин юракли автобола (қисса ва ҳикоялар) [Anvar Obidjon] 651
92 Ортиғалининг ўзгинаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 462
93 Охирги седанатут қиссаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 413
94 Ошқовоқсиз сатира (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 459
95 Pidboʻl (hajviya) [Anvar Obidjon] 492
96 Poygakdagilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 499
97 Poʻpisaning ogʻirligi qancha? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
98 Пидбўл (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 509
99 Пойгакдагилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 468
100 Пўписанинг оғирлиги қанча? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
101 Qadrdon yigʻilar (hikoya) [Anvar Obidjon] 551
102 Qiygʻirakning shamoli (hajviya) [Anvar Obidjon] 521
103 Qora bodring (hajviya) [Anvar Obidjon] 513
104 Qorinbotir (doston) [Anvar Obidjon] 880
105 Qoʻgʻirchoqlar (hikoya) [Anvar Obidjon] 754
106 Qoʻlaqabli bogʻkursi (hajviya) [Anvar Obidjon] 637
107 Quvish (hajviya) [Anvar Obidjon] 509
108 Қадрдон йиғилар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 450
109 Қийғиракнинг шамоли (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 571
110 Қора бодринг (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 463
111 Қоринботир (достон) [Anvar Obidjon] 471
112 Қувиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 505
113 Қўлақабли боғкурси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 421
114 Қўғирчоқлар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 492
115 Restoranda tanishganlar (hajviya) [Anvar Obidjon] 623
116 Ресторанда танишганлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 487
117 Serkaxonim (hajviya) [Anvar Obidjon] 515
118 Sotti satang hayotidan (hajviya) [Anvar Obidjon] 499
119 Sovigan koʻngil (hajviya) [Anvar Obidjon] 615
120 Soʻlim xiyobonda (hajviya) [Anvar Obidjon] 568
121 Sudxoʻrning ziyofati (hajviya) [Anvar Obidjon] 558
122 Серкахоним (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 501
123 Совиган кўнгил (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 481
124 Сотти сатанг ҳаётидан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 522
125 Судхўрнинг зиёфати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 415
126 Сўлим хиёбонда (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 457
127 Talablarga binoan (hajviya) [Anvar Obidjon] 483
128 Tip-tiniq vujud (hikoya) [Anvar Obidjon] 439
129 Tomoqqa taqaladigan gap (hajviya) [Anvar Obidjon] 573
130 Toʻgʻon Takayevning qoshiqbozi (hajviya) [Anvar Obidjon] 560
131 Toʻnni teskari kiyish (hajviya) [Anvar Obidjon] 723
132 Toʻporicha gap-gashtaklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 567
133 Tushuntirish xati (hajviya) [Anvar Obidjon] 1003
134 Tutunfurush (hajviya) [Anvar Obidjon] 588
135 Талабларга биноан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 431
136 Тип-тиниқ вужуд (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 476
137 Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 439
138 Тутунфуруш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 427
139 Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 820
140 Тўнни тескари кийиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 467
141 Тўпорича гап-гаштаклар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 472
142 Тўғон Такаевнинг қошиқбози (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 464
143 Uch ogʻa-ini (hikoya) [Anvar Obidjon] 667
144 Uyquda nimalar boʻlmaydi! (hikoya) [Anvar Obidjon] 745
145 Уйқуда нималар бўлмайди! (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 439
146 Уста Гулматнинг жумбоғи (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 438
147 Уч оға-ини (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 502
148 Val… valay… (hajviya) [Anvar Obidjon] 690
149 Вал… валай… (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 654
150 XX asr talonchiligi (hajviya) [Anvar Obidjon] 530
151 XX аср талончилиги (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 452
152 Xizmatchilik-da, xizmatchilik (hajviya) [Anvar Obidjon] 527
153 Xorij radiosi va... kalish (hajviya) [Anvar Obidjon] 574
154 Xususiy koʻprikcha (hajviya) [Anvar Obidjon] 505
155 Хизматчилик-да, хизматчилик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 488
156 Хориж радиоси ва... калиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 483
157 Хусусий кўприкча (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 482
158 Yerliklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 538
159 Ерликлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 499
160 Ziyodbotirdan boshqasi topiladi (hajviya) [Anvar Obidjon] 544
161 Ziyolicha olishuv (hajviya) [Anvar Obidjon] 552
162 Зиёдботирдан бошқаси топилади (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 436
163 Зиёлича олишув (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 449
164 Oʻshaning erimikan? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
165 Ўшанинг эримикан? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
166 Gʻilay sichqon (hajviya) [Anvar Obidjon] 608
167 Ғилай сичқон (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 430
168 Shiliqabiliq (hajviya) [Anvar Obidjon] 477
169 Shomurod hasibfurushning futbolga bor... [Anvar Obidjon] 442
170 Shubha (hajviya) [Anvar Obidjon] 514
171 Shumqadam (hajviya) [Anvar Obidjon] 491
172 Шилиқабилиқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 455
173 Шомурод ҳасибфурушнинг футболга борга... [Anvar Obidjon] 422
174 Шубҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 488
175 Шумқадам (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 412
176 Chakalakzor afsonasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 607
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика