QUYOSh (OFTOB) Doniyol (a.s.)ning aytishlaricha, quyosh tushda podshoh yoki ulug‘ xalifa bo‘ladi. Quyoshning osmondan olayotganini ko‘rsa, podshohlik va ulug‘lik topadi yoki podshohning do‘sti yoki yaqiniga aylanadi. Agar quyoshga aylanib qolganini ko‘rsa, podshoh bo‘lishiga dalildir, biroq uning ravshanlik miqdoriga bog‘liq, podshohlikka loyiq bo‘lmasa, demak o‘z qadru martabasi doirasida ulug‘lik va shon-shavkatga yetishadi. Quyosh bilan jang qilayotganini ko‘rsa, podshoh u bilan urush va janjal qiladi. Quyosh o‘rniga oy joylashib olganini ko‘rsa, podshoh bo‘lishi, mamlakat uning qo‘lida qaror topishiga dalil bo‘ladi. Quyosh nurini yig‘ib olsa, ulug‘ podshoh mulkini oladi. Quyoshni tutib olsa, biroq osmonda bo‘lmasa, nur va ravshanlik bo‘lmasa, biroq qora va xira ham bo‘lmasa, demak g‘amlardan ozod bo‘lishiga dalolat qiladi. Quyoshni xira va benur ko‘rsa, yana u o‘z joyida ham bo‘lmasa, podshoh ishlarda unga muhtoj bo‘ladi. Ibn Sirin (r.a.)ning aytishicha, quyosh tushda ulug‘ podshoh, Oy uning vaziri, Zuhra podshohning xotini, Utorud podshoh dabiri, Mirrix podshohning pahlavoni, yulduzlar esa uning askarlaridir. Jobir Mag‘ribiy (r.a.)ning aytishicha, Quyosh tushda — ota, Oy esa — ona, boshqa yulduzlar esa — farzanlaridir. Chunonchi, Xaq ta’olo Qissai Yusufda aytadi: Eslang, Yu suf (o‘z) otasi (Ya’qub)ga dedi: Ey, otajon! Men (tushimda) o‘n bitta yulduz, quyosh va oyning menga sajda qilgan hollarida ko‘rdim (Yusuf surasi, 4-oyat). Quyosh va Oydagi har bir nuqson yo ziyodalik ota-ona va aka-ukalarga taalluqlidir. Quyoshning ravshan va pokiza chiqqanini va uning uyiga nur sochganing ko‘rsa, o‘z qarindoshlaridan xotin olishiga dalildir. Agar bulut yo boshqa narsalar quyoshni to‘sib qo‘yganini ko‘rsa, podshoh zarar topishiga, ahvoli yomon bo‘lishiga dalildir. Quyoshning xiralikdan ravshanlikka chiqqanini ko‘rsa, podshoh bemor bo‘lishiga dalildir, lekin tez tuzaladi. Agar quyosh chetida arqon va ip osilib turganini va o‘sha ipga osilayotganini ko‘rsa, podshohdan unga madad va kuch yetishiga, agar ip uzilib, o‘zi yiqilib ketganini ko‘rsa, ulug‘lik va martabasidan tushishiga da- lolat qiladi. Agar Quyosh yo Oyga sajda qilayotganini ko‘rsa, unda gunoh yoki xato sodir bo‘ladi. Quyosh, Oy va boshqa yulduzlarning bir yerga to‘planganini va ularning nurini olganini ko‘rsa, jumla jahon podshohligini olishiga yoki jumla jahon podshohlari unga mute bo‘lishiga dalildir. Agar Quyosh, Oy va barcha yulduzlarni olganini, biroq ular nursiz va xira ekanini ko‘rsa, tush ko‘ruvchining xalok bo‘lishiga (xususan, u zolim va sitamgar bo‘lsa) dalildir. Kirmoniy (r.a.)ning aytishicha, Quyosh o‘rtasida qora dog‘ ko‘rsa, podshohning mulk uchun dili mashg‘ul ekaniga dalildir. Agar ikkita quyosh o‘zaro jang qilayotganini ko‘rsa, ikki podshoh orasiga jang va xusumat tushishiga dalildir. Quyoshning yerga tushganini va unda nur yo‘qligini ko‘rsa, o‘sha diyor podshohi ishdan ketadi va mamlakatdan bebahra qoladi. Quyoshni qo‘lida tutib turganini va u qora ekanini ko‘rsa, podshohga katta g‘am yetadi va bu g‘amdan unga ham tegadi. Quyoshning birorta teshikka kirib, ko‘zga ko‘rinmay ketganini ko‘rsa, podshohning bu dunyodan ketishiga va ommai xalqqa esa g‘am yetishiga dalildir. Agar bulut Quyosh va yulduzlarni to‘sib qo‘yganini ko‘rsa, podshoh va uning lashkari dushmandan zarba yeyishiga dalildir. Quyoshga topinayotganini ko‘rsa, ulug‘ podshohga yaqin bo‘lishiga dalolat qiladi. Ismoil Apgas (r.a.) aytadi: Birov falakka minsa, avval yuzini Quyoshga qaratib, so‘ng undan yuz o‘girsa, u avval kofir bo‘lib, so‘ng musulmonga aylanadi, oqibat kofir bo‘ladi. Quyosh bilan gaplashganini ko‘rsa, podshohdan ulug‘lik, shavkatlilik va hashamat topadi. Hazrati Sodiq (r.a.)ning aytishlaricha, Quyoshni ko‘rish sakkiz narsaga dalolat qiladi: xalifaga; ulug‘ sultonga; raisga; ulug‘ amaldorga; podshoh adolatiga; xalq manfaatiga; erkak uchun xotinga, xotin uchun erkakka; yaxshi va soz ishga. Yana uning aytishicha, kimki Quyoshga sajda qilsa, sulton uni ardoqlashiga, o‘ziga yaqin qilishiga, ishlari yuqorilashiga dadil bo‘ladi.
ҚУЁШ (ОФТОБ) Дониёл (а.с.)нинг айтишларича, қуёш тушда подшоҳ ёки улуғ халифа бўлади. Қуёшнинг осмондан олаётганини кўрса, подшоҳлик ва улуғлик топади ёки подшоҳнинг дўсти ёки яқинига айланади. Агар қуёшга айланиб қолганини кўрса, подшоҳ бўлишига далилдир, бироқ унинг равшанлик миқдорига боғлиқ, подшоҳликка лойиқ бўлмаса, демак ўз қадру мартабаси доирасида улуғлик ва шон-шавкатга етишади. Қуёш билан жанг қилаётганини кўрса, подшоҳ у билан уруш ва жанжал қилади. Қуёш ўрнига ой жойлашиб олганини кўрса, подшоҳ бўлиши, мамлакат унинг қўлида қарор топишига далил бўлади. Қуёш нурини йиғиб олса, улуғ подшоҳ мулкини олади. Қуёшни тутиб олса, бироқ осмонда бўлмаса, нур ва равшанлик бўлмаса, бироқ қора ва хира ҳам бўлмаса, демак ғамлардан озод бўлишига далолат қилади. Қуёшни хира ва бенур кўрса, яна у ўз жойида ҳам бўлмаса, подшоҳ ишларда унга муҳтож бўлади. Ибн Сирин (р.а.)нинг айтишича, қуёш тушда улуғ подшоҳ, Ой унинг вазири, Зуҳра подшоҳнинг хотини, Уторуд подшоҳ дабири, Миррих подшоҳнинг паҳлавони, юлдузлар эса унинг аскарларидир. Жобир Мағрибий (р.а.)нинг айтишича, Қуёш тушда — ота, Ой эса — она, бошқа юлдузлар эса — фарзанларидир. Чунончи, Хақ таъоло Қиссаи Юсуфда айтади: Эсланг, Ю суф (ўз) отаси (Яъқуб)га деди: Эй, отажон! Мен (тушимда) ўн битта юлдуз, қуёш ва ойнинг менга сажда қилган ҳолларида кўрдим (Юсуф сураси, 4-оят). Қуёш ва Ойдаги ҳар бир нуқсон ё зиёдалик ота-она ва ака-укаларга тааллуқлидир. Қуёшнинг равшан ва покиза чиққанини ва унинг уйига нур сочганинг кўрса, ўз қариндошларидан хотин олишига далилдир. Агар булут ё бошқа нарсалар қуёшни тўсиб қўйганини кўрса, подшоҳ зарар топишига, аҳволи ёмон бўлишига далилдир. Қуёшнинг хираликдан равшанликка чиққанини кўрса, подшоҳ бемор бўлишига далилдир, лекин тез тузалади. Агар қуёш четида арқон ва ип осилиб турганини ва ўша ипга осилаётганини кўрса, подшоҳдан унга мадад ва куч етишига, агар ип узилиб, ўзи йиқилиб кетганини кўрса, улуғлик ва мартабасидан тушишига да- лолат қилади. Агар Қуёш ё Ойга сажда қилаётганини кўрса, унда гуноҳ ёки хато содир бўлади. Қуёш, Ой ва бошқа юлдузларнинг бир ерга тўпланганини ва уларнинг нурини олганини кўрса, жумла жаҳон подшоҳлигини олишига ёки жумла жаҳон подшоҳлари унга муте бўлишига далилдир. Агар Қуёш, Ой ва барча юлдузларни олганини, бироқ улар нурсиз ва хира эканини кўрса, туш кўрувчининг халок бўлишига (хусусан, у золим ва ситамгар бўлса) далилдир. Кирмоний (р.а.)нинг айтишича, Қуёш ўртасида қора доғ кўрса, подшоҳнинг мулк учун дили машғул эканига далилдир. Агар иккита қуёш ўзаро жанг қилаётганини кўрса, икки подшоҳ орасига жанг ва хусумат тушишига далилдир. Қуёшнинг ерга тушганини ва унда нур йўқлигини кўрса, ўша диёр подшоҳи ишдан кетади ва мамлакатдан бебаҳра қолади. Қуёшни қўлида тутиб турганини ва у қора эканини кўрса, подшоҳга катта ғам етади ва бу ғамдан унга ҳам тегади. Қуёшнинг бирорта тешикка кириб, кўзга кўринмай кетганини кўрса, подшоҳнинг бу дунёдан кетишига ва оммаи халққа эса ғам етишига далилдир. Агар булут Қуёш ва юлдузларни тўсиб қўйганини кўрса, подшоҳ ва унинг лашкари душмандан зарба ейишига далилдир. Қуёшга топинаётганини кўрса, улуғ подшоҳга яқин бўлишига далолат қилади. Исмоил Апгьас (р.а.) айтади: Биров фалакка минса, аввал юзини Қуёшга қаратиб, сўнг ундан юз ўгирса, у аввал кофир бўлиб, сўнг мусулмонга айланади, оқибат кофир бўлади. Қуёш билан гаплашганини кўрса, подшоҳдан улуғлик, шавкатлилик ва ҳашамат топади. Ҳазрати Содиқ (р.а.)нинг айтишларича, Қуёшни кўриш саккиз нарсага далолат қилади: халифага; улуғ султонга; раисга; улуғ амалдорга; подшоҳ адолатига; халқ манфаатига; эркак учун хотинга, хотин учун эркакка; яхши ва соз ишга. Яна унинг айтишича, кимки Қуёшга сажда қилса, султон уни ардоқлашига, ўзига яқин қилишига, ишлари юқорилашига дадил бўлади.
Tush.UZ - Tushlar tabiri