Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon]

Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon]
Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon]
Боймамат ўтган йили биздан бир синф юқорида ўқирди. Мана энди мен билан битта партада ўтирибди. Математикани яхши ўзлаштиролмай, шу аҳволга тушибди шўрлик. Бешинчи синфда сурункасига икки йил ўқиётгани учун собиқ синфдошлари уни «Боймамат Бешинчи» деб масхара қилишади. Биз ҳам орқаваротдан уни шундай атаймиз, юзига гапирсанг, салом-аликсиз биқинингга соп қолади.
Боймамат Бешинчи синфимизда пайдо бўлгач, бир-икки ҳафтагача ўзини анча сипо кўрсатиб юрди. Кейин, думи босилган илон қўққисдан сапчигандек, бизга бирданига хуруж қилишга киришди. Орадан бир ой ҳам ўтмай, синфнинг хўжайини бўлди-қолди.
Бир куни мактабга эртароқ келиб, олма еб ўтирган эдим, синфга пишиллаганича Боймамат Бешинчи кирди.
– Ғажиётганингни қаттан ўмардинг? – лавоқ юзини осилтириб тумтайганича сўради у.
– Эртош буванинг боғидан, – дедим мен. – Аммо-лекин, ўғирлаганим йўқ, яхшиликча кириб сўрасанг, чол индамайди.
– Яхшиликча кириб олма ейишнинг қизиғи бўларканми? – лунжини баттардан шишириб тиржайди у. – Бир иш қилсанг, қаҳрамонларча қилиш керак. Тушундингми, текинхўр?
Мен «йўқ» деган маънода бош тебратдим. Боймамат Бешинчининг хуноби ошиб, мени зўр бериб тергашга тушди. Бу орада битта-иккитадан келишиб, синф болаларга тўлиб қолди. Бошқалар ҳам унинг сўзларини лоқайд тинглаётганини кўрган Боймамат Бешинчи энди барчага тенгдан ўдағайлай кетди.
– Сен зумрашалар «беш» баҳо олишни биласанлар, холос, – дея жаҳл билан ўшқирди у. – Олмани тўғрима-тўғри ейиш бор, қаҳрамонларча ейиш бор. Шунга қолганда калланглар ишламай турибди-я.
У синфдагиларга ўқрайганича пича жимиб қолди. Сўнг ўқитувчи ўтирадиган столга иккала муштини тираб, кеккайган тарзда деди:
– Дарсдан кейин икки соат муҳлат бераман. Бу ишга қизларни аралаштирмаймиз, ҳамма ўғил болалар ўз вақтида боғ ёнига тўпланишсин. Қаҳрамонларча олма ейиш қанақа бўлишини ана ўшанда кўрасанлар. Яна битта гап – кимнинг уйида саккизинчи калиш бўлса, қўлтиққа қистириб келсин. Бизга қўшилмаганларга «қуёнхон» деган лақаб қўйилади.
«Қуёнхон» бўлишга кимнинг тоқати бор дейсиз, барчамиз ўз вақтида айтилган жойга йиғилдик. Бор-йўғи олти кишигина саккизинчи калиш топиб келибди.
– Математикадан нуқул «беш» оладиганлар мана бу томонга ўтсин-чи, – ўнг қўлини ёнга чўзди Боймамат Бешинчи. – Мен қўмондонман, буйруғимни ўрнида бажаришларинг керак.
«Илғор математиклар» етти киши эканмиз. Қўмондоннинг ўнг томонида саф тортдик.
– Шу фандан баъзан «тўрт» оладиганлар бу томонга турсин, – чап ёнини кўрсатиб буюрди Боймамат Бешинчи.
«Ўртача математиклар» чап томонга тизилишди.
– Мана энди, қолганлардан зарбдор гуруҳ тузамиз, – тушунтирди қўмондон. – Бу азаматлар боғнинг ичига киришиб, алоҳида қаҳрамонлик кўрсатишади, олмани ўзлариям ейишади, бизгаям олиб чиқишади.
Шундан сўнг Боймамат Бешинчи бошқаларга иш тақсимлашга киришди. «Ўртача математиклар»нинг вазифаси девор тагида эгилиб туришдан иборат бўлиб, зарбдор гуруҳ аъзолари уларнинг елкасига оёқ қўйиб, ичкарига ошиб тушишлари лозим эди. «Илғор математиклар»дан эса саккизинчи калишлилар тўдаси тузилди. Биз илғорлар етти нафар калишлар эса олти жуфт эди. Шу сабабли мен вазиятдан фойдаланиб қолишга тиришиб, қўмондонга дедим:
– Менга калиш етмаяпти, зарбдор гуруҳга қўшилсам майлими?
– Олма ўғирлаш сенга «икс-игрек» эмас, – мазахлади Боймамат Бешинчи. – Сен «ўчакишувчи» бўласан.
Мен анқайганимча унинг кўзига тикилдим. «Ўчакишувчи» қанақаси бўлди яна?
– Дарвозанинг олдига бориб, Қоплоннинг ғашига тегасан, – кўрсаткич бармоғини менга бигиз қилди қўмондон. – Ит сен билан овора бўлиб, боғнинг бу чеккасидаги тўпалондан бехабар қолади. Ити акиллайвергандан кейин, Эртош бува ҳам ўша томонга боради, чалғийди.
Хуллас, ит билан ўчакишадиган бўлдим. Саккизинчи калишлиларга эса тупроқ кўчани тўзғитиб югуриш топширилди. Қуюқ чанг ичида девордан ошаётганлар кўзга чалинмасмиш.
– Агар Қоплон барибир сизларни пайқаб қолиб қувадиган бўлса, у аблаҳни хомроқ олмалар билан аямай бўмбардируфка қилинглар, – зарбдор гуруҳ аъзоларига далда берди қўмондон. – Қанчалик қопоғон бўлмасин, итниям жони бор.
Ўша куни мен Боймамат Бешинчи фақат математикани эмас, балки бу фанни яхши ўзлаштирувчиларни ҳам менсимаслигини англаб етдим. Боғни ишғол қилишдек «қаҳрамонона» ишда илғор ва ўртача математиклар зиммасига паст даражали юмушлар юклангани шундан дарак бериб турарди. Бу менга жуда алам қилди. Хўш, ундан қандай қилиб ўч олиш мумкин? Ортиқчароқ бир гап қилсанг, биқинингга мушт тушади, индамай юраверсанг...
Охири йўли топилди. Саккизинчи калишлилар, яъни «илғор математиклар» маслаҳатни бир жойга қўйиб, Боймамат Бешинчини оталиғимизга оладиган бўлдик. Кўнглига йўл топиш учун иложи борича ўзимизни унга яқин тута бошладик. Барча инжиқликларига ҳам, қўполликларига ҳам чидадик. Бора-бора иноқлашиб кетдик. Битта қишлоқда яшаб, битта тилда гаплашганингдан кейин шундай қилиш керак-да.
Ҳозир у математикани ҳурмат қиладиган бўлиб қолди. Бу фандан «уч» олган куни қовоқ-тумшуғи осилиб, чинакамига ранжийди ҳам. Қисқаси, ўзи сезмаган ҳолда Боймамат Бешинчи ҳам саккизинчи калишлилар тўдасига қўшилиб қолди.
Шанақа, энди у ҳам ўзимизникилардан.

1973
Mualifning boshqa asaralari
1 Aspan attorning arizalari (hajviya) [Anvar Obidjon] 1003
2 Ayollar va xayollar (hajviya) [Anvar Obidjon] 899
3 Аспан атторнинг аризалари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 730
4 Аёллар ва хаёллар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 952
5 Babangida (hajviya) [Anvar Obidjon] 793
6 Baqalarning niyati buzuq (hajviya) [Anvar Obidjon] 955
7 Bayram intyervyusi (hajviya) [Anvar Obidjon] 756
8 Berkinib olgan sirgʻacha (hikoya) [Anvar Obidjon] 1091
9 Bezgakshamol-2 (hajviy hangomalar) [Anvar Obidjon] 1593
10 Boymamat Beshinchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 872
11 Buguncha bayram... (hajviya) [Anvar Obidjon] 756
12 Buzoq guvohlikka chaqirilsin! (hajviya) [Anvar Obidjon] 795
13 Бабангида (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 711
14 Байрам интервюси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 856
15 Бақаларнинг нияти бузуқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 872
16 Безгакшамол-2 (ҳажвий ҳангомалар) [Anvar Obidjon] 915
17 Беркиниб олган сирғача (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 737
18 Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 740
19 Бузоқ гувоҳликка чақирилсин! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 695
20 Dardingni stadionda ayt (hajviya) [Anvar Obidjon] 1037
21 Davolanish (hajviya) [Anvar Obidjon] 665
22 Даволаниш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 664
23 Дардингни стадионда айт (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 630
24 Eh, la’nati ombor… [Anvar Obidjon] 1080
25 Eh, shoʻrlik erkaklar! (hajviya) [Anvar Obidjon] 874
26 Eng iste’dodli oʻlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 751
27 Энг истеъдодли ўлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 564
28 Эҳ, лаънати омбор… [Anvar Obidjon] 932
29 Эҳ, шўрлик эркаклар! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 651
30 Gulixonning gulzorchasi (hikoya) [Anvar Obidjon] 709
31 Гулихоннинг гулзорчаси (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 588
32 Hakka xolaning igʻvolari (hikoya) [Anvar Obidjon] 785
33 Halokatdan asrovchilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 646
34 Hemma Malina (hajviya) [Anvar Obidjon] 663
35 Ҳакка холанинг иғволари (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 937
36 Ҳалокатдан асровчилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 652
37 Ҳемма Малина (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 723
38 Impoʻrtbop yigit (hajviya) [Anvar Obidjon] 845
39 Импўртбоп йигит (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 651
40 Jaqqi (hikoya) [Anvar Obidjon] 1259
41 Жаққи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 765
42 Kambagʻalbop Gulmatiy (hajviya) [Anvar Obidjon] 1211
43 Kasofati temirtak (hajviya) [Anvar Obidjon] 603
44 Keksa yamoqchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 759
45 Kemaga tushganning joni bir (hajviya) [Anvar Obidjon] 847
46 Kezargon Boychechak (qissa) [Anvar Obidjon] 980
47 Камбағалбоп Гулматий (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 598
48 Кезаргон Бойчечак (қисса) [Anvar Obidjon] 634
49 Кекса ямоқчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 674
50 Кемага тушганнинг жони бир (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 869
51 Madaniy zoʻravonlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 1030
52 Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon] 851
53 Maqtanchoq (hikoya) [Anvar Obidjon] 1268
54 Marayim gʻijjak (hajviya) [Anvar Obidjon] 828
55 Menga til oʻrgatmoqchi boʻlishgani (h... [Anvar Obidjon] 1065
56 Meshpolvonning janglari [Anvar Obidjon] 5774
57 Ming soʻmlik poʻstak (hajviya) [Anvar Obidjon] 793
58 Mirzaqand naynovning hasratlari (hajviya) [Anvar Obidjon] 661
59 Mishmishali (hajviya) [Anvar Obidjon] 693
60 Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 609
61 Марайим ғижжак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 597
62 Мақоласиз сарлавҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 643
63 Мақтанчоқ (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 762
64 Менга тил ўргатмоқчи бўлишгани (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 593
65 Мешполвоннинг жанглари [Anvar Obidjon] 877
66 Минг сўмлик пўстак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 628
67 Мирзақанд найновнинг ҳасратлари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 566
68 Мишмишали (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 609
69 Nishon buqoq va ritmik gimnastika (ha... [Anvar Obidjon] 835
70 Nokdaun (hajviya) [Anvar Obidjon] 594
71 Нишон буқоқ ва ритмик гимнастика (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 715
72 Нокдаун (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 618
73 O...o...jon (hikoya) [Anvar Obidjon] 658
74 Odobli boʻlish osonmi? (hikoya) [Anvar Obidjon] 0
75 Ola-bula sharf (hajviya) [Anvar Obidjon] 625
76 Olovjon (hikoya) [Anvar Obidjon] 586
77 Oltiariq hangomalaridan [Anvar Obidjon] 2296
78 Oltin vasvasasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 884
79 Oltin yurakli avtobola (qissa va hiko... [Anvar Obidjon] 7054
80 Ortigʻalining oʻzginasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 701
81 Oshqovoqsiz satira (hajviya) [Anvar Obidjon] 742
82 Oxirgi sedanatut qissasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 687
83 О...о...жон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 621
84 Одобли бўлиш осонми? (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 0
85 Ола-була шарф (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 629
86 Олий табақали меҳмонлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 613
87 Оловжон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 586
88 Олтиариқ ҳангомаларидан [Anvar Obidjon] 663
89 Олтин васвасаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 632
90 Олтин юракли автобола (қисса ва ҳикоялар) [Anvar Obidjon] 985
91 Ортиғалининг ўзгинаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 608
92 Охирги седанатут қиссаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 547
93 Ошқовоқсиз сатира (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 600
94 Pidboʻl (hajviya) [Anvar Obidjon] 663
95 Poygakdagilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 672
96 Poʻpisaning ogʻirligi qancha? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
97 Пидбўл (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 680
98 Пойгакдагилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 613
99 Пўписанинг оғирлиги қанча? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
100 Qadrdon yigʻilar (hikoya) [Anvar Obidjon] 798
101 Qiygʻirakning shamoli (hajviya) [Anvar Obidjon] 693
102 Qora bodring (hajviya) [Anvar Obidjon] 656
103 Qorinbotir (doston) [Anvar Obidjon] 1491
104 Qoʻgʻirchoqlar (hikoya) [Anvar Obidjon] 1056
105 Qoʻlaqabli bogʻkursi (hajviya) [Anvar Obidjon] 795
106 Quvish (hajviya) [Anvar Obidjon] 642
107 Қадрдон йиғилар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 592
108 Қийғиракнинг шамоли (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 734
109 Қора бодринг (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 614
110 Қоринботир (достон) [Anvar Obidjon] 613
111 Қувиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 712
112 Қўлақабли боғкурси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 542
113 Қўғирчоқлар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 639
114 Restoranda tanishganlar (hajviya) [Anvar Obidjon] 769
115 Ресторанда танишганлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 627
116 Serkaxonim (hajviya) [Anvar Obidjon] 726
117 Sotti satang hayotidan (hajviya) [Anvar Obidjon] 735
118 Sovigan koʻngil (hajviya) [Anvar Obidjon] 860
119 Soʻlim xiyobonda (hajviya) [Anvar Obidjon] 740
120 Sudxoʻrning ziyofati (hajviya) [Anvar Obidjon] 721
121 Серкахоним (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 688
122 Совиган кўнгил (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 632
123 Сотти сатанг ҳаётидан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 709
124 Судхўрнинг зиёфати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 545
125 Сўлим хиёбонда (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 630
126 Talablarga binoan (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
127 Tip-tiniq vujud (hikoya) [Anvar Obidjon] 612
128 Tomoqqa taqaladigan gap (hajviya) [Anvar Obidjon] 769
129 Toʻgʻon Takayevning qoshiqbozi (hajviya) [Anvar Obidjon] 773
130 Toʻnni teskari kiyish (hajviya) [Anvar Obidjon] 988
131 Toʻporicha gap-gashtaklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 816
132 Tushuntirish xati (hajviya) [Anvar Obidjon] 1308
133 Tutunfurush (hajviya) [Anvar Obidjon] 756
134 Талабларга биноан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 589
135 Тип-тиниқ вужуд (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 642
136 Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 558
137 Тутунфуруш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 572
138 Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 1060
139 Тўнни тескари кийиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 604
140 Тўпорича гап-гаштаклар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 599
141 Тўғон Такаевнинг қошиқбози (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 599
142 Uch ogʻa-ini (hikoya) [Anvar Obidjon] 898
143 Uyquda nimalar boʻlmaydi! (hikoya) [Anvar Obidjon] 976
144 Уйқуда нималар бўлмайди! (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 560
145 Уста Гулматнинг жумбоғи (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 611
146 Уч оға-ини (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 704
147 Val… valay… (hajviya) [Anvar Obidjon] 898
148 Вал… валай… (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 943
149 XX asr talonchiligi (hajviya) [Anvar Obidjon] 722
150 XX аср талончилиги (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 598
151 Xizmatchilik-da, xizmatchilik (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
152 Xorij radiosi va... kalish (hajviya) [Anvar Obidjon] 729
153 Xususiy koʻprikcha (hajviya) [Anvar Obidjon] 660
154 Хизматчилик-да, хизматчилик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 595
155 Хориж радиоси ва... калиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 610
156 Хусусий кўприкча (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 643
157 Yerliklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 710
158 Ерликлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 643
159 Ziyodbotirdan boshqasi topiladi (hajviya) [Anvar Obidjon] 692
160 Ziyolicha olishuv (hajviya) [Anvar Obidjon] 745
161 Зиёдботирдан бошқаси топилади (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 551
162 Зиёлича олишув (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 582
163 Oʻshaning erimikan? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
164 Ўшанинг эримикан? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
165 Gʻilay sichqon (hajviya) [Anvar Obidjon] 837
166 Ғилай сичқон (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 576
167 Shiliqabiliq (hajviya) [Anvar Obidjon] 634
168 Shomurod hasibfurushning futbolga bor... [Anvar Obidjon] 574
169 Shubha (hajviya) [Anvar Obidjon] 652
170 Shumqadam (hajviya) [Anvar Obidjon] 629
171 Шилиқабилиқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 615
172 Шомурод ҳасибфурушнинг футболга борга... [Anvar Obidjon] 561
173 Шубҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 638
174 Шумқадам (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 553
175 Chakalakzor afsonasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 773
176 Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 842
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика