Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon]

Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Ҳушёрхонага тушмаслигим ҳам мумкин эди, тил қурғур панд берди. Йўл четида гаплашиб турган иккита милисани кўриб, мен учун гўё вақтнинг аҳамияти бордек, соат неча бўлганини сўрадим. Ўн икки, деб бепарво жавоб қилди биттаси. «Тунги ўн иккими, кундузгими?» – деганимдан кейин улар менга алоҳида эътибор билан тикилишди. Бир пайт қарабсизки, икки тирковуч билан оёғим ерга тегмай кетиб боряпман. Энди бу ёғи – «Фарғона тонг отгунча …»
Бахтимга ҳушёрхонадаги сув қувурлари таъмирланаётган экан, мени чўмилтириб ўтирмасдан, тўғри ётоққа олиб киришди. Навбатчи: «Анови олтинчи каравотга ағдарил», деб четдаги бўш жойни кўрсатди.
– Мўмай иштараф олишни биласанлар, – деб навбатчига зарда қилдим мен. – Алоҳида хона беринглар.
Навбатчи индамасдан ташқарига чиқиб, эшикни шарақлатиб ёпди. Тўртинчи ўриндиқдаги мешқорининг хуррагидан қулоқ батанг бўлганича гандираклаб бориб, ўзимни каравотга ташладим. Шу вақт биқинимдаги бешинчи каравотдан момақалдироқдек овоз янгради: «Ҳов, умрингда кўрпа кўрганмисан? Оёғни ёстиққа узатдинг-ку, палид».
Чап кўзимни қия очиб қарасам, раёнимизнинг энг обрўли пиёнистаси Юнус-градус рўпарамда ёнбошлаб ётибди, кайфим ёзилиб кетди. Гавдамни аранг кўтариб, илжайганимча унга қўл чўздим. У кафтимни қаттиқ тутамлаб, кутилмаганда мени ўзига тортди.
– Кечадан бери бошоғриққа даво тополмай ётибман, – деди у ёқамдан ғижимлаб. – Қани оғизни оч, ҳидлаб бир хуморбосди қилайлик.
Юнус-градус булғор қалампирга ўхшаш бурнини оғзимга тиққудек бўлиб, усма-уст чуқур нафас олди. Ҳар нафас олганда чеҳраси бир шамдан ёришиб борди. Ниҳоят ёқамни қўйиб юбориб, ҳузур қилганича пича сархушнамо тебраниб турди: «Оҳ, оҳ, оҳ! Свежий экансан!» – деди. Охирги юз элликтани отганимга ярим соат бўлгани йўқ, дея фахрланиб жавоб қилдим мен. Яна нимадир демоқчи эдим, тўртинчи каравотдаги хурракбоз уйқусираб, эрсак-терсак алжирашга тушди:
– Алдама! Биламан, ўйнашинг бор! Ё бир сўм бер, ё уч талоқсан !
Юнус-градуснинг қўллари асабий титраб, тишлари ғижирлади. Оғир гавдасини бесўнақай юмалатиб, нариги ёққа ўгирилди-да, хурракбознинг курагини мўлжаллаб мушт туширди. Мана сенга «уч талоқ»! Хурракбоз қашқирнамо чўзиқ ғингшиб қўйди-ю, уйғонмади. Мен фурсатдан фойдаланиб, секингина кўрпа орасига кирдим, «балодан ҳазар», дея бошимни буркаб олдим. Юнус-градус бир зум ўзича ғудраниб ётди, кейин қироат билан шеър ўқишга тутинди:
    Жаннатда ҳам ҳуру ҳам май бўлармиш,
    Ҳаммаси мўл-кўлу мўмай бўлармиш.
    Биз маю маъшуқни севсак арзийди,
    Чунки оқибат ҳам шундай бўлармиш…

Сўнг у каравотимни қаттиқ тепиб, дағдаға билан сўради:
– Ҳов, палид! Буни ким ёзганини биласанми?
Индамай ётганимдан жаҳлланиб, каравотимни бу гал ағдаргудек қилиб тепди:
– Билмайсанми? Шундай машҳур шоирни-я?!
«Машҳур шоир» деганини эшитиб, тезда ўзимни ўнглаб олдим.
– Нега билмас эканман, – дея кўрпамдан дадил бош чиқардим мен. – Эркин Воҳидов ёзган.
Шундай дея, «…кўкси осмо-о-н ўзбеги-и-и-м», деб хониш қила бошлаган эдим, у узалиб туриб гарданимга муштлади.
– Мана сенга ўзбегинг!
Кейин: «Умар Ҳайёмдек зотни билмасанг, ичиб нима қиласан, палид», деб бўралай кетди.
Бекордан-бекор калтак ейиш менга жуда алам қилди. Ҳеч бўлмаганда эллик граммни талашиб ёқалашсанг бошқа гап. Ўргилим сендақа олимдан! Ҳайёмовлар билан нима ишим бор? Мендан раёндаги буфетларни сўра…
– Сен-чи? – энди тўртинчи каравотдаги хурракбозни туртиб уйғотди Юнус-градус. – Умар Ҳайёмни биласанми?
Хурракбоз «ҳм-м, ғм-м», дея пича алаҳсираб тургач, қатъий бош тебратди:
– Йўқ! Бу ерга кўп тушганман, аммо-лекин Умар деган билан ётмаганман.
– Мана сенга Умар!
Юнус-градус хурракбозни бир зарбдаёқ каравотга михлади.
– Чаласаводлар! Маданиятсиз палидлар! – Юнус-градуснинг фиғони фалакка чиқиб, ўрнидан туриб кетди, хонада у ёқдан-бу ёққа юра бошлади. – Умар Ҳайёмни билмаган кўр бўлади! Кўрсан иккаланг! Кўрсан! Ё ёлғонми?!
– Кўрман, – дея шумшайиб боқди хурракбоз.
– Тўғри, кўрман, – дедим мен ҳам чақчайиб туриб.
– Мана ҳозир кўзингни очаман! – деб қаршимга келиб ёнбошлади Юнус-градус. – Қани, Умар Ҳайёмнинг кимлигини топмай кўр-чи? Сени барибир маданиятли қилмасдан қўймайман!
– Яна зўравонликми? Намунча хўрлайсизлар? – дея туйқус йиғлаб юбордим мен. – На ташқарида кун беришади, на ичкарида. Қани ҳақиқат?
Юнус-градус полдаги маймоқ ботинкасини олиб, аямасдан бетимга урди:
– Мана сенга ҳақиқат!
Кўзим олдида ўт чақнаб, увиллаб юбордим. Пешанамнинг пошнадаги нағал теккан жойидан шириллаб қон оқа бошлади. Қичқириқни эшитиб, хонага кирган навбатчи нима бўлганини суриштирди.
– Пешанам-ку ўзи шўр эди, – дедим мен. – Ҳақиқатни талаб қилсам, баттардан пачоқлашди.
– Ким урди ўзи? Нима билан урди?
– Мажбурий маданиятнинг дастидан дод! – деб бақирдим мен. – Маймоқ ҳақиқатдан дод!
– Бас қилинг, гражданин! – дея пўписани бошлади навбатчи. – Нималар деб валдираяпсиз? Қанақа ҳақиқат?
Тўртинчи каравотдаги хурракбоз тиржайиб туриб, менинг ўрнимга жавоб қилди:
– Ве-ҳа-ҳа… Маймоқ ҳақиқат! Нағалиям бор!

1976 yil
Mualifning boshqa asaralari
1 Aspan attorning arizalari (hajviya) [Anvar Obidjon] 838
2 Ayollar va xayollar (hajviya) [Anvar Obidjon] 802
3 Аспан атторнинг аризалари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 639
4 Аёллар ва хаёллар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 858
5 Babangida (hajviya) [Anvar Obidjon] 662
6 Baqalarning niyati buzuq (hajviya) [Anvar Obidjon] 826
7 Bayram intyervyusi (hajviya) [Anvar Obidjon] 633
8 Berkinib olgan sirgʻacha (hikoya) [Anvar Obidjon] 944
9 Bezgakshamol-2 (hajviy hangomalar) [Anvar Obidjon] 1489
10 Boymamat Beshinchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 721
11 Buguncha bayram... (hajviya) [Anvar Obidjon] 659
12 Buzoq guvohlikka chaqirilsin! (hajviya) [Anvar Obidjon] 661
13 Бабангида (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 613
14 Байрам интервюси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 753
15 Бақаларнинг нияти бузуқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 779
16 Безгакшамол-2 (ҳажвий ҳангомалар) [Anvar Obidjon] 789
17 Беркиниб олган сирғача (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 647
18 Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 637
19 Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 645
20 Бузоқ гувоҳликка чақирилсин! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 604
21 Dardingni stadionda ayt (hajviya) [Anvar Obidjon] 900
22 Davolanish (hajviya) [Anvar Obidjon] 607
23 Даволаниш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 600
24 Дардингни стадионда айт (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 582
25 Eh, la’nati ombor… [Anvar Obidjon] 966
26 Eh, shoʻrlik erkaklar! (hajviya) [Anvar Obidjon] 803
27 Eng iste’dodli oʻlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 693
28 Энг истеъдодли ўлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 527
29 Эҳ, лаънати омбор… [Anvar Obidjon] 872
30 Эҳ, шўрлик эркаклар! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 614
31 Gulixonning gulzorchasi (hikoya) [Anvar Obidjon] 651
32 Гулихоннинг гулзорчаси (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 547
33 Hakka xolaning igʻvolari (hikoya) [Anvar Obidjon] 691
34 Halokatdan asrovchilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 605
35 Hemma Malina (hajviya) [Anvar Obidjon] 611
36 Ҳакка холанинг иғволари (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 847
37 Ҳалокатдан асровчилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 558
38 Ҳемма Малина (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 621
39 Impoʻrtbop yigit (hajviya) [Anvar Obidjon] 730
40 Импўртбоп йигит (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 567
41 Jaqqi (hikoya) [Anvar Obidjon] 1104
42 Жаққи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 717
43 Kambagʻalbop Gulmatiy (hajviya) [Anvar Obidjon] 1119
44 Kasofati temirtak (hajviya) [Anvar Obidjon] 562
45 Keksa yamoqchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 661
46 Kemaga tushganning joni bir (hajviya) [Anvar Obidjon] 766
47 Kezargon Boychechak (qissa) [Anvar Obidjon] 913
48 Камбағалбоп Гулматий (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 546
49 Кезаргон Бойчечак (қисса) [Anvar Obidjon] 584
50 Кекса ямоқчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 614
51 Кемага тушганнинг жони бир (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 811
52 Madaniy zoʻravonlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 935
53 Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon] 784
54 Maqtanchoq (hikoya) [Anvar Obidjon] 1184
55 Marayim gʻijjak (hajviya) [Anvar Obidjon] 734
56 Menga til oʻrgatmoqchi boʻlishgani (h... [Anvar Obidjon] 896
57 Meshpolvonning janglari [Anvar Obidjon] 5006
58 Ming soʻmlik poʻstak (hajviya) [Anvar Obidjon] 727
59 Mirzaqand naynovning hasratlari (hajviya) [Anvar Obidjon] 614
60 Mishmishali (hajviya) [Anvar Obidjon] 640
61 Марайим ғижжак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 539
62 Мақоласиз сарлавҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 569
63 Мақтанчоқ (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 683
64 Менга тил ўргатмоқчи бўлишгани (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 555
65 Мешполвоннинг жанглари [Anvar Obidjon] 820
66 Минг сўмлик пўстак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 557
67 Мирзақанд найновнинг ҳасратлари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 519
68 Мишмишали (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 551
69 Nishon buqoq va ritmik gimnastika (ha... [Anvar Obidjon] 791
70 Nokdaun (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
71 Нишон буқоқ ва ритмик гимнастика (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 652
72 Нокдаун (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 576
73 O...o...jon (hikoya) [Anvar Obidjon] 579
74 Odobli boʻlish osonmi? (hikoya) [Anvar Obidjon] 0
75 Ola-bula sharf (hajviya) [Anvar Obidjon] 571
76 Olovjon (hikoya) [Anvar Obidjon] 521
77 Oltiariq hangomalaridan [Anvar Obidjon] 2137
78 Oltin vasvasasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 821
79 Oltin yurakli avtobola (qissa va hiko... [Anvar Obidjon] 6247
80 Ortigʻalining oʻzginasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 655
81 Oshqovoqsiz satira (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
82 Oxirgi sedanatut qissasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 643
83 О...о...жон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 576
84 Одобли бўлиш осонми? (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 0
85 Ола-була шарф (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 582
86 Олий табақали меҳмонлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 565
87 Оловжон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 547
88 Олтиариқ ҳангомаларидан [Anvar Obidjon] 605
89 Олтин васвасаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 585
90 Олтин юракли автобола (қисса ва ҳикоялар) [Anvar Obidjon] 930
91 Ортиғалининг ўзгинаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 554
92 Охирги седанатут қиссаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 503
93 Ошқовоқсиз сатира (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 557
94 Pidboʻl (hajviya) [Anvar Obidjon] 604
95 Poygakdagilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 596
96 Poʻpisaning ogʻirligi qancha? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
97 Пидбўл (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 629
98 Пойгакдагилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 564
99 Пўписанинг оғирлиги қанча? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
100 Qadrdon yigʻilar (hikoya) [Anvar Obidjon] 728
101 Qiygʻirakning shamoli (hajviya) [Anvar Obidjon] 639
102 Qora bodring (hajviya) [Anvar Obidjon] 608
103 Qorinbotir (doston) [Anvar Obidjon] 1230
104 Qoʻgʻirchoqlar (hikoya) [Anvar Obidjon] 966
105 Qoʻlaqabli bogʻkursi (hajviya) [Anvar Obidjon] 737
106 Quvish (hajviya) [Anvar Obidjon] 599
107 Қадрдон йиғилар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 548
108 Қийғиракнинг шамоли (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 678
109 Қора бодринг (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 563
110 Қоринботир (достон) [Anvar Obidjon] 568
111 Қувиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 621
112 Қўлақабли боғкурси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 503
113 Қўғирчоқлар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 587
114 Restoranda tanishganlar (hajviya) [Anvar Obidjon] 720
115 Ресторанда танишганлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 588
116 Serkaxonim (hajviya) [Anvar Obidjon] 613
117 Sotti satang hayotidan (hajviya) [Anvar Obidjon] 631
118 Sovigan koʻngil (hajviya) [Anvar Obidjon] 801
119 Soʻlim xiyobonda (hajviya) [Anvar Obidjon] 672
120 Sudxoʻrning ziyofati (hajviya) [Anvar Obidjon] 668
121 Серкахоним (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 610
122 Совиган кўнгил (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 584
123 Сотти сатанг ҳаётидан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 624
124 Судхўрнинг зиёфати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 506
125 Сўлим хиёбонда (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 552
126 Talablarga binoan (hajviya) [Anvar Obidjon] 618
127 Tip-tiniq vujud (hikoya) [Anvar Obidjon] 560
128 Tomoqqa taqaladigan gap (hajviya) [Anvar Obidjon] 683
129 Toʻgʻon Takayevning qoshiqbozi (hajviya) [Anvar Obidjon] 677
130 Toʻnni teskari kiyish (hajviya) [Anvar Obidjon] 931
131 Toʻporicha gap-gashtaklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 706
132 Tushuntirish xati (hajviya) [Anvar Obidjon] 1219
133 Tutunfurush (hajviya) [Anvar Obidjon] 711
134 Талабларга биноан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 539
135 Тип-тиниқ вужуд (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 587
136 Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 517
137 Тутунфуруш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 519
138 Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 994
139 Тўнни тескари кийиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 558
140 Тўпорича гап-гаштаклар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 553
141 Тўғон Такаевнинг қошиқбози (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 552
142 Uch ogʻa-ini (hikoya) [Anvar Obidjon] 825
143 Uyquda nimalar boʻlmaydi! (hikoya) [Anvar Obidjon] 909
144 Уйқуда нималар бўлмайди! (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 518
145 Уста Гулматнинг жумбоғи (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 533
146 Уч оға-ини (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 627
147 Val… valay… (hajviya) [Anvar Obidjon] 832
148 Вал… валай… (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 805
149 XX asr talonchiligi (hajviya) [Anvar Obidjon] 638
150 XX аср талончилиги (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 554
151 Xizmatchilik-da, xizmatchilik (hajviya) [Anvar Obidjon] 621
152 Xorij radiosi va... kalish (hajviya) [Anvar Obidjon] 683
153 Xususiy koʻprikcha (hajviya) [Anvar Obidjon] 609
154 Хизматчилик-да, хизматчилик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 565
155 Хориж радиоси ва... калиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 568
156 Хусусий кўприкча (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 584
157 Yerliklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 642
158 Ерликлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 601
159 Ziyodbotirdan boshqasi topiladi (hajviya) [Anvar Obidjon] 642
160 Ziyolicha olishuv (hajviya) [Anvar Obidjon] 660
161 Зиёдботирдан бошқаси топилади (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 510
162 Зиёлича олишув (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 543
163 Oʻshaning erimikan? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
164 Ўшанинг эримикан? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
165 Gʻilay sichqon (hajviya) [Anvar Obidjon] 758
166 Ғилай сичқон (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 537
167 Shiliqabiliq (hajviya) [Anvar Obidjon] 584
168 Shomurod hasibfurushning futbolga bor... [Anvar Obidjon] 532
169 Shubha (hajviya) [Anvar Obidjon] 609
170 Shumqadam (hajviya) [Anvar Obidjon] 590
171 Шилиқабилиқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 575
172 Шомурод ҳасибфурушнинг футболга борга... [Anvar Obidjon] 522
173 Шубҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 588
174 Шумқадам (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 511
175 Chakalakzor afsonasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 721
176 Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 797
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика