Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon]

Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Ўзбекнинг бошини тангримиз миллион йил пиширган, ўзбекнинг эси кўп, ҳар бир ишининг тагида тоғдек тажриба бор – овқатни қўлида олади, қўли куймаса, кейин оғзига солади.
Ярим йиллик ҳисобот билан банд бўлиб, қоғозбозор хонасидан чиқишга ҳам вақт тополмай қолган Тўймас оға чойхонадан киритилган паловли косага қўл санчмоққа шайланганида, кимдир эшикни нозиккина чертди. Тўймас оға косани зудлик билан стол жавончасига тиқиб, зардали ириллаш қилди:
– Ким у? Ҳе...
Эшик аста очиларкан, унга қопланган бузоқ териси «ғум-м» дея мўърагансимон товуш таратди. Сарвинсо ийманибгина ичкарига кирди.
– Ассалому алайкум... Мумкинми?
Тўймас оғанинг ўсиқ қошлари қовоғини тўсгудек пастлаб, бурни эски махсидек ғижимланди.
– Киришга кирдинг, ўтир энди. Ҳе...
Сарвинисо бош ҳисобчининг қаршисидаги стулга мусичадек енгилгина қўнди ва: «Чақиртирган экансиз. Тинчликми?» – деб сўради.
– Яратганга минг қатла шукурки, юртимизнинг осмони тип-тиниқ, – заҳарпичинг қилди Тўймас оға. – Колхўзимизнинг фермаю гаражларидаям осойишталик. Омалейкин, сен мудир бўлган боғчадаги ишлар ҳалиям алғов-далғов, Сўринисо.
Сарвинисо: «Вой! Нега энди ишларимиз алғов-далғов бўларкан», деганини билади, Тўймас оға суви қайнаган чойдишнинг қопқоғидек ирғишланиб, кеча боғчанинг ёнидан ўтиб бораётганида панжаранинг уёғида турган болалар унга басма-бас лой отишгани, сандиқдек қўйнинг пулига келган янги кастюми гўрковнинг нимчасига айлангани, бу эса, боғчада оммавий интизомсизлик ҳукм сураётганлигидан далолат беришлиги ҳақида саннашган тутинди.
– Бош ишбузуқи ўзингсан! – Сарвинисога бармоқ бигизлади у. – Зиппа пайқадимки, ғўр бандачаларга «Муқбил тошотар» деган эртакни ўқиб бериб, ахлоқни издан чиқаргансан!
Кутилмаган хуруждан карахтланган Сарвинисонинг аввалига оғзи ҳалқаланди, сўнг мунғайиб, ерга кўз қадади. Аёлнинг руҳи синганини кўриб, Тўймас оға хиёл хотиржамланди, сўзлари ҳам кескин мулойимлашди:
– Унақамас-да, Сўринисо. Айтаман десанг, бошқа нарса қуриб кетибдими? Масалан, шолғом тўғрисида ажойиб бир эртак бор. Биринчидан, қишлоқ хўжалик мав-зусида тўқилган, иккинчидан, тарбиявий аҳамияти катта. Ўша эртакда бир оқсоқол шолғомни битта ўзи емоқчи бўлиб кўп уринади-ю, уни ердан юлолмайди. Билдики, бошқалар билан баҳам кўрмасликнинг иложи йўқ. Шунда, сичқон мушукни, мушук итни, ит кампирни, кампир чолни, чол шолғомни тортиб, ердан суғуриб олишади. Эртакдаги ҳикматни қара, тирикчилик йўлида одамзод ҳатто ҳайвонлар билан тил топишиши мумкин экан. Ана, гап қаерга бориб тақаляпти!
Сарвинисо фурсатдан фойдаланиб қолишга уриниб, боғчада ўйинчоқлар камлигини, шу боис болалар лой отиб ўйнашга мажбур бўлишганини гапира бошлаган эди, Тўймас оғанинг яна зардаси қайнаб, бу бемаъниликларга, энг аввало, тўқликка шўхлик сабабчи эканлигини уқтиришга тушди:
– Тирранчаларинг керагидан кўпроқ нарса егандирки, ўтганга зўравонлик қилишаётгандир. Демак, боғчангда исрофгарчилик бор, озиқнинг бир қисмини тежаб қо-лишни ҳалиям ўрганмагансан. Ана, гап қаерга бориб тақаляпти!
Сарвинисо ҳануз ҳеч нимага тушунмай: «Вой, ўлчамли озиқни қандай тежайман? Ортиб қолганини нимага ишлатаман?» – дея кўзини гилдиратди. Тўймас оға мийиғида кулди:
– Нима, ортган нарсани сен билан мен ермидик? Болалардан қолганини яна болаларга берамиз. Ҳа, болалар бизнинг келажагимиз. Жумладан, сендаям бола бор, мендаям бола бор. Ана, гап қаерга бориб тақаляпти, Сўринисо!
Туппа-тузук исмининг ўрнига кулгили лақаб орттирволишдан чўчиб, боядан бери ичи ғашланиб ўтирган Сарвинисо, ниҳоят бош ҳисобчига сапчиланиб тикилди:
– Намунча?! Нуқул Сўринисо, Сўринисо дейсиз. Мени отим Сарвинисо. Сарв деган дарахт бор, мажнунтолга ўхшайди...
– Шунақа дегин? – масхараомуз тиржайди Тўймас оға.– Умуман олганда, мажнунтол бор жойда битта сўриям бўлади. Хех-хех-хе.
Туйқус телефон жиринглади. Тўймас оға лунжини йиғиштириб, олифтанамо ҳаракат билан эшитқини олди. Ким биландир аллақандай солиқлар хусусида жаҳлланиб-жаҳлланиб сўзлашгач, эшитқини шарақлатиб жойига қўйди.
– Теримниям шилвол-э! Ҳе...
Тўймас оға пиёладаги совуқ чойдан бир ҳўплаб олиб, нигоҳини яна Сарвинисога дўлайтирди:
– Хў-ў-ш... гапимиз қаерга келувди? Ҳа, ҳа, сўри тўғрисида гаплашиб турувдик. Ҳм... Хуллас, боғчангга сўрининг нима кераги бор ўзи?
– Қанақа сўри? – таажжубланиб қош чимирди Сарвинисо.
Шу куйи тортишув чўзилиб бораверди. Мудира «енди сўрини тўқиб чиқарманг», деса, бош ҳисобчи «ўзинг айтмасанг, боғчангда сўри борлигини мен қаёқдан билардим», деб терговчиланди, униси «туҳмат қилманг», деса, буниси «бундан чиқди, инвентарни аллақачон ўзлаштиргансан», деб наъра тортди. Бу гапдан Сарвинисонинг эси чиққудек бўлиб: «Ё тавба-а!» дея ёқа ушлаган чоғда, Тўймас оға кўзларини бақалантириб, столни муштлади:
– Тавбангни тафтишчиларга айтасан! Боғчангни эртагаёқ текширамиз!
– Ахир...
– Гап тамом! Жўна!
– Олдин гапимни эшитсангиз-чи! Илтимос қиламан!
– Ҳеч қанақа илтимос-пилтимос кетмайди! – бир чақчайиб, бир муғамбирона қияланди Тўймас оға. – Нима, менга ўтказиб қўйган жойинг бормидики, илтимосингни эшитсам? Гап қаерга бориб тақалаётганини англавол! Ўйла! Гап қаерга тақаляпти, хўш?!
– Манави ерга тақаляпти, манави ерга!
Сарвинисо кафтини томоғига арра қилиб кўрсатиб, жазавалангудек ҳолатда сапчиб ўрнидан турди. Аёлнинг қўли томоққа ишораланиб тўхтаганини кўргач, Тўймас оғанинг тўсатдан чеҳраси ёришди: «Э, хайрият, охири тушунди-я!»
Ҳа, ўзбекнинг бошини миллион йил пиширишган, ўзбекнинг эси кўп, ҳар бир гапининг тагида уммондек маъно бор...

1977
Mualifning boshqa asaralari
1 Aspan attorning arizalari (hajviya) [Anvar Obidjon] 838
2 Ayollar va xayollar (hajviya) [Anvar Obidjon] 802
3 Аспан атторнинг аризалари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 639
4 Аёллар ва хаёллар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 858
5 Babangida (hajviya) [Anvar Obidjon] 662
6 Baqalarning niyati buzuq (hajviya) [Anvar Obidjon] 826
7 Bayram intyervyusi (hajviya) [Anvar Obidjon] 633
8 Berkinib olgan sirgʻacha (hikoya) [Anvar Obidjon] 944
9 Bezgakshamol-2 (hajviy hangomalar) [Anvar Obidjon] 1489
10 Boymamat Beshinchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 721
11 Buguncha bayram... (hajviya) [Anvar Obidjon] 659
12 Buzoq guvohlikka chaqirilsin! (hajviya) [Anvar Obidjon] 661
13 Бабангида (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 613
14 Байрам интервюси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 753
15 Бақаларнинг нияти бузуқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 779
16 Безгакшамол-2 (ҳажвий ҳангомалар) [Anvar Obidjon] 789
17 Беркиниб олган сирғача (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 647
18 Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 637
19 Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 645
20 Бузоқ гувоҳликка чақирилсин! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 604
21 Dardingni stadionda ayt (hajviya) [Anvar Obidjon] 900
22 Davolanish (hajviya) [Anvar Obidjon] 607
23 Даволаниш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 600
24 Дардингни стадионда айт (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 582
25 Eh, la’nati ombor… [Anvar Obidjon] 966
26 Eh, shoʻrlik erkaklar! (hajviya) [Anvar Obidjon] 803
27 Eng iste’dodli oʻlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 693
28 Энг истеъдодли ўлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 527
29 Эҳ, лаънати омбор… [Anvar Obidjon] 872
30 Эҳ, шўрлик эркаклар! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 614
31 Gulixonning gulzorchasi (hikoya) [Anvar Obidjon] 651
32 Гулихоннинг гулзорчаси (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 547
33 Hakka xolaning igʻvolari (hikoya) [Anvar Obidjon] 691
34 Halokatdan asrovchilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 605
35 Hemma Malina (hajviya) [Anvar Obidjon] 611
36 Ҳакка холанинг иғволари (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 847
37 Ҳалокатдан асровчилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 558
38 Ҳемма Малина (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 621
39 Impoʻrtbop yigit (hajviya) [Anvar Obidjon] 730
40 Импўртбоп йигит (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 567
41 Jaqqi (hikoya) [Anvar Obidjon] 1104
42 Жаққи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 717
43 Kambagʻalbop Gulmatiy (hajviya) [Anvar Obidjon] 1119
44 Kasofati temirtak (hajviya) [Anvar Obidjon] 562
45 Keksa yamoqchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 661
46 Kemaga tushganning joni bir (hajviya) [Anvar Obidjon] 766
47 Kezargon Boychechak (qissa) [Anvar Obidjon] 913
48 Камбағалбоп Гулматий (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 546
49 Кезаргон Бойчечак (қисса) [Anvar Obidjon] 584
50 Кекса ямоқчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 614
51 Кемага тушганнинг жони бир (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 811
52 Madaniy zoʻravonlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 935
53 Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon] 784
54 Maqtanchoq (hikoya) [Anvar Obidjon] 1184
55 Marayim gʻijjak (hajviya) [Anvar Obidjon] 734
56 Menga til oʻrgatmoqchi boʻlishgani (h... [Anvar Obidjon] 896
57 Meshpolvonning janglari [Anvar Obidjon] 5006
58 Ming soʻmlik poʻstak (hajviya) [Anvar Obidjon] 727
59 Mirzaqand naynovning hasratlari (hajviya) [Anvar Obidjon] 614
60 Mishmishali (hajviya) [Anvar Obidjon] 640
61 Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 549
62 Марайим ғижжак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 539
63 Мақоласиз сарлавҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 569
64 Мақтанчоқ (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 683
65 Менга тил ўргатмоқчи бўлишгани (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 555
66 Мешполвоннинг жанглари [Anvar Obidjon] 820
67 Минг сўмлик пўстак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 557
68 Мирзақанд найновнинг ҳасратлари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 519
69 Мишмишали (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 551
70 Nishon buqoq va ritmik gimnastika (ha... [Anvar Obidjon] 791
71 Nokdaun (hajviya) [Anvar Obidjon] 554
72 Нишон буқоқ ва ритмик гимнастика (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 652
73 Нокдаун (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 576
74 O...o...jon (hikoya) [Anvar Obidjon] 579
75 Odobli boʻlish osonmi? (hikoya) [Anvar Obidjon] 0
76 Ola-bula sharf (hajviya) [Anvar Obidjon] 571
77 Olovjon (hikoya) [Anvar Obidjon] 521
78 Oltiariq hangomalaridan [Anvar Obidjon] 2137
79 Oltin vasvasasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 821
80 Oltin yurakli avtobola (qissa va hiko... [Anvar Obidjon] 6247
81 Ortigʻalining oʻzginasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 655
82 Oshqovoqsiz satira (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
83 Oxirgi sedanatut qissasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 643
84 О...о...жон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 576
85 Одобли бўлиш осонми? (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 0
86 Ола-була шарф (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 582
87 Олий табақали меҳмонлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 565
88 Оловжон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 547
89 Олтиариқ ҳангомаларидан [Anvar Obidjon] 605
90 Олтин васвасаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 585
91 Олтин юракли автобола (қисса ва ҳикоялар) [Anvar Obidjon] 930
92 Ортиғалининг ўзгинаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 554
93 Охирги седанатут қиссаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 503
94 Ошқовоқсиз сатира (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 557
95 Pidboʻl (hajviya) [Anvar Obidjon] 604
96 Poygakdagilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 596
97 Poʻpisaning ogʻirligi qancha? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
98 Пидбўл (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 629
99 Пойгакдагилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 564
100 Пўписанинг оғирлиги қанча? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
101 Qadrdon yigʻilar (hikoya) [Anvar Obidjon] 728
102 Qiygʻirakning shamoli (hajviya) [Anvar Obidjon] 639
103 Qora bodring (hajviya) [Anvar Obidjon] 608
104 Qorinbotir (doston) [Anvar Obidjon] 1230
105 Qoʻgʻirchoqlar (hikoya) [Anvar Obidjon] 966
106 Qoʻlaqabli bogʻkursi (hajviya) [Anvar Obidjon] 737
107 Quvish (hajviya) [Anvar Obidjon] 599
108 Қадрдон йиғилар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 548
109 Қийғиракнинг шамоли (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 678
110 Қора бодринг (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 563
111 Қоринботир (достон) [Anvar Obidjon] 568
112 Қувиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 621
113 Қўлақабли боғкурси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 503
114 Қўғирчоқлар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 587
115 Restoranda tanishganlar (hajviya) [Anvar Obidjon] 720
116 Ресторанда танишганлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 588
117 Serkaxonim (hajviya) [Anvar Obidjon] 613
118 Sotti satang hayotidan (hajviya) [Anvar Obidjon] 631
119 Sovigan koʻngil (hajviya) [Anvar Obidjon] 801
120 Soʻlim xiyobonda (hajviya) [Anvar Obidjon] 672
121 Sudxoʻrning ziyofati (hajviya) [Anvar Obidjon] 668
122 Серкахоним (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 610
123 Совиган кўнгил (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 584
124 Сотти сатанг ҳаётидан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 624
125 Судхўрнинг зиёфати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 506
126 Сўлим хиёбонда (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 552
127 Talablarga binoan (hajviya) [Anvar Obidjon] 618
128 Tip-tiniq vujud (hikoya) [Anvar Obidjon] 560
129 Tomoqqa taqaladigan gap (hajviya) [Anvar Obidjon] 683
130 Toʻgʻon Takayevning qoshiqbozi (hajviya) [Anvar Obidjon] 677
131 Toʻnni teskari kiyish (hajviya) [Anvar Obidjon] 931
132 Toʻporicha gap-gashtaklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 706
133 Tushuntirish xati (hajviya) [Anvar Obidjon] 1219
134 Tutunfurush (hajviya) [Anvar Obidjon] 711
135 Талабларга биноан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 539
136 Тип-тиниқ вужуд (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 587
137 Тутунфуруш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 519
138 Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 994
139 Тўнни тескари кийиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 558
140 Тўпорича гап-гаштаклар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 553
141 Тўғон Такаевнинг қошиқбози (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 552
142 Uch ogʻa-ini (hikoya) [Anvar Obidjon] 825
143 Uyquda nimalar boʻlmaydi! (hikoya) [Anvar Obidjon] 909
144 Уйқуда нималар бўлмайди! (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 518
145 Уста Гулматнинг жумбоғи (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 533
146 Уч оға-ини (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 627
147 Val… valay… (hajviya) [Anvar Obidjon] 832
148 Вал… валай… (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 805
149 XX asr talonchiligi (hajviya) [Anvar Obidjon] 638
150 XX аср талончилиги (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 554
151 Xizmatchilik-da, xizmatchilik (hajviya) [Anvar Obidjon] 621
152 Xorij radiosi va... kalish (hajviya) [Anvar Obidjon] 683
153 Xususiy koʻprikcha (hajviya) [Anvar Obidjon] 609
154 Хизматчилик-да, хизматчилик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 565
155 Хориж радиоси ва... калиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 568
156 Хусусий кўприкча (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 584
157 Yerliklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 642
158 Ерликлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 601
159 Ziyodbotirdan boshqasi topiladi (hajviya) [Anvar Obidjon] 642
160 Ziyolicha olishuv (hajviya) [Anvar Obidjon] 660
161 Зиёдботирдан бошқаси топилади (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 510
162 Зиёлича олишув (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 543
163 Oʻshaning erimikan? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
164 Ўшанинг эримикан? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
165 Gʻilay sichqon (hajviya) [Anvar Obidjon] 758
166 Ғилай сичқон (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 537
167 Shiliqabiliq (hajviya) [Anvar Obidjon] 584
168 Shomurod hasibfurushning futbolga bor... [Anvar Obidjon] 532
169 Shubha (hajviya) [Anvar Obidjon] 609
170 Shumqadam (hajviya) [Anvar Obidjon] 590
171 Шилиқабилиқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 575
172 Шомурод ҳасибфурушнинг футболга борга... [Anvar Obidjon] 522
173 Шубҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 588
174 Шумқадам (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 511
175 Chakalakzor afsonasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 721
176 Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 797
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика