Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon]

Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Тушунтириш хати (ҳажвия) [Anvar Obidjon]
Учаскавўй мелисамизга ёзиб маълум қиламанки, мен ким – оддий совет бангиси, қўш гумбазли ҳаммомнинг илғор ўт ёқувчиси, адолатпарвар дейилгучи мамлакатнинг адолатга ташна граждани, адабий нағмада айтганда, фуқаросидурман.
Ўртоқ капитон! Сизга устимдан тағин шикоят тушганини эшитиб, ҳаддан ташқари хижолат бўлдим. Хотиним ўзи шунақа, мактабда ўқиб юрганда деворий газетага редактур бўлган, жўрнолистлик касали ҳануз қўзиб туради. Хуружи тутганда, энг яқинидаги одамга, яъни шундоқ қўшни болишда ётувчи каминага ёпишади.
Ўтган куниям шунақа бўлди. Мен аҳмоқ ишдан ютақиб келиб, битта чой буюрибман. Чойнакни дўқ этказиб олдимга қўйиб кетди. Бир қайтарма қилай деб пиёлага қўйсам, картишка қайнатилган сувнинг ўзгинаси. Жаҳлим қўзиб: «Ў, энасини кўрмаган, шуям чойми?»– деб, ва ҳоказо, яна ҳоказо гапларни айтиб, андак тергаб ўтдим.
Хотин киши дегани асаларининг яшиғига ўхшайди, сал тегсанг, балога қоласан. Шу зардам баҳона бўлди-ю, бир вақт қарасам, мен палон гектардан палон тсентнердан макка олган бригадирман, палон жойга депутотман, сен ким бўпсанки, менга олифтачилик қиласан, деб тепамдан учиб юрибди. Аризасида менга сиёсийроқ айб юклаганига келсак, бу гапларнинг чиқишига ўзи айбдор. Қўлини биқинига чойнаксоп қилиб, масалангни женсоветга қўяман, деди. Шунда, мен баттар тутақиб, женсовет, селсовет ва ҳоказо, яна ҳоказо советларни бўралаб ташладим. Аммо, буни манмансираб кетиб, қасддан айтганим йўқ. Зеро, мен паҳлавон ҳукуматимизда қанча саллот-у, қанча замбарак борлигини яхши биламан.
Шу десангиз, ўртоқ капитон, хотиним: «Ҳали шунақами?» деди-ю, ташқарига қараб юрди. Ҳовлини кесиб ўтаётиб, ҳовузча бўйида таҳорат олаётган отамни ваҳшийларча туртиб юборди. Чол у тарафга учди, обдаста бу тарафга. Отамнинг ҳовузга ағдарилиши бир нав, чунки у пишиқ сузувчи, урушда Днепрни кечиб ўтган. Лекин, тилсиз-жағсиз яп-янги сопол обдаста бекорга пачақланганига кўп ачиндим. (Бу гапимдан кейин, ғилай демай, чиллашир демай, маҳалламиздаги бор йигитни қурилиш баталёнига жўнатишаётгани каби, «пишади» деган баҳона билан, обдасталарниям армияга олиш бошланмагани дуруст).
Чолни қуритиш учун паққос кийимини ечиб, айвондаги сўрига ётқиздим. Устига эндигина чойшаб тортганимда, райижроқўмда шопирлик қиладиган укасини эргаштириб, хотиним келди. Қайноғам кўзини фолчининг пилдироғидек айлантириб, менга тиралди. Қирқ беш йил яшаб, умримда бунақа сўкиш эшитмагандим, бир зумда ачамни божамга аралаштирворди. Ҳов, гўдак, дедим унга, поччангни ҳурмат қилмасанг, сочимдаги оқни ҳурмат қил, дедим. Шунда у: «Ким гўдак?» – деб бўйнини чўзди. Хато гапирибман, кечиргин, ука, дедим унга, кўриб турибман, бўғоз хотин обберишса, бола кўрадиган бўпқолибсан, дедим. Сўзим тугаб-тугамай, гарданимга гурсиллатди. Шунда: «Ҳе, ўша опангни медалига...» деб, ва ҳоказо, яна ҳоказо гапларни ишлатиб, биқинига солувдим, опаси орқамдан, укаси олдимдан тирмашиб, мени новвосағдариш қилишди. Итларнинг яйловдаги танишувига ўхшаган судра-судра бошланди.
Сўрида ётган отам менга ачиниб кетдими, чойшабнинг тагидан чиқиб келиб, бизни ажратишга тушди. Чолнинг аҳволини кўриб, хотиним бетини тўсганича даҳлизга қочди. Кейин қайноғам «бу уйдагилар ҳаммаси жинни», деб кўчага отилди.
Ўртоқ капитон! Хотиним нуқул сиёсатни рўкач қилиб, райижроқўм ходими, Афғон уруши қатнашчиси бўлган укам аёвсиз дўппосланди, деб ёзибди. Бу қип-қизил туҳмат. Биринчидан, ҳақорат қилишни қайноғам ўзи бошлади. Ҳукумат вакили эканини ҳисобга олиб, то шапалоқ тортгунча индамай турдим. Ваҳоланки, овозини вақтида ўчириш учун бўйнига тайёр чандилган галстўкни озгина тортиб қўйишим кифоя эди. Афғонда бўлганига келсак, шу болага ишониб пўрма беришганига ҳайронман. Бир куни ундан «урушда душманни дўстдан қандай ажратардинг», деб сўрасам, «кўзини рангидан», деди. Шу билан битта казармада ётганларнинг юрагига балли.
Ўртоқ капитон! Хуллас, опа-уканинг иғвосига учманг. Бу муттаҳамларга қолса, ҳатто Фарғонадаги исённиям менинг бўйнимга ағдаришади. Ўзи бу ёқда айбни кимга тўнкашни билмай туришибди.
Яна шикоятдаги гапларга қайтсак, қайноғам кетганидан кейин алам устида даҳлизга кириб бордим. Сенми ҳали мени укангга калтаклатадиган, деб, шартта хотинимнинг сочидан чангаллаб, ва ҳоказо, яна ҳоказо ҳаракатлар қилиб, уни одамгарчиликка чақирдим. Афсуски, тарбия кўрмаган бу аёл оилавий тартиб-интизомга тупуриб, отасиникига кетиб қолди. Пешанам шўрлигидан хўрлигим келиб, кечаси билан чилим тортиб чиқдим. Натижада иккита тўшак, учта кўрпа ва ҳоказо, яна ҳоказо матоҳларга чўғ тушиб, кичик ёнғин чиқди.
Ўртоқ капитон! Эрта-индин хотиним қайтиб келгудек бўлса, шу куйган латталарни пеш қилиб, янги бир шикоят ёзиши турган гап. Сиз у чаласаводга яхшилаб уқтириб қўйинг – ҳозир демократия замони! Демократия дейилганда, америкалик кимни сўксанг сўкавер деб, франтсиялик кимни ўпсанг ўпавер деб тушунади. Мен учун бу– қаерда чексанг чекавер дегани. Ҳуқуқим поймол этилмасин!
Яна бир гапим бор, ўртоқ капитон. Бундан кейин погонни хор қилиб, эр-хотиннинг ўртасига тушиб юрманг, каттароқ ишлар билан шуғулланинг. Масалан, мен бўғзи узилган обдастани чорсига тугиб, раён суғурта идорасига борсам, таҳорат воситасининг синиши табиий офатга кирмайди, деб ҳақини тўлашмади. Илтимос қиламан, шу ишни қаттиқ текшириб, тегишли пулимни ундириб берсангиз. Агар иш ўнгидан келса, ўзларини ҳаммомда шаҳонасифат буғлаб, кейин иккаламиздан ортмайдиган кобили шўрва қайнатиб, ва ҳоказо, яна ҳоказоларни истеъмол қилиб, бир яйраган бўлардик.
Бор гапим шу. Илойим, саломат бўлайлик.

1989
Mualifning boshqa asaralari
1 Aspan attorning arizalari (hajviya) [Anvar Obidjon] 1003
2 Ayollar va xayollar (hajviya) [Anvar Obidjon] 899
3 Аспан атторнинг аризалари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 730
4 Аёллар ва хаёллар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 952
5 Babangida (hajviya) [Anvar Obidjon] 793
6 Baqalarning niyati buzuq (hajviya) [Anvar Obidjon] 955
7 Bayram intyervyusi (hajviya) [Anvar Obidjon] 756
8 Berkinib olgan sirgʻacha (hikoya) [Anvar Obidjon] 1091
9 Bezgakshamol-2 (hajviy hangomalar) [Anvar Obidjon] 1593
10 Boymamat Beshinchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 872
11 Buguncha bayram... (hajviya) [Anvar Obidjon] 756
12 Buzoq guvohlikka chaqirilsin! (hajviya) [Anvar Obidjon] 795
13 Бабангида (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 711
14 Байрам интервюси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 856
15 Бақаларнинг нияти бузуқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 872
16 Безгакшамол-2 (ҳажвий ҳангомалар) [Anvar Obidjon] 915
17 Беркиниб олган сирғача (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 737
18 Боймамат Бешинчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 733
19 Бугунча байрам... (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 740
20 Бузоқ гувоҳликка чақирилсин! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 695
21 Dardingni stadionda ayt (hajviya) [Anvar Obidjon] 1037
22 Davolanish (hajviya) [Anvar Obidjon] 665
23 Даволаниш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 664
24 Дардингни стадионда айт (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 629
25 Eh, la’nati ombor… [Anvar Obidjon] 1080
26 Eh, shoʻrlik erkaklar! (hajviya) [Anvar Obidjon] 874
27 Eng iste’dodli oʻlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 751
28 Энг истеъдодли ўлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 564
29 Эҳ, лаънати омбор… [Anvar Obidjon] 932
30 Эҳ, шўрлик эркаклар! (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 651
31 Gulixonning gulzorchasi (hikoya) [Anvar Obidjon] 708
32 Гулихоннинг гулзорчаси (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 588
33 Hakka xolaning igʻvolari (hikoya) [Anvar Obidjon] 785
34 Halokatdan asrovchilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 646
35 Hemma Malina (hajviya) [Anvar Obidjon] 663
36 Ҳакка холанинг иғволари (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 937
37 Ҳалокатдан асровчилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 652
38 Ҳемма Малина (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 723
39 Impoʻrtbop yigit (hajviya) [Anvar Obidjon] 844
40 Импўртбоп йигит (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 650
41 Jaqqi (hikoya) [Anvar Obidjon] 1259
42 Жаққи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 765
43 Kambagʻalbop Gulmatiy (hajviya) [Anvar Obidjon] 1211
44 Kasofati temirtak (hajviya) [Anvar Obidjon] 603
45 Keksa yamoqchi (hikoya) [Anvar Obidjon] 759
46 Kemaga tushganning joni bir (hajviya) [Anvar Obidjon] 847
47 Kezargon Boychechak (qissa) [Anvar Obidjon] 980
48 Камбағалбоп Гулматий (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 598
49 Кезаргон Бойчечак (қисса) [Anvar Obidjon] 634
50 Кекса ямоқчи (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 673
51 Кемага тушганнинг жони бир (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 869
52 Madaniy zoʻravonlik (hajviya) [Anvar Obidjon] 1030
53 Maqolasiz sarlavha (hajviya) [Anvar Obidjon] 850
54 Maqtanchoq (hikoya) [Anvar Obidjon] 1268
55 Marayim gʻijjak (hajviya) [Anvar Obidjon] 827
56 Menga til oʻrgatmoqchi boʻlishgani (h... [Anvar Obidjon] 1065
57 Meshpolvonning janglari [Anvar Obidjon] 5774
58 Ming soʻmlik poʻstak (hajviya) [Anvar Obidjon] 793
59 Mirzaqand naynovning hasratlari (hajviya) [Anvar Obidjon] 661
60 Mishmishali (hajviya) [Anvar Obidjon] 693
61 Маданий зўравонлик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 609
62 Марайим ғижжак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 597
63 Мақоласиз сарлавҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 643
64 Мақтанчоқ (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 762
65 Менга тил ўргатмоқчи бўлишгани (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 593
66 Мешполвоннинг жанглари [Anvar Obidjon] 877
67 Минг сўмлик пўстак (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 628
68 Мирзақанд найновнинг ҳасратлари (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 566
69 Мишмишали (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 609
70 Nishon buqoq va ritmik gimnastika (ha... [Anvar Obidjon] 835
71 Nokdaun (hajviya) [Anvar Obidjon] 594
72 Нишон буқоқ ва ритмик гимнастика (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 715
73 Нокдаун (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 618
74 O...o...jon (hikoya) [Anvar Obidjon] 658
75 Odobli boʻlish osonmi? (hikoya) [Anvar Obidjon] 0
76 Ola-bula sharf (hajviya) [Anvar Obidjon] 625
77 Olovjon (hikoya) [Anvar Obidjon] 586
78 Oltiariq hangomalaridan [Anvar Obidjon] 2296
79 Oltin vasvasasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 884
80 Oltin yurakli avtobola (qissa va hiko... [Anvar Obidjon] 7054
81 Ortigʻalining oʻzginasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 701
82 Oshqovoqsiz satira (hajviya) [Anvar Obidjon] 742
83 Oxirgi sedanatut qissasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 687
84 О...о...жон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 620
85 Одобли бўлиш осонми? (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 0
86 Ола-була шарф (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 629
87 Олий табақали меҳмонлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 613
88 Оловжон (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 586
89 Олтиариқ ҳангомаларидан [Anvar Obidjon] 663
90 Олтин васвасаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 632
91 Олтин юракли автобола (қисса ва ҳикоялар) [Anvar Obidjon] 984
92 Ортиғалининг ўзгинаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 608
93 Охирги седанатут қиссаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 547
94 Ошқовоқсиз сатира (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 600
95 Pidboʻl (hajviya) [Anvar Obidjon] 663
96 Poygakdagilar (hajviya) [Anvar Obidjon] 672
97 Poʻpisaning ogʻirligi qancha? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
98 Пидбўл (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 680
99 Пойгакдагилар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 613
100 Пўписанинг оғирлиги қанча? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
101 Qadrdon yigʻilar (hikoya) [Anvar Obidjon] 798
102 Qiygʻirakning shamoli (hajviya) [Anvar Obidjon] 693
103 Qora bodring (hajviya) [Anvar Obidjon] 656
104 Qorinbotir (doston) [Anvar Obidjon] 1491
105 Qoʻgʻirchoqlar (hikoya) [Anvar Obidjon] 1056
106 Qoʻlaqabli bogʻkursi (hajviya) [Anvar Obidjon] 795
107 Quvish (hajviya) [Anvar Obidjon] 642
108 Қадрдон йиғилар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 592
109 Қийғиракнинг шамоли (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 734
110 Қора бодринг (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 614
111 Қоринботир (достон) [Anvar Obidjon] 613
112 Қувиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 712
113 Қўлақабли боғкурси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 542
114 Қўғирчоқлар (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 639
115 Restoranda tanishganlar (hajviya) [Anvar Obidjon] 769
116 Ресторанда танишганлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 627
117 Serkaxonim (hajviya) [Anvar Obidjon] 725
118 Sotti satang hayotidan (hajviya) [Anvar Obidjon] 734
119 Sovigan koʻngil (hajviya) [Anvar Obidjon] 860
120 Soʻlim xiyobonda (hajviya) [Anvar Obidjon] 740
121 Sudxoʻrning ziyofati (hajviya) [Anvar Obidjon] 721
122 Серкахоним (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 688
123 Совиган кўнгил (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 632
124 Сотти сатанг ҳаётидан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 709
125 Судхўрнинг зиёфати (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 545
126 Сўлим хиёбонда (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 630
127 Talablarga binoan (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
128 Tip-tiniq vujud (hikoya) [Anvar Obidjon] 612
129 Tomoqqa taqaladigan gap (hajviya) [Anvar Obidjon] 769
130 Toʻgʻon Takayevning qoshiqbozi (hajviya) [Anvar Obidjon] 773
131 Toʻnni teskari kiyish (hajviya) [Anvar Obidjon] 988
132 Toʻporicha gap-gashtaklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 816
133 Tushuntirish xati (hajviya) [Anvar Obidjon] 1307
134 Tutunfurush (hajviya) [Anvar Obidjon] 756
135 Талабларга биноан (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 589
136 Тип-тиниқ вужуд (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 642
137 Томоққа тақаладиган гап (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 558
138 Тутунфуруш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 572
139 Тўнни тескари кийиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 604
140 Тўпорича гап-гаштаклар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 599
141 Тўғон Такаевнинг қошиқбози (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 599
142 Uch ogʻa-ini (hikoya) [Anvar Obidjon] 898
143 Uyquda nimalar boʻlmaydi! (hikoya) [Anvar Obidjon] 976
144 Уйқуда нималар бўлмайди! (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 560
145 Уста Гулматнинг жумбоғи (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 611
146 Уч оға-ини (ҳикоя) [Anvar Obidjon] 704
147 Val… valay… (hajviya) [Anvar Obidjon] 898
148 Вал… валай… (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 943
149 XX asr talonchiligi (hajviya) [Anvar Obidjon] 722
150 XX аср талончилиги (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 598
151 Xizmatchilik-da, xizmatchilik (hajviya) [Anvar Obidjon] 702
152 Xorij radiosi va... kalish (hajviya) [Anvar Obidjon] 729
153 Xususiy koʻprikcha (hajviya) [Anvar Obidjon] 660
154 Хизматчилик-да, хизматчилик (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 595
155 Хориж радиоси ва... калиш (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 610
156 Хусусий кўприкча (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 642
157 Yerliklar (hajviya) [Anvar Obidjon] 710
158 Ерликлар (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 643
159 Ziyodbotirdan boshqasi topiladi (hajviya) [Anvar Obidjon] 692
160 Ziyolicha olishuv (hajviya) [Anvar Obidjon] 745
161 Зиёдботирдан бошқаси топилади (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 551
162 Зиёлича олишув (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 582
163 Oʻshaning erimikan? (hajviya) [Anvar Obidjon] 0
164 Ўшанинг эримикан? (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 0
165 Gʻilay sichqon (hajviya) [Anvar Obidjon] 837
166 Ғилай сичқон (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 576
167 Shiliqabiliq (hajviya) [Anvar Obidjon] 634
168 Shomurod hasibfurushning futbolga bor... [Anvar Obidjon] 574
169 Shubha (hajviya) [Anvar Obidjon] 651
170 Shumqadam (hajviya) [Anvar Obidjon] 629
171 Шилиқабилиқ (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 615
172 Шомурод ҳасибфурушнинг футболга борга... [Anvar Obidjon] 560
173 Шубҳа (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 638
174 Шумқадам (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 553
175 Chakalakzor afsonasi (hajviya) [Anvar Obidjon] 773
176 Чакалакзор афсонаси (ҳажвия) [Anvar Obidjon] 842
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика