OLOV (OTASH) Doniyol (a.s.) aytadilarki, kimki tutunsiz olov ko‘rsa, podshohga yaqinlashadi, yurishmagan ishlari yurishadi. Birov uni olovga tashlaganini va olovda yonganini ko‘rsa, podshoh unga sitam qilishiga dalildir, lekin tezda ozod bo‘ladi va bashorat hamda yaxshilik topadi. Chunonchi, Xudoyi ta’olo Kalomi Majidida aytadi: Biz aytdik: Ey, olov, Ibrohim uchun salqin va omonlik bo‘l! (Anbiyo surasi, 69-oyat). Agar olov uni kuydirmaganini ko‘rsa, xohishsiz safarga chiqadi. Olov badanini kuydirganini ko‘rsa, kuygan joyning mikdoriga qarab, unga ziyon va zarar yetadi. Agar uyiga olov tushganini va badanining hammasini kuydirganini va olov lovillab yonib turganini ko‘rsa, yuragida hech qanday qo‘rquv bo‘lmasa, unga yetadigan mehnat va musibatdan bemor va zaif bo‘lishiga dalildir, bu bemorlik shamollash, o‘lat, chechak, qizamiq va shunga o‘xshashlardir. O‘sha olovdan qo‘liga olsa, olingan olov mikdoriga muvofiq unga harom mol yetadi. Agar olov tutun bilan birga bo‘lsa, harom mol unga jang va xusumat orqali qiyinchilik bilan hosil bo‘ladi. Agar olovning tafti va issig‘i o‘ziga yetib kelayotganini ko‘rsa, uni uzokdan g‘iybat qilishlariga dalildir. Kirmoniy (r.a.) aytadi: Agar olov shu’lasini odamlarga yetayotganini ko‘rsa, odamlar orasiga adovat va dushmanlik solishiga dalolat •qiladi. Savdogar o‘z do‘koni va matolariga olov tushganini ko‘rsa, matolarini shamolga sovurishi yoki bir dirham (pullik) mollarni uch dirhamga sotishiga, hech kimga shafqat qilmasligiga dalildir. Kimki uyiga o‘t tushganini ko‘rsa, u kishi jang, fitna va sulton jabriga yo‘liqishiga dalildir. Agar olov libosini kuydirganini ko‘rsa, o‘z yaqinlari bilan mol tufayli jang va xusumat qilib, g‘amgin bo‘lishiga dalildir. Agar biror yerga katta olov tushganini ko‘rsa, o‘sha yerda fitna va jang bo‘lishiga dalolat qiladi. Yongan narsani ko‘rsa, xotini tufayli kim bilandir xusumatlashadi. Agar biror shaharga, mahallaga, yoki saroyga olov tushgan bo‘lsa nimaiki bo‘lsa, barini kuydirsa, olovdan dahshatli ovoz chiqayotgan va ko‘kka o‘ralayotgan bo‘lsa, o‘sha joyda jang va qirg‘in bo‘lishi yoki og‘ir kasallik yuz berishiga dalildir. Olov ba’zi narsalarni kuydirib, ba’zilarini kuydirmasa, dahshatli ovozga ega bo‘lmasa, o‘sha diyorda urush va jang bo‘lishiga dalildir. Agar olov o‘rlamasa va nuri yo‘q bo‘lsa, og‘ir kasallikka dalildir. Agar olovni tutunli ko‘rsa, ishlarda vahima va qo‘rqinch bo‘lishiga dalildir. Agar olovning osmondan tushib, biror shahar, biror mahalla yoki birorta saroyni yondirib yuborganini ko‘rsa, aytilgan balo va fitna o‘sha joy aholisiga tushadi. Olovning dahshatli ovozga ega bo‘lib, o‘rlab, biror yerga tushganini ko‘rsa, biroq zarar yetkazmasa, o‘sha yer odamlari orasida har xil gaplar va tilda xusumatlar yuz berishiga dalil bo‘ladi. Agar yer ostidan dahshatli olov chiqib, osmonga ko‘tarilganini ko‘rsa, o‘sha olovning miqdori va kuchiga muvofiq do‘stlar yolg‘on va bo‘hton so‘zlar orqali Xudo bilan jang qiladilar. Agar olovni bir joydan ikkinchi joyga qarayotganini ko‘rsa, biroq olov hech zarar keltirmayotgan bo‘lsa, demak manfaat topadi, kambag‘al bo‘lsa, boy bo‘ladi. Ismoil Angas (r.a.)ning aytishicha, kimki osmondan xuddi yomg‘ir kabi olov yog‘ayotganini ko‘rsa, o‘sha joyda podshoh tomonidan balo kelib, qonlar to‘kilishiga dalildir. Osmondan olov tushib, yoyiladigan narsasini kuydirib yuborsa, uning toatlari Xudo tomonidan qabul qilingan bo‘ladi. Agar osmondan olov tushib, hech kimni kuydirmasa, bu Xaq ta’oloning qo‘rqitishi bo‘ladi. Yana bu podshoxdan yetadigan qo‘rqinch bo‘lishi ham mumkin. Agar boshini katta olov qizdirayotganini ko‘rsa, katta podshohga yaqin bo‘lishiga dalildir. Olovda biror narsa pishirayotganini ko‘rsa, diniy va dunyoviy ishlari yaxshilanishiga dalildir. Osmondan olov tushib, yerdagi o‘simliklarni yondirib yuborganini ko‘rsa, o‘sha diyorda, nauvzu billah, fojiali o‘limlar ko‘p bo‘ladi. Katta olov qubba yoki minorani yondirsa, yosha yer podshohi halok bo‘ladi. Ba’zi ta’birchilarning aytishlaricha, yerdan olov chiqib, nur taratsa, o‘sha yerda xazina borligiga dalildir. X,azrati Sodiq (r.a.) aytadi: Agar olov parchalarini yeb yuborayotgan bo‘lsa, yetimlarning molini yeyishiga dalil bo‘ladi. Alloh ta’olo aytadi: Yetimlarning mol-mulklarini zulm yo‘li bi-lan yeydigan kimsalar, albatta, qorinlarida olov yegan bo‘lur-lar va albatta, do‘zaxda toblanurlar (Niso surasi, 10-oyat). Og‘zidan olov chiqayotganini ko‘rsa, yolg‘on va bo‘hton gapirishiga dalildir. Uning yonida olov yonayotgan bo‘lsa va unga ziyon yetkizmasa, xayriyat va yaxshilik topishiga dalildir. Alloh ta’olo aytadi: Sizlar yoqayotgan olovni (o‘ylab) ko‘rdingizmi!? (Voqea surasi, 71-oyat). Agar odamlarga o‘t qo‘yayotgan bo‘lsa, dushmanlar ustidan g‘alaba qazonishiga dalildir. Agar olov uni kuydirayotgani, ammo nursiz ekanini ko‘rsa, sarsom (meningit) kasalidan bemor bo‘lishiga dalildir. Agar o‘sha olovda nur bo‘lsa, yaqinlari yoki farzandlari oilasida bola tug‘iladi va bu bolaga odamlar sano (maqtov) o‘qiydilar yoki o‘sha olov nurining mikdoriga qarab davlat va ulug‘lik topadi. Agar jang maydonida olov ko‘rsa, og‘ir kasalliklar, masalan, chechak, o‘lat, sarsom (meningit) va, nauvzu billah, fojiaviy o‘limga duchor bo‘ladi. Agar olovni tutunli ko‘rsa, podshoxdan unga vahima va qo‘rqinch yuz berishiga dalildir. Agar olovni bozorda ko‘rsa, bozordagilarning diyonatsizligiga, savdo ishida insofsiz va oldi-sotdida yolg‘onchi ekanliklariga dalil bo‘ladi. Birorta diyorga olov tushganini ko‘rsa, o‘sha diyorda podshoh el mulkini musodara qilishiga va xalqqa zulm yetishiga dalil bo‘ladi. Biror kishining libosiga olov tushganini ko‘rsa, o‘sha kishiga musibat, qo‘rqinch va vahima yetadi. Agar o‘zini olov ustida turganini ko‘rsa, unga ranj yetishiga dalildir.
ОЛОВ (ОТАШ) Дониёл (а.с.) айтадиларки, кимки тутунсиз олов кўрса, подшоҳга яқинлашади, юришмаган ишлари юришади. Биров уни оловга ташлаганини ва оловда ёнганини кўрса, подшоҳ унга ситам қилишига далилдир, лекин тезда озод бўлади ва башорат ҳамда яхшилик топади. Чунончи, Худойи таъоло Каломи Мажидида айтади: Биз айтдик: Эй, олов, Иброҳим учун салқин ва омонлик бўл! (Анбиё сураси, 69-оят). Агар олов уни куйдирмаганини кўрса, хоҳишсиз сафарга чиқади. Олов баданини куйдирганини кўрса, куйган жойнинг микдорига қараб, унга зиён ва зарар етади. Агар уйига олов тушганини ва баданининг ҳаммасини куйдирганини ва олов ловиллаб ёниб турганини кўрса, юрагида ҳеч қандай қўрқув бўлмаса, унга етадиган меҳнат ва мусибатдан бемор ва заиф бўлишига далилдир, бу беморлик шамоллаш, ўлат, чечак, қизамиқ ва шунга ўхшашлардир. Ўша оловдан қўлига олса, олинган олов микдорига мувофиқ унга ҳаром мол етади. Агар олов тутун билан бирга бўлса, ҳаром мол унга жанг ва хусумат орқали қийинчилик билан ҳосил бўлади. Агар оловнинг тафти ва иссиғи ўзига етиб келаётганини кўрса, уни узокдан ғийбат қилишларига далилдир. Кирмоний (р.а.) айтади: Агар олов шуъласини одамларга етаётганини кўрса, одамлар орасига адоват ва душманлик солишига далолат •қилади. Савдогар ўз дўкони ва матоларига олов тушганини кўрса, матоларини шамолга совуриши ёки бир дирҳам (пуллик) молларни уч дирҳамга сотишига, ҳеч кимга шафқат қилмаслигига далилдир. Кимки уйига ўт тушганини кўрса, у киши жанг, фитна ва султон жабрига йўлиқишига далилдир. Агар олов либосини куйдирганини кўрса, ўз яқинлари билан мол туфайли жанг ва хусумат қилиб, ғамгин бўлишига далилдир. Агар бирор ерга катта олов тушганини кўрса, ўша ерда фитна ва жанг бўлишига далолат қилади. Ёнган нарсани кўрса, хотини туфайли ким биландир хусуматлашади. Агар бирор шаҳарга, маҳаллага, ёки саройга олов тушган бўлса нимаики бўлса, барини куйдирса, оловдан даҳшатли овоз чиқаётган ва кўкка ўралаётган бўлса, ўша жойда жанг ва қирғин бўлиши ёки оғир касаллик юз беришига далилдир. Олов баъзи нарсаларни куйдириб, баъзиларини куйдирмаса, даҳшатли овозга эга бўлмаса, ўша диёрда уруш ва жанг бўлишига далилдир. Агар олов ўрламаса ва нури йўқ бўлса, оғир касалликка далилдир. Агар оловни тутунли кўрса, ишларда ваҳима ва қўрқинч бўлишига далилдир. Агар оловнинг осмондан тушиб, бирор шаҳар, бирор маҳалла ёки бирорта саройни ёндириб юборганини кўрса, айтилган бало ва фитна ўша жой аҳолисига тушади. Оловнинг даҳшатли овозга эга бўлиб, ўрлаб, бирор ерга тушганини кўрса, бироқ зарар етказмаса, ўша ер одамлари орасида ҳар хил гаплар ва тилда хусуматлар юз беришига далил бўлади. Агар ер остидан даҳшатли олов чиқиб, осмонга кўтарилганини кўрса, ўша оловнинг миқдори ва кучига мувофиқ дўстлар ёлғон ва бўҳтон сўзлар орқали Худо билан жанг қиладилар. Агар оловни бир жойдан иккинчи жойга қараётганини кўрса, бироқ олов ҳеч зарар келтирмаётган бўлса, демак манфаат топади, камбағал бўлса, бой бўлади. Исмоил Ангьас (р.а.)нинг айтишича, кимки осмондан худди ёмғир каби олов ёғаётганини кўрса, ўша жойда подшоҳ томонидан бало келиб, қонлар тўкилишига далилдир. Осмондан олов тушиб, ёйиладиган нарсасини куйдириб юборса, унинг тоатлари Худо томонидан қабул қилинган бўлади. Агар осмондан олов тушиб, ҳеч кимни куйдирмаса, бу Хақ таъолонинг қўрқитиши бўлади. Яна бу подшохдан етадиган қўрқинч бўлиши ҳам мумкин. Агар бошини катта олов қиздираётганини кўрса, катта подшоҳга яқин бўлишига далилдир. Оловда бирор нарса пишираётганини кўрса, диний ва дунёвий ишлари яхшиланишига далилдир. Осмондан олов тушиб, ердаги ўсимликларни ёндириб юборганини кўрса, ўша диёрда, наувзу биллаҳ, фожиали ўлимлар кўп бўлади. Катта олов қубба ёки минорани ёндирса, ёша ер подшоҳи ҳалок бўлади. Баъзи таъбирчиларнинг айтишларича, ердан олов чиқиб, нур таратса, ўша ерда хазина борлигига далилдир. Х,азрати Содиқ (р.а.) айтади: Агар олов парчаларини еб юбораётган бўлса, етимларнинг молини ейишига далил бўлади. Аллоҳ таъоло айтади: Етимларнинг мол-мулкларини зулм йўли би-лан ейдиган кимсалар, албатта, қоринларида олов еган бўлур-лар ва албатта, дўзахда тобланурлар (Нисо сураси, 10-оят). Оғзидан олов чиқаётганини кўрса, ёлғон ва бўҳтон гапиришига далилдир. Унинг ёнида олов ёнаётган бўлса ва унга зиён еткизмаса, хайрият ва яхшилик топишига далилдир. Аллоҳ таъоло айтади: Сизлар ёқаётган оловни (ўйлаб) кўрдингизми!? (Воқеа сураси, 71-оят). Агар одамларга ўт қўяётган бўлса, душманлар устидан ғалаба қазонишига далилдир. Агар олов уни куйдираётгани, аммо нурсиз эканини кўрса, сарсом (менингит) касалидан бемор бўлишига далилдир. Агар ўша оловда нур бўлса, яқинлари ёки фарзандлари оиласида бола туғилади ва бу болага одамлар сано (мақтов) ўқийдилар ёки ўша олов нурининг микдорига қараб давлат ва улуғлик топади. Агар жанг майдонида олов кўрса, оғир касалликлар, масалан, чечак, ўлат, сарсом (менингит) ва, наувзу биллаҳ, фожиавий ўлимга дучор бўлади. Агар оловни тутунли кўрса, подшохдан унга ваҳима ва қўрқинч юз беришига далилдир. Агар оловни бозорда кўрса, бозордагиларнинг диёнатсизлигига, савдо ишида инсофсиз ва олди-сотдида ёлғончи эканликларига далил бўлади. Бирорта диёрга олов тушганини кўрса, ўша диёрда подшоҳ эл мулкини мусодара қилишига ва халққа зулм етишига далил бўлади. Бирор кишининг либосига олов тушганини кўрса, ўша кишига мусибат, қўрқинч ва ваҳима етади. Агар ўзини олов устида турганини кўрса, унга ранж етишига далилдир.