"Shunday qiz yaxshi ko'rarkan, Narzi mendan nega yashirdi' Aytganida urushga ketmay turib uylantirib qo'yardim-a... Boshimizga baxt qushi qo'nib turgan ekan-u... bilmapmiz. Ajab... Xudoyim, o'zing mehribonsan, endi bu qushni uchirib yubormagin...Notavon bandalaringga rahming kelsin..."
...Nazrullaga zulukday ot berishdi. Huddi o'zining qorabayiriga o'xshaydi. Man-man degan chavandozlar ham uning shu otiga tan berishgan edi. Mana o'sha oti. Yo'q, bu emas, buning peshonasida oq qashqasi yo'q. Oyog'i ham uncha ingichka emas, aravaga qo'shilganga o'xshaydi, yaxshi chopolmaydi. Na iloj, urushda yaxshisini tanlashga vaqt yo'q. Nazrulla chaqqonlik bilan egarga o'tirdi-yu, otga qamchi bosdi. Jonivor yeldek uchdi.
- Yaxshi choparkan,-deb o'yladi Nazrulla.-Lekin sovutish kerak. Nima bu' Jarlikmi' Dirr!
Ot ham Nazrulla ham pastlikka sho'ng'idi...
Uning yuzlarini tanish ko'l siladi.
- Kim bu'
- Menman...
- Nozik'!


Bu bekat Polvon tog'a bilan Muborak xolani boshqa ko'rmadi. Nozik bilan Nazrullani har yili kuzatadi, keyin kutib oladi. Avval ular ikki kishi edilar, keyin uchta bo'lishdi, so'ng esa to'rtta...
Bekatdagi suv do'koni ikki kundan beri ochilmaydi. Uchinchi kuni xizmatchilar orasida shivir-shivir tarqaldi:
- Lolaxon o'lib qolibdi...
- Qachon'
- Ikki kun bo'libdi...
Bu gap-so'zlarga birgina farrosh e'tibor bermadi.
- Allohning qudrati,-deb qo'ydi.
Peshinga yaqin bekat ko'chasidan o'n - o'n besh kishi tobut ko'tarib o'tdi. Farrosh oqsoqlanib borib, tobutning bir tomonini ko'tardi. Pichirlab duo o'qidi, keyin tobutni boshqa kishi yelkasiga olgach, safdan chiqib, yuziga fotiha tortdi-da, bekat tomon yurdi.
Tepasiga paranji tashlangan tobut ichida kim yotganini u biladi.
O'sha yillari ham u farrosh edi. Bekat binosi qad ko'targanidan beri shu xizmatda.
Dastlab suv do'koni ochilib, durkungina qiz Lolaxon ishga kelganida uni ko'rib, ko'p yigitlar qatori uning ham yuragi "jiz" etib qo'ygan edi. Lekin... "bizdek cho'loqqa yo'l bo'lsin", deb qizga yaqin yo'lamas, shilqimlik qilmasdi.Avval Sarvarga hasad bilan qarab yurdi.Bu yigitning bekatda har kuni o'ralashib yurishi bejiz emasligini bildi. Bir kuni bahor oftobida mudrab o'tirganida Sarvar unga salom berdi. Yonida yasanib olgan do'sti. Ikkovi ham bir hildagi ikki saman otni minib olishgan.
- Mansur aka, to'yga aytib keldim, birga bo'ling. Yakshanba kuni ertalabdan boraverasiz.
Mansur unga bo'lgan hasadini yashirishga urinib, bazo'r jilmayganicha qutladi. Ot ustida mag'rur o'tirgan yelkador bu yigitga qarab: "baxti kulgan ekan, boshiga do'ppi, beliga belbog' yarasharkan", deb qo'ydi. Kelin bolaning kimligini so'ramadi. Sarvarning Lolaxonga uylanayotganiga amin edi. Yanglishmadi.
Shundan so'ng bu bekatda Sarvarni yana ikki marta ko'rdi. U Sarvarni avvallari ko'p marotaba ko'rgan bo'lsa-da, uch uchrashuv xotirasiga muhrlanib qolgan edi. Shulardan biri - ot ustida kulimsirab o'tirgan Sarvar.
Ikkinchisi...
Yozda urush boshlandi.
Kuzda Sarvar bilan uchrashdi. Yonida Lolaxon. Ko'zlari qizargan. Boshini Sarvar akasining yelkasiga qo'yib xomush turardi. Sarvar Mansurni ko'rib negadir jilmaydi. Bu ot ustida o'tirib to'yga aytgan yigitning jilmayishi emasdi.
Hamma o'zi bilan o'zi ovora edi. Mansur sekingina o'zini chetga oldi.Uning vazifasi yigitlarni kuzatish emas, odamlar tarqalganidan keyin supurib-tozalash.
Poezd o'rnidan jildi. Ufqda quyosh - go'yo qip-qizil barkash, osmon etagiga omonatgina osilib turardi. Poezd quyoshni mo'ljalga olgandayto'g'ri o'sha tomon yurdi. Bora-bora quyosh bag'riga kirib ketdi - ko'rinmay qoldi. Mansur shuncha yil bekatda ishlab, bunday manzaraga e'tibor bermagan ekan.
"Tavba, quyosh yutib yubordimi'",-deb qo'ydi u o'zicha.
Mansur bilan Lolaxon o'rtasida salom-alikdan boshqa aloqa yo'q edi. Farrosh indamay yurgani bilan ayolni zimdan kuzatardi. Shuning uchun ham kitel kiygan, baqbaqasi osilgan, beo'xshov qorin qo'ygan kishining suv do'koni atrofida aylanishib yurganini darrov sezdi. Lolaxon ko'zga yaqin, ko'rkamginajuvon bo'lgan edi. Uning hayoti, husni ayni bahor pallasini boshdan kechirayotgan edi. Mansurning nazdida u o'zini asray olmadi: nobop shamolga uchradi. Suv do'koni atofida yurgan beo'xshov semiz kishi lobar ayol bahorini xazon qilguvchi ayamajuz edi.
Oradan bir yarim yilcha vaqt o'tgan edi...
Tushga yaqin poezd kelib to'xtadi. Harbiy kiyimdagi bir qiz Mansurni chaqirdi:
- Hoy amaki! Amaki, deyman, bu yoqqa keling, qarashib yuboring.
Zambildagi odam Mansurga tanish ko'rindi. Yuzidagi chandiqlarni hisobga olmaganda Sarvarning o'zi edi.
- Mansur aka, assalomu alaykum, tanimayapsizmi' Sarvarman...
- Sarvarbek! Omonmisiz, birodar'..
Mansurning ko'rishmoq uchun uzatgan qo'li havoda muallaq qoldi. Sarvar hazin jilmaydi. Uning bu jilmayishida qandaydir alam, o'kinch bor edi. Mansur buni sezdi. Etlari jimirlashib ketdi.
- Shunaqa bo'lib qoldi, Mansur aka. Qo'l-oyoqlarni Stalingradga tashlab kelyapmiz.
- Yo alhazar! Ishqilib, boshingiz omon ekan, shunisiga shukur! Men hozir, birodar... hozir...
Mansur shunday deb, shox tashlaganicha yugurib suv do'konga bordi:
- Lolaxon, singlim, suyunchi bering:Sarvarbek keldilar!
Lolaxon bu xushxabarga ishonqiramay so'radi:
- Kim dedingiz'
- Sarvarbek, o'rtog'ingiz...
Sarvar zambilda yotganicha, o'sha alamli jilmayish bilan xotinini qarshioldi. Lolaxon bir narsadan cho'chiganday zambil yaqinida to'xtadi.
- Sarvar aka'..


- Lolaxon... mana...