AQSh Ukrainaga ATACMS raketalarini yashirincha yetkazib bergan. Ular allaqachon Qrimda qo‘llangan

Bu qurol prezident Jo Bayden mart oyida ma’qullagan 300 mln dollar miqdoridagi yordam paketi doirasida yetkazib berilgan.

Chorshanba kuni kechqurun AQSh Davlat departamenti rasmiy vakili raketalar yetkazib berilganini rasman tasdiqladi.

«Men tasdiqlashim mumkinki, Qo‘shma Shtatlar prezidentning bevosita ko‘rsatmasi bilan Ukrainaga ATACMS uzoq masofali raketalarni yetkazib bergan», — degan jurnalistlarga Vedant Patel va raketalar Ukrainaga aprel oyida yetib borganini qo‘shimcha qilgan.

Reuters agentligi bilan anonimlik shartida gaplashgan suhbatdoshining so‘zlariga ko‘ra, raketalar ilk bor 17 aprel kuni tongida qo‘llangan — ular anneksiya qilingan Qrim hududida, Ukrainadagi front chizig‘idan 165 km masofadagi Jankoy shahri aerodromiga qarata uchirilgan.

AP manbasi xabar qilishicha, bu raketalar bilan Ukraina hududidagi rus qo‘shinlariga zarba yo‘llangan. New York Times gazetasi ma’lumotlariga ko‘ra, gap okkupatsiya qilingan Zaporijjya oblastidagi Berdyansk shahrida turgan rus qo‘shini ustiga berilgan.

2022-23 yillarda Kiyev bir necha bor AQShdan ATACMS raketalarining maksimal masofada harakatlanuvchi variantlarini yetkazib berishni so‘ragan, ammo o‘tgan yil kuzida faqat 165 km masofaga yetib boruvchi, eski MGM-140A modifikatsiyasidagi raketalar partiyasini ola olgandi. Ammo endi Bayden maxfiy ravishda 300 km masofaga harakatlana oluvchi MGM-164/168 raketalarini yetkazib berishni tasdiqlagani ma’lum bo‘lmoqda.

Patelning so‘zlariga ko‘ra, AQSh «avvaliga Ukrainaning o‘z iltimosiga ko‘ra operativ xavfsizlikni ta’minlash maqsadida bu haqda e’lon qilmagan».

Aynan qancha raket yetkazib berilgani xabar qilinmagan, ammo AQSh ma’muriyatining xavfsizlik bo‘yicha maslahatchisi Jyeyk Sallivan Vashington «sezilarli miqdorda» yetkazib bergani va yanada ko‘proq yetkazib berishni rejalashtirayotgani haqida aytgan. «Ular vaziyatni o‘zgartiradi. Ammo, men oldin ham aytganimdek, „sehrli tayoqcha“ mavjud emas», — deya qayd etgan Sallivan.

Uning qo‘shimcha qilishicha, Ukraina raketalardan Rossiya bo‘ylab emas, faqat Ukrainaning okkupatsiya qilingan hududlariga qo‘llashni va’da bergan.

Xuddi shu vaqtda britan admirali, ser Toni Radakin Financial Times gazetasiga bergan intervyusida g‘arbdan yangi yordam kelishi fonida Ukraina uzoq masofalarga — Rossiyaning ichkari hududlariga hujumlarni ko‘paytirishi mumkinligini aytib o‘tgan. Va u bu borada hech qanday e’tiroz bildirmagan.

«Ukraina uzoq masofadan jang olib borish uchun katta imkoniyatlarni qo‘lga kiritdi… uning chuqur pozitsiyalarga amaliyotlarni davom ettirish qobiliyati tobora urush xususiyatiga aylanadi», degan Radakin va bu amaliyotlar natija keltirishi shubhasiz ekanini qo‘shimcha qilgan.

AQSh Ukrainaga uzoq masofaga harakatlanuvchi ATACMS raketalarini yetkazib berish qarori dekabr va yanvar oylarida Rossiya Shimoliy Koreya tomonidan yetkazib berilgan ballistik raketalarni qo‘llagani bilan bog‘liq, holbuki AQSh bir necha marta ochiqchasiga Kremlni bunday harakatlardan qaytargandi, deya yozadi Reuters amerikalik mulozimga tayanib. Rossiya tomonidan Ukrainaning o‘ta muhim infratuzilmalariga berilayotgan zarbalar ham yana bir omil bo‘lgan.

«Biz bu narsalar haqida Rossiyani ogohlantirgandik, — deydi mulozim. — Ammo ular hujumlarni qaytadan boshladi».

Chorshanba kuni Bayden Ukraina, Isroil va Tayvanga 95 mlrd dollar miqdoridagi harbiy yordam ajratish to‘g‘risidagi qonun loyihasini imzoladi, undan oldinroq loyiha Kongress Vakillar palatasi va Senati tomonidan ma’qullangandi. Qariyb 61 mlrd dollarlik yordam Ukraina uchun atalgan. Baydenning so‘zlariga ko‘ra, Kiyevga yordam yetkazib berilishi yaqin soatlarda boshlanadi.

Jankoyga zarba

Ukrain harbiylari Jankoydagi harbiy aerodrom hududiga zarba yo‘llagani haqida 17 aprel kuni ma’lum bo‘lgandi. Mahalliy telegram-kanallarga ko‘ra, u yerda portlashlar ovozlari eshitilgan, aerodrom hududida katta yong‘in chiqqan.