Buvimning iltijolari (hikoya) [Fazu Alieva]

Buvimning iltijolari (hikoya) [Fazu Alieva]

–Siz allaqachonlar xudoning joniga tekkansiz? – dedi bir kuni onam. –Ie, nega uning joniga tegar ekanman? Unga nima yomonlik qildim? – achchigʻlandi buvim. –Bitta-ikkita narsani soʻrasa boʻladi, siz boʻlsangiz, birdan shuncha koʻp soʻraysizki, ularni yozib qoʻysa, butun boshli bir kitob boʻlardi. Sizning iltijolaringizning hammasini xudo esida tutishi gumon. –Voy, astagʻfirullo, sen butunlay aqlingni yegansan. Xudovandi Karim, iltijo qilaman, unga quloq solma. U hech narsa degani yoʻq, hech narsa, – deya buvim qoʻllarini samovotga tikdi. – Sen shafqat sohibisan, shuning uchun senga iltijo qilamiz. Sohibi qudratsan, iltijolarimizni sendan boshqa kim ham inobatga olardi? –Biroz jim qolgach, davom etdi buvim. – Har subhidam senga murojaat qilaman, shafqatli boʻl, oʻgʻirlik qilmaganman, ichmaganman, begona erkaklar bilan yurmaganman. Birovlar yuragiga rahna solganim yoʻq. Hech qachon daraxtlar tepasidagi qushlaringni choʻchitmaganman. Inson tugʻilganida me’yorida shodlanganman, u amring bilan bandalikni bajo keltirganda esa me’yorida yigʻlaganman. Gunohlarimni kechir! Mabodo biror qiligʻim didingdagiday boʻlmagan boʻlsa, qasddan deb bilmagaysan. Sening oldingda hamma gunohkordir. Sening nigohing ham har bir maysaga, har bir gulga, toshga, buloqqa tushayotgan shudringday baxayr boʻlgʻay. Mana, Patimatning eri oʻldi, – buvimning ovozi gʻamgin jarangladi. – demak, xohish-irodang shunday ekan. Unga ortiqcha kun bermagansan. Patimatning uch jigargoʻshasi yetim boʻlib qoldi. Demak, yetimlikni boshidan kechirish ular taqdirida bor ekan. Axir, Patimat hali yosh, erga tekkisi keladi. Unga shunday er nasib etginki, u bolalari uchun ota oʻrnini bossin. Xatimat yana farzand koʻrmoqchi, – iltijo qiladi buvim. – Oʻzingga ayon ularning yettita qizi bor. Endi oʻgʻil koʻrishni istaydi. Uning yurak qa’rida ne borligi faqat senga ravshan. Lekin oʻgʻil tugʻilsin! Sendan iltijoim shu. Supaynat qari qiz boʻlib qoldi. Axir u hech kimga yomonlik qilmagan edi-ku. U ham boshqa qizlarday erta tongda turadi, hammadan kech yotadi. U yer haydashda ham, beda oʻrimida ham, gʻalla oʻrimida ham hoziru nozir. Har bir ushoqning qadriga yetadi, uvol deb boshoqni bosmaydi. Suv toʻla koʻza bilan qaytayotganida yerda yotgan boshoqni engashib olib, uni uyiga keltirganini oʻzim koʻrganman. Kuyovlarning koʻzi qaerda, bilmayman. Magazinda ishlaydigan Oyshatdan uning qaeri kam? Meni toʻgʻri tushun. Men Oyshatning baxtiga qarshi emasman. Alhamdulilloh, suzishni bilmaydigan kishi dengizda qanday gʻarq boʻlsa, u ham baxtga shunchalik gʻarq boʻlsin! Supaynatga ham ozgina bersang, bahri ummoning ado boʻlmaydi-ku. Tangrim! Men bandangni kechir. Lekin koʻp narsa soʻrayapti deb oʻylama. Aminat kasal, uning iztirobini kamaytir, kuni bitgan boʻlsa, oʻlimini yengil qil, axir, bu ayol hech qanday yomonlik qilmagan. –Voy-boʻy, ona, sizni tangri-taolo bu qanday tilanchi edi, deb oʻylasa kerak, – kuldi onam. Lekin buvim hech kimga quloq solmay iltijosini davom ettiraverdi: – Qumursqadan tortib insongacha barcha jonzot, maysadan tortib tishgacha barcha oʻsuvchi narsa, toshdan tortib qoyagacha boʻlgan mangu mavjudot, buloqdan tortib dengizgacha barcha hayotbaxsh narsa sening shafqatingdan umidvor. Yer tagidagi urugʻni, yer ustidagi nabobotni, boshoqdagi donni, guldagi mevani oʻzing asra. Yomgʻir va quyosh me’yorida boʻlsin. Bizni doʻl va yashindan, ekinimizni dumbullik va tobidan oʻtib ketishidan saqla, bizni balo-qazolardan asra. Yoʻldagi yoʻlovchining tunini ravshan qil, toki u yoʻlidan adashmasin. Qushlar uyasini buzilishidan saqla. Oʻrmonda yashovchi qanotli va vahshiy jonivorlarga oʻz bolasidan judo boʻlishdek musibatni ravo koʻrma. Ular ham oʻz polaponlarining uchayotganini, oʻz bolalarining chopayotganini koʻrishsin! Ota-onalarning bandalikni bajo keltirish payti kelganda qabrga oʻz bolalari qoʻli bilan qoʻyilsin. Zeroki, dunyoda ota-ona uchun bolalarining oʻlimini koʻrishdan achchiq qaygʻu yoʻq. Mendan qahring kelmasin, sohibi qudrat. Mashriqdan Magʻribgacha choʻzilgan yerni tabarruk qoʻling birla silab qoʻy. Oʻz ezguligingni hech kimdan ayama. Meni ham unutma. Mening bolalarim va nevaralarimga pokdomonlik ato et. Faraz qil, ular senga ishonishadi va ibodat qilishadi. –Bunday iltijo qilishga qanday jur’at etasiz, axir, nevaralaringizning birontasi ham ibodat qilmayotganini u koʻrib turibdi-ku! Buvim boʻlsa badtar qattiqroq: –Astagʻfirullo, bizlar sening qullaring, qanchalik uvolga yoʻl qoʻymaylik, sen yaxshi deb hisob qil, – deya iltijosida davom etardi. – Bir savobimizni yuz deb qabul ayla. Bizni biz yaxshilik qilayotgan kishilarning yovuzligidan saqla. Sobiq doʻst makridan asrab, uni bizga dushman etma. Oyogʻimiz zaharli alafni toptasin, qoʻlimiz mevali daraxt oʻstirsin. Hammaga maqsadga erishish uchun kuch ber, barcha oʻz-oʻzidan norozi, bosh qalardan esa rozi boʻlsin. Xayrli ishlar qilish istagini ber. Bizning ovulimizga hech qachon ayol kishining yengiltakligi va er kishining qoʻrqoqligi keltiradigan sharmandalik nasib etmasin. Tashnaga suv yubor. Zaharli tildan va ochofat koʻzidan asra. Ogʻzimizdan faqat kishilarga shodlik keltiradigan soʻzlar chiqsin. Odamlar qalbiga rahna soluvchi soʻzlarni ichga yutaylik. Bizni achchiqligimiz uchun tupurib tashlamasinlar, shirinligimizdan yutib yuborsinlar. Bizga ezgulikni esda tutish va yomonlikni unutish uchun kuch ber. Shunday bardosh berginki, qaygʻumizni shodlikka aylantiraylik. Maysa bagʻridagi hasharotdan tortib yer tagidagi qurtgacha hammasini koʻrib turibsan, ha, imkoniyati yoʻq narsani koʻrib turibsan. Imkoniyati yoʻq narsani soʻrasam, meni kechir, faraz qilki, soʻraganim yoʻq. Hali ham men hammasini bayon etolmadim, koʻp narsa aytilmay qoldi, lekin fikrlarim senga ayon, faraz qil, men hammasini aytdim. Chunki shoshib turibman. Subhidamni oʻtkazib yubormayin tagʻin. Axir, dalaga borishim kerak. Astagʻfirullo, Alhamdilulloh!

Muallif: Fazu Alieva