Kim zoʻr (hajviya) [Nasiba Rizayeva]

Kichikroq bir yigʻinda oʻtirgan uch-toʻrtta ulfat bahslashib qolishdi.
— Xoʻsh, bu zamonda kim zoʻr? — dedi moʻylovini silab Shoqosim qassob.
— Siz gerdaymay qoʻya qoling, moʻylov, — dedi ovoziga gʻolibona tus berib Abdumannop shifokor. — Goʻshtning yarmini suyak qilib, oʻrab-chirmab beradigan davringiz oʻtdi. Hozir xaridor zoʻr. Xoxlasa yogʻli, xohlasa laxm goʻsht oladi, xohlasa joyida qiyma qildiradi. Sotuvchi esa tabassum bilan, qoʻli koʻksida, xaridorning bir ogʻiz soʻziga mahtal boʻlib turadi.
— Siz tomogʻingizni qirmay qoʻya qoling, doʻxtir, — kulib dedi Haydar taksichi. — Anu kuni avtovokzalda bir kishi eng yaxshi xususiy shifoxonaga olib boring, deb qoldi. Siznikini shunday maqtadim-ki, yana uchta mijoz mindi mashinaga. Ularga ham zoʻr doʻxtir kerak ekan-da. Shundoq ishxonangizning tagiga keluvdik, eshigingizning tepasidagi yozuvni koʻrishdi-yu, bittasining rangi sal oʻzgardi. «Nomi qandaydir sovuq, xosiyatsiz ekan, boʻlmaydi», dedi labini burib. Qolganlari uni ma’qullashdi. Boshqasiga bordik. Ana koʻrdingizmi? Ilgarilari bosh vrach xohlasa koʻrardi, xohlamasa ertaga keling, der edi. Endi qaysi gazetani qaramang, eng koʻp reklama kimniki — doʻxtirniki. «Hamma muammolaringizni bir zumda hal qilib tashlaymiz», deyishadi.
— Bundan chiqdi, siz zoʻr ekansiz-da, — e’tiroz bildirdi Jalilbek.
— Boʻlmasam-chi, — boʻsh kelmadi taksichi. — Shaharning, hatto mamlakatning toʻrt tomoniga qushday ucha olamiz. Hech qanday toʻsiq yoʻq, yoʻllar zoʻr. Topganimiz oʻzimizniki.
— Toʻgʻri, ofarin, — tasdiqladi Jalilbek. — Ammo... ilgarilari odamlar taksiga navbatga turishardi. Endi esa taksilar odamga navbatga turishadi...
Shu payt Jalilbekning koʻzi narigi stolga tushdi-yu rangi oʻzgarib, tipirchilab qoldi. «Hozir, mana borayapman», dediyu oʻrnidan turdi.
— Ana, kim zoʻr, xotin zoʻr. Bir imosiga chopishini koʻrdingizmi? — dedi uning orqasidan Akbar polvon. — Bu zamonda xotinni qoʻlga ololgan zoʻr. Demak, hammangdan akang qaragʻay — oʻzim zoʻrman.
— Koʻp kerilmang. Haqiqiy zoʻrni koʻrsataymi? Uning ashulasiga xotiningiz tugul, oʻzingiz ham yoʻrgʻalab qolasiz, — yayrab kuldi Abduvahob qiziqchi.
— Koʻrsat, senga qoyil qolganim boʻlsin. Ammo mendan zoʻrroq chiqmasa oʻsha zoʻring, akang qaragʻayga uch marta ta’zim qilasan.
— Xoʻp, — dedi Abduvahob sirli jilmayib. — Kelinglar, avval raqsga tushib bir xumordan chiqaylik, keyin aytaman davomini.
Qiziqchi oʻrnidan turib qoʻlini koʻtardi.
— Qani, hov san’atkorlar, shoʻxidan boʻlsin!
Shoʻx qoʻshiq yangragach, hamma beixtiyor raqsga tushib ketdi. Polvon ham el qatori tebrana boshladi.
— Yo tavba, yo qudratingdan, — ajablandi u, — arabcha, hindcha, tojikcha, afgʻoncha, gruzincha, qozoqcha... dunyo xalqlarning ohangini bitta qoʻshiqqa joylaganini qarang-a! Ofarin! Hammani dikonglatib oʻynatganiga qoyil-e!
Qornini loʻkillatib, arabchaga muqom qilayotgan Akbar:
— Astagʻfirullo, e vey, arabchani qachon oʻrgana qolibman-a? — devordi.
Polvon tilini tishladi. Abduvahob uning qulogʻiga asta shivirladi:

— Qalaysiz endi? Kim zoʻr ekan?!

№	Mualifning boshqa asaralari
1	Ким зўр (ҳажвия) [Nasiba Rizayeva] 335

№	Eng ko'p o'qilganlar
1	Gʻazallar, ruboylar [Zahiriddin Muhammad Bobur] 62385
2	Yulduzlar mangu yonadi (qissa) [Togʻay Murod] 57604
3	Gʻazallar [Nodira] 40481
4	Guliston [Sa’diy] 36529
5	Hikmatga toʻla olam (gʻazal, ruboiy... [Sa’diy Sheroziy] 23274
6	Мусульманские имена (част... [Ibn Mirzakarim al-Karnaki] 23158
7	Sobiq (hikoya) [Said Ahmad] 21571
8	Yulduzli tunlar (I- qism) [Pirimqul Qodirov] 19505
9	Vatanni suymak [Abdulla Avloniy] 18632
10	Mehrobdan chayon (I- qism) [Abdulla Qodiriy] 14452