Chista oʻzbekcha gaplash...sak (haj... [Inomjon Abdiyev]

Chista oʻzbekcha gaplash...sak (haj... [Inomjon Abdiyev]

Oʻrtoqlarga otkrevenniy xat Doʻstlar, danniy mament rodnoy tilimizga davlat statusi berilgan ukaz chiqqaniga yigirma ikki yildan oshdi. Bu katta srok. Shuncha yil boʻlibdi-yu, fakticheski hali ham tilimizga raznob-razniy soʻzlarni aralashtirib gapirib, porot boʻlayapmiz. Katta bratanlar ham, molodoylar ham chista oʻzbek tilida gaplashmayapti. Inostranslar bu turishda ustimizdan tugul, yonboshimizdan ham kulib tashlaydi. Axir bu pozor-ku. Birgina misol, qoʻshiqchi zvezdalarimizni olaylik. Oʻzbekcha kuylaydi, lekin oʻzbekchani bilmaydi. Na vsyaki sluchi, hoy barakatopgur toʻgʻri talaffuz qilishni oʻrganib qoʻy, deydigan odam yoʻq. Otvetsvennost sust. Vot problema gde? Bu ketishda dedushka, babushkalarimizning soʻzlarini polniy unutib yuboramiz, shekilli. E, boʻlmagan gap, mazgini qotirma deyayapsizmi? Vot, naprimer, sizlarga oʻzim guvoh boʻlgan bir ikkita-svejiy voqeani aytib beray. Yaqinda bir toʻda druglarim bilan stadionga futbol koʻrgani tushdik. Biz balet qiladigan komanda birinchi taymda normalniy oʻynab turuvdi. Ikkinchi taymda suluchayno duxiga oʻtirsa boʻladimi?! Srazi 2 ta gol oʻtkazib yubordi. Deystvitelniy bemalol yutsa boʻlardi. Aksiga olib futbolistlar sudya bilan protiv boʻlib qolishdi. Natijada bir oʻyinchimiz krasniy kartochka olib maydondan quvildi. Nervim chiqib ketdi. Bir payt qarsam yonimdagilar ruschasiga Pedya (sudyaning ismi shunaqa boʻlsa kerak) men birinchiman deb baqirayapti. Shu yerda ham haqiqat yoʻq deb xunobim oshdi. E’tibor bersam, ular refereni arazladi deb oʻylashgan chogʻi, avval uning ismini aytib, keyin araz, araz deb baqirishayotgan ekan. Ne mojet bыt deya quloqlarimga ishonmadim. Boʻlarkan-ku, yomon gapni ham shunday ifodalasa, malades deya yonimdagi kishining yelkasiga qoqib qoʻydim. Notanish kishi menga olayib, «Chort poberi, durak, sudyani soʻkyapmiz-ku?», desa boʻladimi. Keyin bilsam, bolelshiklar baralla soʻkinayotgan ekan. Yer, yoʻgʻe, stadion yorilmadi kirib ketsam. Rosa uyaldim. Kontso kontsov yutqazganimiz undan badtar alam qildi. Shundoq, domimizni yonida shkola bor. Ishga ketayotib, bir toʻda molodoylarning bir-biri bilan urushayotganini koʻrib qoldim. Borib ularni ajratmoqchi boʻlsam, razborga aralashma deb baqirishdi. Mushtday xuliganlarning priznavat qilmagani mayli, nuqul allaqanday men tushunmaydigan soʻzlar bilan soʻkinib, mening oʻzimga naezd qilib ketishdi. Ichimda pojar boshlanganday boʻldi. Grajdanlar, neujilli, sof oʻzbekcha gapirishning iloji boʻlmasa? Karochchi, gapni aylantirmay, srazi aytib qoʻyay, xullas bu holatlardan vobshe nedavolenman. Bu problemani reshat qilmasak boʻlmaydi. Pomoemu, dastavval problema detsadami, maktabdami, yoki oʻzimizdami, buni tochno aniqlash zarur. Ana undan keyin unga srochno chek qoʻysa boʻladi. Bundan tashqari birinchi ocheredda davayti, bugundan chisto oʻzbekcha gapirishni boshlaylik. Spor oʻynayman, nevozmojniy narsaning oʻzi yoʻq, harakat qilsak eplaymiz. Tak chto, xotya bы haftaning konkretniy bir kunida zarubejniy aralashtirmasdan gaplashsak, otvechayu, maqsadimizga erisha olamiz. Naprimer sredami, chetvergmi, farqi yoʻq. Barchamiz uchun udobni kunni tanlasak boʻldi. Pojaluysta, oʻsha kuni oilada bolalar bilan, ishxonada sotrudniklar bilan chista oʻzbekcha muloqotda boʻlamiz. Kelishdik-a. Poka shu gaplar. Dalshe yana oʻylashib koʻramiz. Aralash Quralashovning pismosini Inomjon Abdiyev oqqa koʻchirdi.

Muallif: Inomjon Abdiyev