Quyosh qoraydi (hikoya) [Nosirjon Joʻrayev]

Quyosh qoraydi (hikoya) [Nosirjon Joʻrayev]
Quyosh qoraydi (hikoya) [Nosirjon Joʻrayev]
Bir qarich boʻlib turgan somonlar oyogʻini tilib tashladi. Tovonini ayab-ayab bosib, qop sudraydi. Quyosh atrofni ayovsiz kuydirar, agar yana biroz qizdirsa, yangi oʻrilgan bugʻdoyzor yonib ketadigandek koʻrinadi. U nariroqda har qadamda yerga ilinj bilan boqib, boshoq qidirayotgan akasiga yalindi.
— Aka, akajon, ozgina dam olaylik.
Oʻn ikki yoshlardagi ozgʻin, qarimsiq koʻrinadigan bola ukasiga shunday bechorahol termildiki, bu ishlari shunchalik zarurligi tushunildi. Har boshoq topganda koʻzlarning yiltirashi davom etdi.
Kir yoqaning issiqda qayishdek qotgani bolaga azob boʻldi. Har safar egilib-turganda boʻynini shirillatib sidiradi. Ammo tinim yoʻq. Uzoqlarda xuddi oʻzlaridek qoraygan odamlar yurishipti. Ularda ham qop bor. Bola boshoq izlarkan, yana picha terishsa, ketishlarini, uyda onalari, olma daraxtining tagida salqin joy borligini oʻylardi.
Qoplari anchayin tikkayib qolganini koʻrib, tagʻin akasiga yolvordi.
— Jon, aka, oʻtiraylik.
Akasi yigʻlaguday qaradi. Ikkovining ham koʻziga achchiq ter tushar, yuziga, bilaklariga, boʻyinlariga bugʻdoy qiltanoqlari yopishgandi. Suv idishdagi oxirgi suvni ukasiga tutdi.
— Manavini ichgin-da, birpas oʻtir. Men teraman. Eslaysanmi, bu yil qish qanday ogʻir oʻtdi. Tagʻin onamga qiyin boʻladi.
Bu gapdan keyin u ham oʻtirolmadi. Idishni bir koʻtardi, isib qolgan suv tomogʻini kuydirib oʻtdi. Ichayotganda akasining yutinganini sezdi. Yana churq etmay qopni sudradi. Endi akasi chidolmadi, ukasiga rahmi keldi.
— Men suvga borib kelaman, ungacha damingni olib tur.
— Mayli.
Akasi ketgach, avval choʻkkaladi, keyin osmonga qarab yotdi. Kaftini koʻziga yopmoqchi boʻldi-yu, oftob koʻzini olmayotganini sezib qoldi. Tik boqib yotaverdi. Soʻng quyoshning kattalasha boshlaganiga hayron boʻldi. Qarab yotgani sayin quyosh ulkanlashar, ulkanlashgani sayin qorayib borardi. Oxiri butkul zimiston boʻlib ketdi. Qorongʻulikdan onasi bir qaragandek tuyuldi, keyin akasi, keyin jimir-jimir suv, keyin hech narsa.
Akasi qaytganda u sokin yuz bilan yotardi.
«Uka, suv opkeldim» dedi, indamadi. Suv sepdi, qimir etmadi. Soʻng qoʻrqa-pisa qaerdandir eshitganini qildi — ukasining koʻkragiga quloq bosdi. Jim-jit.
Akasining yuragiga bolalarcha vahm tushdi: «Shuncha boshoqni qanday koʻtarib ketaman!»

2002
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика