Suyunchi (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov]

Suyunchi (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov]
Suyunchi (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov]
Lapas armiya xizmatini oʻtab qaytdi. Nazarida xuddi kechagina chaqiriq qogʻozini olganday, ikki yil koʻz ochib yumguncha oʻtib ketganday. Poezd rayon markazida toʻxtadi.U hali birga xizmat qilgan, yoʻlda birga kelgan safdoshlari bilan arang xayrlashib ulgurgan, ammo tugʻilib oʻsgan yerlariga toʻyib-toʻyib boqolmagan, havosidan simirolmagan holda poezddan pastga endigina tushgan edi hamki, qandaydir odam kelgancha, uni mahkam quchoqlab oldi.
— Assalomu alaykum solat ukajonim! Qanday, eson-omon yetib keldingmi? Xizmat yaxshi oʻtdimi? Sogʻ-salomatmisan? Sensirayveraman-da endi, oʻzimning ukamsan-ku, nima deding? Xafa boʻlmaysan-a!?
Lapas hayron boʻldi, lekin bildirmadi. Axir oradan ikki yil oʻtib ketdi. Tanimasa ham uni taniyapti-ku, Balki biron qarindoshidir, ammo kim ekan? Qaysi xolasining eri? Hech eslay olmadi.
— Obbo shovvoz-ey! Shunday qilib askarlikni oʻtab qaytdim, degin!? – Qarindoshning quvonchi cheksiz edi. Koʻzlari porlardi. – Obbo askar ukajonim-ey! Shunday qilib ikki yil ham oʻtib ketibdi-da, a? Aytganday, isming nimaydi?
— Lapas.
— Ha,ha, Lapasjon, buni qara-ya, hatto ismingni esdan chiqarganman. Qarichilik-da, uzr, Lapasjon!Xoʻsh, xizmatlar qaerda oʻtdi?
— Belorussiyada.
Qarindosh hayratdan yoqa ushladi. – E, yashshavor! Menam Belorussiyada xizmat qilganman. Zoʻr joy! Xuddi oʻzimizdagiday, soldatlarni juda yaxshi koʻrishadi. Qizlari-chi, qizlari! Kelib turarmidi qismlaringga?
— Ha, endi... – Lapas iymandi.
— Qanaqa boʻlinmada xizmat qilding?
— Stroybatda.
— Hechqisi yoʻq, oʻzbek bolalarining barini stroybatga joʻnatishadi. Hechqisi yoʻq, bel qotib, toʻrt-besh soʻm pul topib, bir hunarning egasi boʻlib qaytasan. Boʻpti, yur... ana bizning mashina. Xoʻsh, jomadoning bormi?
Lapas yerga qoʻygan jomadonini olmoqchi edi, qarindosh ruxsat bermadi.
— Shoshma-shoshma, bu nima degan gap? Buguncha sen mehmonsan. Tushunyapsanmi? Buguncha! Oʻzing bilasan, mehmon otangdan ulugʻ, degan gap bor. Katta bir nima deganda kichik quloq solishi kerak. Jomadonni bu yoqqa ber.
— Yoʻq, aka, siz tushunmadingiz, sizga ogʻirlik qilmasin, demoqchi edim.
— Buguncha ogʻirlik qilmaydi, tez beraver, boshqasi ilib ketmasdan... – Qarindosh shosha-pisha jomadonni tortqilab oldi-da, Lapasni oʻz mashinasi tomon yetakladi. – Qani endi, soldatchasiga marsh. Oʻzi koʻnglim sezgandi-ya, shu bugun kelib qoladi-yov, deb hozirgina vokzalga chiqib turgandim. Qarasam, doʻstlaring bilan xayrlashib, poezddan tushayapsan. Yetgancha seni quchogʻimga oldim. Yoʻqsa, bu yerda pul ishlayman, deganlar koʻp, ana-mana degancha ilib ketishadi. Obbo ukajonim-ey, shunaqa qilib Belorussiyada xizmat qildim, degin-a! Mana, sizlar bizni, bizning bola-chaqalarimizni chet el agressorlaridan muntazam himoya qilyapsizlar. Sizlar borki, biz tinch- omon, bexavotir bola-chaqa tashvishida elga xizmat qilyapmiz...
Ular chetroqdagi «Moskvich»ga oʻtirishdi.
— Tezda Ota-onang bilan koʻrishasan. Juda sogʻingandirsan,a? Aytganday, qaerda yashardilaring?
— Barlosda, - dedi Lapas hayron boʻlib, ammo sir bermaslikka urinib.
— Yashshavor ukam!! – Qarindosh doʻppisini osmonga otguday quvonib ketdi. – Buni qara-ya, hatto shuniyam esdan chiqaripman! Qarichilik-da, qarichilik. Aytganday, isming nimaydi?
— Lapas.
— Ha, Lapasjon, ukajon! Yillar oʻtib boryapti. Mana, biz ham qirqni urib qoʻydik. Bola-chaqa koʻpaydi. Oʻzing bilasan, bir tovuqqa ham don, ham suv deganday, barini yedirish kerak, ichirish kerak, kiyintirish kerak. Bari qoʻlingga qaraydi. Menimcha, uylaringga borsak, suyunchiga botib qolsam kerag-ov, nima deding? Hazilmi, ikki yil koʻrishmagansizlar axir! Aytganday, otangn oti nimaydi?
— Otaboy.
— Nima, Otaboy akaning oʻgʻlimisan? Qoʻlni ber. Ishlar besh. Agar Otaboy akaning oʻgʻli boʻlsang, suyunchiga soʻzsiz bitta qoʻy olaman. Yaqinda aytayotgandi, oʻgʻlim armiyadan kelishiga suyunchisiga bitta qoʻchqorni boqayapman, deb. Soʻzsiz bitta qoʻy olamiz, nima deding? Axir sening bahoing bitta qoʻydan arzon emasdir, toʻgʻrimi? Seni olib borganim uchun hech boʻlmasa benzin puli berishlari kerak-ku, toʻgʻrimi? Aytganday, isming nimaydi?
— Lapas.
— Ha, Lapasjon, ukajon, men yaxshi bilaman. Otang saxiy, mard odam. Sendan bor topgan-tutganini ayamaydi. Aytganday, otang qaerda ishlaydi?
— Otam armiyaga ketmasimdan ikki yil burun qazo qilgan.
— A-a, shunaqami? – Qarindosh bir oz xoʻmrayib jim qoldi. Bir minutlik sukut saqlab boʻlgach, yana oʻzini oʻnglab davom etdi. — Joyi jannatdan boʻlgan boʻlsin Otaboy akaning, bechora yaxshi odam edi. Shuni darrov ayta qolmaysanmi? Sen qazo qilgan Otaboy akaning oʻgʻli ekansan-da! Men esa narigi, tirik Otaboy akani nazarda tutayotgan edim.
— Barlosda menim otamdan boshqa Otaboy aka yoʻq.
— Barlosda boʻlmagani bilan Barlosga qoʻshni qishloqda bor. Sen nimaniyam bilarding, ikki yildan beri Belorussiyada yurgan boʻlsang. Obbo-o! Yana esimdan chiqdi, isming nimaydi?
— Lapas.
— Ha, Lapas, bu dunyoda sen bilan men bilmaydigan narsalar koʻp. Hayron boʻlaverma. Oʻlim haq. Hammamiz ham bu besh kunlik dunyoja oʻlib-tirilib, tirikchilik gʻamida yelib yuguramiz. Boshqa ilojimiz ham yoʻq. Mana, katta yigit boʻlib qopsan, yigitlik burchini oʻtab qaytayapsan. Ot oʻrnini toy bosar deganlari shu-da! Akalaring bormi7
— Ha, ikkita.
— Boʻ-oʻldi! Otaboy akaning oʻlmagani shu-da! Sizlar borsizlar, Otabo aka demak yashayapti. Demak, suyunchining zoʻrini endi akalaringdan olamiz. Har biridan bittadan qoʻy, a!! – Qarindosh rulni qoʻyib yuborgancha , kaftlarini bir-biriga ishqaladi. - Ikkovi ikki yoqdan ikki qoʻyni olib chiqib tursa, oling aka, yoʻqsa xafa boʻlamiz, deb turishsa, iloj qancha, akalaringni xafa qilib boʻlmaydi. Bir iloj qilib, qoʻylarni bagajga tiqamiz. Seni hurmating uchun-da, uka! Oting nimaydi?
— Lapas!
— Lapasjon, mana, Barlosgayam yetib keldik. Endi oʻzing boshqar, qayoqqa hayday.?..
Ular koʻk darvoza qarshisida toʻxtashdi. Qarindosh signalni bosdi. Lapas mashinadan tusharkan, yuragi hapriqib ketdi. Oʻsha qishloq, oʻsha koʻcha, oʻsha darvoza. Hech narsa oʻzgarmagan. Poezdda kelayotganda goʻyo hamma yoq oʻzgarib ketganday, u oʻz vatanini tanimay qoladiganday tuyulgan edi. Yoʻq, hammasi oʻsha-oʻsha. Armiyaga ketishidan sal oldin darvoza qurishgan edi. Bir tomoniga gʻisht yetmay ochib qolgan, keyin shu ochiq joyga uch-toʻrtta shox-shabba tashlab qoʻyishgandi. Oʻsha shox-shabba haliyam turipti. Uyning orqasi yarmi suvalgan, yarmi qolib ketgan edi. Ikki yil oʻtsa hamki, oʻshanday turipti.
Hech narsa oʻzgarmagan. Mutlaqo hech narsa! Hatto hayron qolasan.
— Syurpriz qilamiz, uka, sen yashirin, - dedi qarindosh. Akangni ismi nimaydi?
— Qodir.
— Qodir! He-yy, Qodir!! – Qarindosh darvozani urdi-da, orqasiga oʻgirilib, ajablandi. – Iye, haliyam turipsanmi? Yashirin, syurpriz qilamiz.
Hovlidan javob eshitildi. Darvoza ochilib, onasi koʻrindi. Lapas beixtiyor mashinaga suyandi. Nafas rostladi, keyin...
— Lapas! Bolam!!

— Onajon!...
Mualifning boshqa asaralari
1 Alibek va qirq doʻstining sar... [Abulqosim Mamarasulov] 1965
2 Anoyi yoki yechilmagan yettin... [Abulqosim Mamarasulov] 911
3 Arabcha oʻyin (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 1272
4 Atlas roʻmolcha (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 1134
5 Алибек ва қирқ дўстининг сарг... [Abulqosim Mamarasulov] 1038
6 Анойи ёки ечилмаган еттинчи т... [Abulqosim Mamarasulov] 899
7 Арабча ўйин (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 896
8 Атлас рўмолча (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 830
9 Birinchi qor (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 1222
10 «Baxitli savet ayalining arza... [Abulqosim Mamarasulov] 915
11 «Бахитли савет аялининг арзас... [Abulqosim Mamarasulov] 886
12 Биринчи қор (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 808
13 Eslasa arzigulik voqea (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 846
14 Эсласа арзигулик воқеа (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 824
15 Farishta (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 1151
16 Фаришта (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 862
17 Hasharchilar (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 842
18 Hayotning bir lahzasi (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 887
19 Ҳашарчилар (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 849
20 Ҳаётнинг бир лаҳзаси (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 820
21 Ismatning qismati (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 824
22 Исматнинг қисмати (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 668
23 Jarima (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 801
24 Жарима (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 1048
25 Lola sayli (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 3327
26 Лола сайли (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 698
27 Maslahat (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 1109
28 Men seni sevaman, Buvirajab! ... [Abulqosim Mamarasulov] 1013
29 Маслаҳат (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 654
30 Мен сени севаман, Бувиражаб! ... [Abulqosim Mamarasulov] 804
31 Oysha xolaning «kuyov»i (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 824
32 Ойша холанинг «куёв»и (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 742
33 Qaroqchilar (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 801
34 Қароқчилар (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 736
35 Sevishganlar (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 2337
36 Somonchilar (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 781
37 Севишганлар (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 849
38 Сомончилар (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 666
39 Суюнчи (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 663
40 Taftish (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 770
41 Telba muhabbat (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 1658
42 Telpak (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 699
43 Тафтиш (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 729
44 Телба муҳаббат (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 752
45 Телпак (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 670
46 Uch soʻm pul (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 857
47 Uchinchi yoʻl (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 930
48 Uzumzorda (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 698
49 Узумзорда (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 710
50 Уч сўм пул (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 704
51 Учинчи йўл (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 719
52 Yigit ham yigʻlaydimi? (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 0
53 Yigitlikning koʻchasi (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 861
54 Yoʻlovchi (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 839
55 Йигит ҳам йиғлайдими? (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 0
56 Йигитликнинг кўчаси (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 653
57 Йўловчи (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 674
58 Yaxshi niyat (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 969
59 Yaxshi va yomon odamlar (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 1118
60 Яхши ва ёмон одамлар (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 816
61 Яхши ният (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 775
62 Yor-yor (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 8192
63 Ёр-ёр (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 708
64 «Zamonamiz qahramonlari» (hikoya) [Abulqosim Mamarasulov] 829
65 «Замонамиз қаҳрамонлари» (ҳикоя) [Abulqosim Mamarasulov] 821
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика