Ношукур банда (ҳажвия) [Safar Kokilov]

Ношукур банда (ҳажвия) [Safar Kokilov]

Бир кимсанинг номаи ҳоли У туғилди-ю, йиғлаб юборди. ­- Қанақа дунёга келиб қолдим-а? ­ деб ҳайрон бўлиб, қотиб-қотиб йиғларди. Ўраб-чирмашди. Онаси кўкрак тутди. Бахтига қарши онасининг кўкрак учи ясси экан, эма олмади. ­- Шу ҳам кўкрак бўлди-ю, эммайман, ­ вағиллади яна. Дўкондан резина сўрғич опкелишиб бўйнига осиб қўйдилар. Сунъий сутлардан эмиб аста-секин улғая бошлади. Лекин ҳеч нарсадан кўнгли тўлмасди. Отаси олиб берган уст-бош гоҳ катта, гоҳ кичик. Онаси қилган овқатлар гўё бемаза, бетаъм эди. Кун бўйи юзига пашша қўниб олдидаги овқатни емасдан хархаша қилиб ўтираверарди. Бечора ота-она ҳайрон эди. Ахир «пуф-пуф»лаб, ҳеч кимга ишонмай шунча авайлаб қарагани билан ўғилчасининг кўнглини топишолмасди-да. Баъзан отасининг жаҳли чиқиб дўппослаб ташламоқчи бўларди-ю, онаси орага тушарди: ­- Қўйинг, дадаси. Каттараверса эси кириб яхши бўлиб қолади, ­ дерди боласининг бошини қўлтиғига яшириб. Мактабга борди. У ерда ҳам ўқитувчилар билан чиқишолмасди. Дарсдан қочарди. -­ Фақат мендан сўрашади. Атайлаб мени доскага чиқаришади. Менда қасди бор, ­ дерди ҳинқиллаб йиғларкан. Синфдошлари билан ҳам дўстлаша олмади. -­ Менинг устимдан гапириб кулишади. Мени кўролмайди, ­ дерди онасига кўз ёши қилиб. Дастёр бўлиб қолгани учун ота-онаси баъзан-баъзан буюрган ишни ҳам ёлчитмас эди. Бирдан гоҳ биқини, гоҳ қорни оғриб қоларди. Ота-онаси қўрқиб дўхтурма-дўхтур чопишарди. ­- Нега ҳамма касал менга ёпишади? Нега бошқа болалар касал бўлмайди? ­ деб бақириб йиғларди уколлардан безор бўлганидан. Ранги заҳил, бадани момиқ пахтадай бўлиб ўса бошлади. Мактабни ҳам бир амаллаб битирди. Отаси таниш-билиш қилиб бир институтга киргизиб қўйди. Имтиҳонларни пул билан топшириб ўқиди. У ерда ҳам бировга эл бўлолмади. Чақимчилик қиларди. -­ Мени ҳаммаси ёмон кўради. Ўзлари ёмон, ­ дерди ўзича куюниб. Уйига таътилга келган вақтларда қишлоғи кўчаларида гердайиб юрарди. Ҳеч кимга салом бермас эди. Умуман салом беришни ўзига ор биларди. -­ Мен катта шаҳарда ўқисам-у, бу қишлоқилар менга салом беришмайди... Ишга кирди. Тағин ғурбат. «Ойлиги кам. Иш кўп. Одамлар ёмон...» Ўзига ўхшаган битта-яримтани йиғиб, бошлиқларнинг устидан иғвогарлик қилиб, юмалоқ хат ёзишди. Ниятига етолмагач, яна куюниб юрди: -­ Ҳеч ерда ҳақиқат йўқ. Балиқ бошидан сасиган... Қари ота-онасини ҳам ҳар куни «Менга яхши шароит яратиб бермадинглар, менинг шундай қийналиб юришимга сизлар айбдор» деб, таъна қилавериб, кун бермасди. Бечоралар унга куя-куя, изидан чопа-чопа, уни суяй-суяй ўзлари ҳам оламдан ўтиб кетишди. У эса бевафо дунёдан нолиб йиғлаб қолаверди. Сўнг тоғалари уни гулдай бир қизга уйлантириб қўйишди. Лекин хотини билан узоқ яшамади. Характерлари тўғри келмаганмиш. -­ Телевизордаги қизиқчига қараб тиржаяди. Кўчадан келган тиламчига нон берарди, ­ деб хотинини ёмонлаб юрди. Шу билан қайта уйланолмади. Ўлғиз яшади. Қўни-қўшнилар билан сози йўқ, суви тинимасди. -­ Бари ғийбатчи, бари мени кўролмайдиган одамлар... Ҳамма уни кўрса қочадиган, айланиб ўтадиган бўлиб қолди. Тоғалари уни кўргали қандай-қандай келса, уларга қараб жанжал қиларди: -­ Қандай тоғасиз-э. Ҳолимдан хабар олмайсиз. Оғаинларда меҳр-оқибат йўқ. -­ Сен ўзинг ҳам бундай оғаинларникига меҳмон бўлиб боргин-да. Келганларни очиқ юз билан кутиб олгин-да, ­ дерди тоғаси танбеҳ бериб. -­ Менга жони ачишадиган йўқ. Ҳаммаларинг мени ёмон кўрасизлар. Нега мени ҳамма ёмон кўради? ­ деб йиғларди у. Маҳаллага қўшилмай қўйди. Ҳовлисининг эшигини кирса ҳам, чиқса ҳам танбалаб юрарди. Ниҳоят пенсияга чиқди. Пенсия берадиган жойга бориб ҳар куни жанжал қиларди. -­ Нега менинг пенсия пулим кам? Нега уруш ветеранлариники кўп? Мен ҳам давлатга ишлаб бердим-ку... -­ Энди қаридингиз, мусулмончилик амалларини бажариб юринг, ­ деб маҳалла имоми панду-насиҳат қилганига пушаймон еди. -­ Эшакдан йиқилиб пешонам ерга тегмаган-у, энди номоз ўқийман деб бошимни ерга ураманми? Ўқийверинг, сизга керак бўлса, ­ деб жеркиб ташлади у. Тўй маракаларга ҳам бормай қўйди. Борса ҳам қовоғини уйиб: -­ Тузук овқат қилишмаган, кўпроқ бермади, хасислар, ­ деб сўкиниб қайтади. Бирон одам билан қандай-қандай гаплашиб қолса ҳам, доим нолигани-нолиган: -­ Одамлар бузилиб кетди. Замон бузилиб кетди. Ҳамма томонда йўқчилик. Яшаш қийин бўляпти... Бора-бора ҳафақон касаллигига йўлиқди. Врачлар унга дори-дармон буюришди. У писанд қилмади. -­ Фу-у. Дорилар аччиқ, сассиқ. Уколлар ёқмайди. Дўхтурларнинг билими йўқ, ­ дерди инжиқланиб. Аҳволи ёмонлашавергач, уколларни олишга, дориларни каппалаб ютишга мажбур бўлди. Лекин дард зўр келди. Йиқитди. Уни кўргали келганларни кўрганда аламидан яна йиғлади: -­ Нега? Нега мен касал бўламан? Нега сизлар касал бўлмайсизлар? Кунлардан бир куни Азроил эшигини қоқди. Кўзига кўрингандан ўкириб йиғлаб юборди. -­ Йўқ. Норозиман. Нега энди фақат мен ўлишим керак? Нега бошқалар эмас? Азроилда инсоф йўқ... Жон таслим қилаётганда ҳам анча вақт талваса қилиб, лаблари алланима деб пичирлай-пичирлай... узилди бечора, ношукур банда.

Muallif: Safar Kokilov