Taka boʻlsin sut bersin (hajviya) [Safar Kokilov]

Taka boʻlsin sut bersin (hajviya) [Safar Kokilov]

Ertalab. Xoʻjalik bekasi damlab kelgan achchiq koʻk choydan xoʻrillatib ichib oʻtirgan pakana girdigum tez yordam boʻlim boshligʻi «besh minutlik» yigʻilishga toʻplangan xodimlarga bir-bir nazar tashlarkan, yuziga jiddiy tus berib, ovozini yoʻgʻonlatib dedi: – Aholidan shikoyat tushayapti. Bir martalik shprits va ishlatilgan dorilar uchun pul olayotganmishsizlar. Aytib qoʻyay, ta’magirlik qilmayman, dori sotmayman deb yozgan tilxatlaring bosh vrach qoʻlida. Qoʻlga tushgan, ishday haydaladi. Tak chto... – Oʻrtoq Boybobo Eshonqulovich, oʻzingiz bilasiz, tez yordam qutilaridagi dorilar sanoqli, hayotiy dorilar taqchil. Bir martalik shpritslar-ku umuman berilmaydi. Bizda eskidan qaynatib ishlatiladigan shisha shpritslar-u, uchi qaytib, toʻmtoqlashib qolgan ignalar bor, lekin aholi ulardan foydalanib ukol qilishimizga koʻnishmayapti. Nima qilish kerak? – dedi devor boʻylab tizilib turgan xodimlardan keksarogʻi. – Man bilmiyman. Bu saning problemang. Bemorga yordam qil, vaziyatdan chiq. Lekin ishlatgan shprits va dori uchun pul olmaysanlar, tamom vassalom, – dedi boʻlim boshligʻi birdan ovozini bir gaz koʻtarib. – Axir vaziyatdan chiqish uchun bir martalik shprits va dorilarni xususiy aprekalardan oʻz pulimizga sotib olyapmiz-da. Ishlatgach, pulimizni olamiz-da – deb chuvillashdi xodimlar ham boʻsh kelmay. – Yoʻq! Yoʻq! – Boʻlim boshligʻi koʻzlari qinidan chiqqudek boʻlib, boshini siltab baqirdi: – Mumkin emas! Bemordan pul olish man etiladi! – Ie. Yonimizdan pul sarflab olgan narsalarimizni tekinga ishlataylikmi? Nima biz millionermidik?! Bu yoqda ikki oylik maoshni berishmayapti?! Xodimlar shunday deb bir-biriga qarab labini burib, yelka qisishdi. – Hoy, aptekadan dori, shprits sotib ol deb kim aytdi sanlarga? Oʻzingdan hech narsa ishlatma! Qutingda borini qil! – boʻlim boshligʻi stolni mushtladi. – Axir bemor oldiga borganda uyalib qolyapmiz-da. «Qutingda kerakli doring boʻlmasa, bir martalaik shpritsing boʻlmasa, nega kelding», deb haqorat qilishyapti. Nima qilaylik axir?! – deb yana chuvillashdi xodimlar boshi berk koʻchaga kirib qolganday olazarak boʻlib. – Bilmayman, bilmayman – suzadigan hoʻkizdek bosh chayqadi boʻlim boshligʻi. – Bir ilojini qillaring. Yordam ber. Lekin pul soʻrama. Soʻrama! – Nega?! Nega axir?! – Uf-f. He, negalamay oʻl-e baring. Shuni ham bilmaysanlarmi? Tez tibbiy yordamda dorilaru, shpritslar bepul-ku, dunyobexabarlar, – baqirdi boshliq. – Unda tuman shifoxonasi aptekasi bir martalik shprits va hayotiy zarur dorilar bilan uzluksiz ta’minlasin-da, – dedi xodimlar ham boʻsh kelmay. – Boricha beryapti-ku. Yoʻgʻi yoʻq-da, – dedi boʻlim boshligʻi terdan yaltiragan kal boshini sochiq bilan artarkan, qoʻshib qoʻydi: – U yogʻi mening ishim emas... – Bu yoqda siz dori, shprits ishlatma, pul olma deysiz, u yoqda bemorlar «dori, shpritsing boʻlmasa nega kelding?» deb tursa... Xoʻsh, biz nima qilaylik?! – arosatda qolgan xodimlar uning ogʻziga tikilishdi. – Uf-f. Aytdim-ku, qanday qilsang ham bemorga yordam qil, shikoyat tushirma, deb. Bemordan pul soʻrama, tamom-vassalom. Mumkin emas! Ikki lunji osilgan, govkalla boʻlim boshligʻining qiyiq koʻzlari birdan mugʻombirona yaltirab, doʻrdoq lablari chapillatib, ikkala qoʻli bilan stolni doʻmbira qilib chalar ekan, oʻziga oʻzi gapirayotgandek mingʻilladi: – Ha endi, oʻzlari choʻntagingga tiqsa, ol... Ola-gʻovurda uning keyingi gapini birov eshitdi, birov eshitmadi. Naqd ikki soat-u oʻttiz besh minut davom etgan yigʻilishdan hech narsaga tushunmay, boshlari gʻuvillab, sillasi suvga ketib chiqqan xodimlar asta-sekin ish-ishiga tarqalishdi. Shu payt tez yordam telefoni jon holatda jiringlab, «Bemorning yuragi toʻxtab qoldi. Tezroq kelinglar...» deb shoshilinch chaqiriq tushdi. – Endi nima qilamiz? – dedi boʻzarib tez yordam qutisini koʻtargancha mashina tomon oshiqayotgan felüdsher yigit. – Nimayam qilarding. Har doim qilib yurgan ishingni qilasan-da. Bor. Tez boʻl, – dedi sarosimaga tushgan navbatchi vrach ham shosha-pisha qarshisidagi xususiy apteka tomon ishora qilib. Felüdsher yigit yugurib ketdi. – Felüdsher kelguncha men ham mashinaning tormozini tuzatib turaman, – dedi mashina tagida kuymanayotgan haydovchi. – Obbo! Shu shaldiroq aravangizni ertaroq tuzatib qoʻysangiz boʻmaydimi?! Bemor ogʻir deyapti-ku?! – dedi vrach jahl bilan u yoqdan bu yoqqa yurarkan. – Hamma hayda, hayda deyishni biladi. Ehtiyot qism berishmasa, men nima qilay?! Benzin oʻgʻirlaymi? Hadeb oʻzimning pulimga ta’mirlayverib, maoshim uyga bormay qoldi-ku, – deb baqirib yubordi mashina tagida taqir-tuqir qilayotgan haydovchi ham. – He, u yogʻi hech kimni qiziqtirmaydi. Haydovchimisiz, tez yordam mashinasini doim taxt qilib turing, tamom vassalom. Chidamasangiz ishni topshiring... – Ho-o, boylanganni urari ekan-da, a duxtur?! – Shunaqa, shunaqa. Bizga taka boʻlsin sut bersin... Qani, tez-tez boʻling, – vrach haydovchini qistay boshladi. Shu payt felüdsher yigit ham tsellofan xaltada bir dunyo bir martalik shpritslar-u, dori-darmonlar koʻtarib keldi. – Nasiyaga yozdirib oldim... Ana endi boevoy boʻldik, duxtur, – dedi tirjayib. Nihoyat yarim soatdan soʻng tez yordam mashinasi koʻk chiroqlarini lipillatib, shoshilinch chaqiriq tushgan manzil tomon imillab yoʻlga tushdi.

Muallif: Safar Kokilov