Tuynuk (hikoya) [Said Ahmad]

Tuynuk (hikoya) [Said Ahmad]
Tuynuk (hikoya) [Said Ahmad]
Badalbek yangi ichkuyov boʻlganidan hali qoʻni-qoʻshnilarini tanimaydi. Bugun dam olish kuni, Badalbek nima qilishini bilmay hovlida aylanib yuribdi. Koʻchaga chiqay desa, qayoqqa boradi? Bitta yarimta oʻrtogʻini boshlab kelay desa, hali qayin onasining fe’lini bilmaydi. U qoʻlini orqasiga qilib aylanib yurarkan devor tepasidan bir gʻisht qiya boʻlib tushib ketay-tushib ketay deb turganini koʻrib qoldi. Darrov shotini sudrab kelib devorga tiradi. Shotining bir pogʻonasiga oyoq qoʻyishi bilan kallasiga: qoʻshnining xotini kishidan qochadigan boʻlsa, andeshalik ish boʻlmasmikin, degan oʻy keldi.
U poʻsht, deb devor tepasiga chiqdi-yu, qoʻshni hovliga qaramay osilib qolgan gʻishtni oldi. Bir mahal:
— Hormang, qoʻshni, — degan ovozni eshitib beixtiyor hovliga qaradi.
Moʻylovdor bir yigit deraza moylayotgan ekan, qoʻlidagi choʻtkasini bankaga tashlab devor tagiga keldi.
— Qani, bir tanishib qoʻyaylik, pochcha, — dedi u ham shotichasini sudrab kelib devorga tirmashar ekan.
Ularning har ikkovi ham devordan bel boʻyi baravar koʻtarilib qoʻl olib koʻrishishdi.
— Buni qaranga, qoʻshni, yoʻgʻ-e, pochcha, bitta shisha konyak qachondan beri egasini topolmay javonimning bir chekkasini xira qilib yotgandi. Egasi oʻzingiz ekan-ku. Hozir olib chiqaman.
Qoʻshni Badalbekning hay-haylashiga qaramay shotidan tushib uyga yugurdi. Birpasda shimining bir choʻntagida shisha, bir choʻntagida piyola bilan lapanglab chiqdi.
— Shoshmang, — dedi Badalbek ham boʻsh kelmay, — singlingiz antiqa varaqi qilgan edi, konyakka varaqidan boshqa zakuska oʻtaversin.
Badalbek bir taxsimcha qilib varaqi olib chiqdi.
Ikki qoʻshni devorga bagʻrilarini berib bir piyoladan otib gapga tushib ketishdi. Ikkinchi piyoladan keyin devorga minib olib, xotirjam uchinchi piyolani ichishdi.
Badalbekning qaynanasi qizini chaqirib, eringga ayt, yangi kuyov qoʻni-qoʻshnilar oldida uyat emasmi, deb qoldi. Ichkuyovga goʻrni bir nima deb boʻladimi? Dunyoda ichkuyovdan nozik narsa yoʻgʻ-a!
— Menga qarang, qoʻshni,— dedi moʻylov. — Asli bizga devorning keragi yoʻq ekan.
Bu gap Badalbekka ham yogʻdek yoqib tushdi.
— Mana shu gapingizga borman-da. Qoʻshni oshi uzatadigan kichkinagina tuynuk ochib qoʻysak boʻlarkan.
— Iya, iya, kichkina emas, durustroq, rasmana bir lagan osh oʻtadigan tuynuk boʻlishi kerak.
Ikkovi maslahatlashib hozirning oʻzida tuynuk ochadigan boʻlishdi. Qoʻshni u tamondan, Badalbek bu tomondan tesha urib ishga tushib ketishdi. Konyak zoʻr kelib birpasda tuynuk ochildi. Ammo moʻljal toʻgʻri boʻlmagan ekan, yonma-yon ikkita tuynuk ochilib qoldi. Qoʻshni hazilga olib: bittasi zakuska uzatishga, deb hiringlab kuldi.
Tuynukning chetlarini somonli loy bilan chiroyli qilib suvab qoʻyishdi. Tuynuk-ku chiroyli chiqdi-ya, ammo Badalbekning kuyovlik sarpolari rasvo boʻldi. Xotini gʻiring deyolmadi, ichkuyovga goʻrni bir nima deb boʻladimi!
Konyak konyakligini qildi-yu, Badalbek ayvonda uxlab qoldi. Bir narsa taraqlab uygʻotib yubordi. Boshini koʻtarib qarasa kimdir tunuka tomni taraqlatib yuribdi. Badalbek jahl bilan hovliga tushdi. Bir bola tomda kaptar quvib yuribdi.
— Hoy, qanaqa yaramas bolasan, tush tomdan. He axloqsiz!
Tuynukdan qoʻshnining moʻylovi koʻrindi.
— Pochcha, undoq demasinlar, bizzi erkatoya.
Badalbek indamay uyga kirib ketdi. Kechga yaqin qoʻshnining soʻkingani eshitildi.
— Hu egangga oʻxshamay oʻl!
Badalbek hayron boʻlib turgan edi, baraq mushuk tuynukdan jon holatda sakrab oʻtib uning oyogʻiga suykaldi.
— Hoy, qoʻshni, unaqa demasinlar, mushuk hayvon, bilmagan-da!
Uch-toʻrt kungacha ikkala qoʻshni ne-ne umidlar bilan ochilgan qoʻsh tuynukka yaqin kelolmay yurishdi. Ichkuyovchilik emasmi, Badalbek sal narsaga zarda qiladigan, sal narsaga arazlaydigan qiliq chiqazdi. Qaynonasi uning bu fe’lidan kuyinib nasihat qilgan edi Badalbek bobillab berdi. Xotin oraga tushib ishni katta qilib yubordi. Butun oila a’zolari uch kungacha bir-birlariga toʻrsayib yurishdi. Roʻzgʻorchilik emasmi, yana boyagi-boyagi boʻlib ketishdi. Bular-ku unutib yuboriladi, ammo uydagi gap tuynukdan chiqib ketgan ekan ogʻizdan ogʻizga, quloqdan quloqqa oʻrmalab oʻtib moshdek gap tarvuzdek boʻlib uyga qaytib keldi. Badalbek qoʻshninikiga emas koʻchaga tuynuk ochganini bilib qoldi. Qoʻshni tushmagur bularnikidan tiq etib tovush chiqsa tuynuk tagiga kelib oʻtirib olar ekan.
Toʻyga kelolmagan ogʻaynilaridan uch-toʻrttasi Badalbekni tabriklash uchun sovgʻaga magnitofon koʻtarib kelib qolishdi. Hovliga suv sepib, supaga joy qildirib, oʻrtoqlarining oldiga dasturxon yozdi. Yigitlar magnitofonni qoʻyib yuborishdi. Devor orqasidan qoʻshnining yoʻtalganini Badalboy eshitmadi. Qoʻshni qattiqroq yoʻtaldi. Badalbek yana eshitmadi. Oxiri qoʻshni tuynukdan bosh chiqarib soat soʻradi. Ammo Badalbek qoʻshnining mehmonlar oldiga chiqqisi kelayotganidan bexabar bilagiga qarab: chorakam olti, deb qoʻyaqoldi. Qoʻshni birpasdan keyin yana tuynukdan bosh suqib, avtoruchkaning siyohi bormi, deb soʻradi. Badalbek yoʻq, dedi.
Mehmonlar oʻyin-kulgi qilib oʻtirishipti. Badalbek yelib yugurib xizmat qilib turibdi. Qoʻshni eshikdan kirib mehmonlar bilan birma bir koʻrishib, telefon qilmoqchi edim, deb ayvonga oʻtib ketdi. Ancha vaqtgacha kim bilandir choʻzilib gaplashdi. Hech kim uni dasturxonga taklif qilmaganidan, zarda bilan trubkani joyiga tashladiyu olifta yurish qilib chiqib ketdi. U chiqib ketganidan sal oʻtmay devordan tutun yopirildi. Mehmonlar oʻtirgan supa devor tagida boʻlganidan tutun buralib-buralib ularning ustiga yopirilardi. Birov yoʻtalib, birov koʻz yoshini artib nima boʻldi, degandek Badalbekka qaradi. Badalbek boʻlsa jahl bilan tuynukka boshini suqdi. Qarasa qoʻshni devor tagida katta samovarga hoʻl oʻtin tashlayapti.
— Hoy, qoʻshni, insof kerak, samovarni sal narroqqa oling.
Qoʻshni uning betiga qaramay toʻngʻilladi.
— Endi oʻz uyimda ham choy qaynatib icholmayman-mi?!
Badalbekning qaynonasi qoʻshnining fe’lini bilarkan shekilli, ayvonga joy qilib mehmonlarni oʻsha yoqqa taklif qildi. Magnitofon yana sayrab ketdi. Bir mahal tuynukdan qoʻshnining xotini bosh suqdi.
— Hoy, insof degan narsa bormi? Bolamni uxlatolmayapman-ku. Anavi savilning ovozini oʻchirsanglar-chi. Qanaqa betamiz ichkuyov ekan, bu!
Badalbekning zardasi qaynab shartta oʻrnidan turdi-yu, tuynuk ogʻziga samovar patnisni mixlab keldi. Qoʻshni ham daranglatib bir baloni qoqib tashladi. Ertasiga ikkala qoʻshni loyga qorishib bir-birining betiga qaramay tuynukni suvab qoʻyishdi.
Ana shundan keyin qoʻshnilar tinchib ketishdi. Yaqinda Badalbek eshigining oldidagi tolni sugʻarayotganida mahalla komissiyasining muovini bir gap aytib qoldi. Qoʻshni unga, sizga atab Yerevandan bir shisha antiqa konyak oldirib kelgan edim, manavi turqi sovuq qoʻshni ichib qoʻydi, konyak ham qulogʻini ushlagancha uvol ketdi deganmish. Badalbek ham boʻsh kelmadi.
— Yaxshi ham sizga buyurmagani, konyak emas, ichiga qant kuydirib solingan oʻzimizning jaydari araq edi,—dedi.
Ikki qoʻshni yuz koʻrmas boʻlib ketishardi-yu koʻpchilik boʻlib, yana tuynukni ochib qoʻyishdi. Qoʻshni singlisini kuyovga chiqazayotgan edi, mahalla aktivlari oʻrtaga tushib Badalbekning hovlisiga qozon qurishdi. Oʻsha tuynuk boshqatdan ochilib undan palov ham oʻtdi. Mastava ham. Toʻy oʻtib hali tuynuk bekilgani yoʻq. Ishqilib koʻz tegmasin, oxiri baxayr boʻlsin, shu tuynuk bahona oling qoʻshnim, bering, qoʻshnim, boʻlib turibdi.
Ha aytgancha qoʻshni uch-toʻrt kishi boʻlib ot soʻyib qazi qildirayotgan ekan, Badalbekka, siz ham sherik boʻling, deb katta boshini kichik qilib atayin chiqibdi, Badalbek ham odam, bir gap aytdi.
— Telefonga qiynalyapsiz, ikkovimizniki bir nomer boʻla qolsin.
Qoʻshni sevinganidash bitta konyagim bor, olib chiqaymi, deb qoldi.
Badalbek yoʻq deyolmadi.
Oʻsha kuni ikki qoʻshni bir-birini yalashdi, yulqashdi. Biri akamsan, dedi, biri ukamsan, dedi. Oxiri shu boʻldiki, bunaqa ahil qoʻshnilarga devordagi tuynuk torlik qilayotgani ma’lum boʻldi.
Hikoyamni nima bilan tugatay? Ular shu xilda ahil boʻlib ketishdi desamu, ketidan bir ishkali chiqib qolsa nima qilaman?
Oʻliptimi, ishkali chiqmas.

* * *
Ushbu hikoya bitib nashriyotga olib ketayotganimda yangi gap eshitib qoldim.
Ikki qoʻshni qalin ogʻayni boʻlib, ogʻiz-burun oʻpishib ketishipti. Oʻrtadagi devorni buzib qoq kesagini toklarining tagiga solishibdi. Hozir oʻsha devor oʻrnida taroqqa oʻxshagan chiroyli panjara qoʻndirishipti.

Boʻyoq qoʻshnidan, boʻyash Badalbekdan.
Mualifning boshqa asaralari
1 Alla (hikoya) [Said Ahmad] 2288
2 Azob (hikoya) [Said Ahmad] 1296
3 Azroil oʻtgan yoʻllarda (hikoya) [Said Ahmad] 1188
4 Азоб (ҳикоя) [Said Ahmad] 608
5 Азроил ўтган йўлларда (ҳикоя) [Said Ahmad] 602
6 Алла (ҳикоя) [Said Ahmad] 491
7 Bahor qizlari (hikoya) [Said Ahmad] 893
8 Bahor suvlari (hikoya) [Said Ahmad] 697
9 Begona (hikoya) [Said Ahmad] 1208
10 Bir yuz yetmish soʻmlik xurrak (hikoya) [Said Ahmad] 673
11 Birinchi muhabbat (intermediya) [Said Ahmad] 2076
12 Borsa kelmas darvozasi (hikoya) [Said Ahmad] 1403
13 Bosh ogʻrigʻi (hikoya) [Said Ahmad] 753
14 Boʻston (hikoya) [Said Ahmad] 694
15 Buqalamun bilan uchrashuv (hikoya) [Said Ahmad] 1035
16 Баҳор сувлари (ҳикоя) [Said Ahmad] 530
17 Баҳор қизлари (ҳикоя) [Said Ahmad] 463
18 Бегона (ҳикоя) [Said Ahmad] 502
19 Бир юз етмиш сўмлик хуррак (ҳикоя) [Said Ahmad] 565
20 Биринчи муҳаббат (интермедия) [Said Ahmad] 586
21 Борса келмас дарвозаси (ҳикоя) [Said Ahmad] 498
22 Бош оғриғи (ҳикоя) [Said Ahmad] 496
23 Буқаламун билан учрашув (ҳикоя) [Said Ahmad] 476
24 Бўстон (ҳикоя) [Said Ahmad] 486
25 Dum (hikoya) [Said Ahmad] 617
26 Дум (ҳикоя) [Said Ahmad] 431
27 Farmonbibi qalʻasiga shturm. Bolshevikla... [Said Ahmad] 668
28 Фармонбиби қалъасига штурм. Болшевиклар ... [Said Ahmad] 573
29 Gap (hikoya) [Said Ahmad] 547
30 Gugurt (hikoya) [Said Ahmad] 953
31 Gul haqida hikoyalar [Said Ahmad] 2175
32 Гап (ҳикоя) [Said Ahmad] 577
33 Гугурт (ҳикоя) [Said Ahmad] 547
34 Гул ҳақида ҳикоялар [Said Ahmad] 496
35 Iqbol chiroqlari (hikoya) [Said Ahmad] 705
36 Iqror (hikoya) [Said Ahmad] 1600
37 Иқбол чироқлари (ҳикоя) [Said Ahmad] 462
38 Иқрор (ҳикоя) [Said Ahmad] 440
39 Jajji hikoyalar [Said Ahmad] 751
40 Жажжи ҳикоялар [Said Ahmad] 542
41 Kataysa (hikoya) [Said Ahmad] 630
42 Kechikkan sevgi... (hikoya) [Said Ahmad] 1306
43 Kelinlar qoʻzgʻoloni (komediya) [Said Ahmad] 8369
44 Kiprikda qolgan tong (qissa) [Said Ahmad] 3658
45 Koʻzlaringda oʻt bor edi (hikoya) [Said Ahmad] 634
46 Kuyov (komediya) [Said Ahmad] 1652
47 Катайса (ҳикоя) [Said Ahmad] 491
48 Келинлар қўзғолони (комедия) [Said Ahmad] 829
49 Кечиккан севги... (ҳикоя) [Said Ahmad] 480
50 Киприкда қолган тонг (қисса) [Said Ahmad] 870
51 Куёв (комедия) [Said Ahmad] 558
52 Кўзларингда ўт бор эди (ҳикоя) [Said Ahmad] 432
53 Laylak keldi (hikoya) [Said Ahmad] 768
54 Lochin (hikoya) [Said Ahmad] 1110
55 Лайлак келди (ҳикоя) [Said Ahmad] 501
56 Лочин (ҳикоя) [Said Ahmad] 465
57 Mehribon (hikoya) [Said Ahmad] 715
58 Menga yetib kelmagan xat (hikoya) [Said Ahmad] 812
59 Meni kechiring (intermediya) [Said Ahmad] 1085
60 Mening doʻstim Babbayev! (hikoya) [Said Ahmad] 768
61 Moʻtti (hikoya) [Said Ahmad] 650
62 Muhabbatning tugʻilishi (hikoya) [Said Ahmad] 716
63 Musicha (hikoya) [Said Ahmad] 2156
64 Менга етиб келмаган хат (ҳикоя) [Said Ahmad] 499
65 Мени кечиринг (интермедия) [Said Ahmad] 651
66 Менинг дўстим Баббаев! (ҳикоя) [Said Ahmad] 508
67 Меҳрибон (ҳикоя) [Said Ahmad] 422
68 Мусича (ҳикоя) [Said Ahmad] 496
69 Муҳаббатнинг туғилиши (ҳикоя) [Said Ahmad] 424
70 Мўтти (ҳикоя) [Said Ahmad] 419
71 Nomi yoʻq toʻy (hikoya) [Said Ahmad] 741
72 Номи йўқ тўй (ҳикоя) [Said Ahmad] 543
73 Odam va boʻron (hikoya) [Said Ahmad] 620
74 Oftob oyim (hikoya) [Said Ahmad] 4770
75 Onajonlar (hikoya) [Said Ahmad] 636
76 Oshqovoq, 2 (hikoya) [Said Ahmad] 1322
77 Ot bilan suhbat (hikoya) [Said Ahmad] 2321
78 Одам ва бўрон (ҳикоя) [Said Ahmad] 405
79 Онажонлар (ҳикоя) [Said Ahmad] 466
80 От билан суҳбат (ҳикоя) [Said Ahmad] 462
81 Офтоб ойим (ҳикоя) [Said Ahmad] 483
82 Ошқовоқ, 2 (ҳикоя) [Said Ahmad] 435
83 Paypoq (hikoya) [Said Ahmad] 1161
84 Poyqadam... (hikoya) [Said Ahmad] 758
85 Пайпоқ (ҳикоя) [Said Ahmad] 510
86 Пойқадам... (ҳикоя) [Said Ahmad] 484
87 Qorakoʻz majnun (hikoya) [Said Ahmad] 8807
88 Қоракўз мажнун (ҳикоя) [Said Ahmad] 545
89 Rahmat, azizlarim! (hikoya) [Said Ahmad] 915
90 Раҳмат, азизларим! (ҳикоя) [Said Ahmad] 465
91 Sagʻana (hikoya) [Said Ahmad] 645
92 Sarob (hikoya) [Said Ahmad] 3200
93 Seni izlab (hikoya) [Said Ahmad] 853
94 Sinovchi ichuvchi (intermediya) [Said Ahmad] 611
95 Sobiq (hikoya) [Said Ahmad] 11898
96 Sobiq oʻgʻri (hikoyalar toʻplami) [Said Ahmad] 1074
97 Sobiq oʻgʻri - Boʻlishi mumkin hikoya [Said Ahmad] 794
98 Sud (hikoya) [Said Ahmad] 652
99 Sumbul (hikoya) [Said Ahmad] 560
100 Suvlar oqib ketdi (hikoya) [Said Ahmad] 656
101 Сароб (ҳикоя) [Said Ahmad] 485
102 Сағана (ҳикоя) [Said Ahmad] 427
103 Сени излаб (ҳикоя) [Said Ahmad] 469
104 Синовчи ичувчи (интермедия) [Said Ahmad] 531
105 Собиқ (ҳикоя) [Said Ahmad] 693
106 Собиқ ўғри (ҳикоялар тўплами) [Said Ahmad] 473
107 Собиқ ўғри - Бўлиши мумкин ҳикоя [Said Ahmad] 464
108 Сувлар оқиб кетди (ҳикоя) [Said Ahmad] 466
109 Суд (ҳикоя) [Said Ahmad] 455
110 Сумбул (ҳикоя) [Said Ahmad] 406
111 Tabelchi (intermediya) [Said Ahmad] 532
112 Tamom, davomi yoʻq (hikoya) [Said Ahmad] 726
113 Taqdir, taqdir, muncha shafqatsizsan? (h... [Said Ahmad] 0
114 Ta’zim (hikoya) [Said Ahmad] 838
115 Ta’zim (hikoyalar) [Said Ahmad] 2081
116 Togʻ afsonasi (hikoya) [Said Ahmad] 514
117 Toʻlqinlar (hikoya) [Said Ahmad] 580
118 Toʻyboshi (hikoya) [Said Ahmad] 546
119 Turnalar (hikoya) [Said Ahmad] 1051
120 Tut pishigʻi (hikoya) [Said Ahmad] 585
121 Табелчи (интермедия) [Said Ahmad] 442
122 Тамом, давоми йўқ (ҳикоя) [Said Ahmad] 484
123 Таъзим (ҳикоя) [Said Ahmad] 442
124 Таъзим (ҳикоялар) [Said Ahmad] 615
125 Тақдир, тақдир, мунча шафқатсизсан? (ҳикоя) [Said Ahmad] 0
126 Тоғ афсонаси (ҳикоя) [Said Ahmad] 435
127 Туйнук (ҳикоя) [Said Ahmad] 437
128 Турналар (ҳикоя) [Said Ahmad] 461
129 Тут пишиғи (ҳикоя) [Said Ahmad] 424
130 Тўйбоши (ҳикоя) [Said Ahmad] 397
131 Тўлқинлар (ҳикоя) [Said Ahmad] 436
132 Uchinchi minora (hikoya) [Said Ahmad] 1064
133 Учинчи минора (ҳикоя) [Said Ahmad] 446
134 Xazina (hikoya) [Said Ahmad] 1139
135 Xomtalash (hikoya) [Said Ahmad] 684
136 Xotin (hikoya) [Said Ahmad] 645
137 Xotinboz chumchuq (hikoya) [Said Ahmad] 1101
138 Xurrak (hikoya) [Said Ahmad] 559
139 Хазина (ҳикоя) [Said Ahmad] 535
140 Хомталаш (ҳикоя) [Said Ahmad] 502
141 Хотин (ҳикоя) [Said Ahmad] 462
142 Хотинбоз чумчуқ (ҳикоя) [Said Ahmad] 446
143 Хуррак (ҳикоя) [Said Ahmad] 478
144 Yoʻgʻon tepa (hikoya) [Said Ahmad] 559
145 Yoʻlda (hikoya) [Said Ahmad] 705
146 Йўлда (ҳикоя) [Said Ahmad] 418
147 Йўғон тепа (ҳикоя) [Said Ahmad] 475
148 Yalpiz hidi (hikoya) [Said Ahmad] 1423
149 Ялпиз ҳиди (ҳикоя) [Said Ahmad] 481
150 Yelim (hikoya) [Said Ahmad] 572
151 Yer uygʻondi (hikoya) [Said Ahmad] 555
152 Елим (ҳикоя) [Said Ahmad] 457
153 Ер уйғонди (ҳикоя) [Said Ahmad] 372
154 Yuk (hikoya) [Said Ahmad] 481
155 Юк (ҳикоя) [Said Ahmad] 462
156 Zumrad (hikoya) [Said Ahmad] 612
157 Зумрад (ҳикоя) [Said Ahmad] 449
158 Oʻn sakkiz yoshing (hikoya) [Said Ahmad] 771
159 Oʻrik domla (hikoya) [Said Ahmad] 947
160 Ўн саккиз ёшинг (ҳикоя) [Said Ahmad] 481
161 Ўрик домла (ҳикоя) [Said Ahmad] 421
162 Gʻildirak (qissa) [Said Ahmad] 847
163 Ғилдирак (қисса) [Said Ahmad] 437
164 Sher (hikoya) [Said Ahmad] 1202
165 Шер (ҳикоя) [Said Ahmad] 467
166 Chevara (hikoya) [Said Ahmad] 545
167 Chiroqni oʻchir (hikoya) [Said Ahmad] 546
168 Chol kuyov bilan kampir kelin (hikoya) [Said Ahmad] 871
169 Choʻl burguti (hikoya) [Said Ahmad] 1704
170 Choʻl oqshomlari (hikoya) [Said Ahmad] 654
171 Chuchvara (hikoya) [Said Ahmad] 625
172 Чевара (ҳикоя) [Said Ahmad] 403
173 Чироқни ўчир (ҳикоя) [Said Ahmad] 434
174 Чол куёв билан кампир келин (ҳикоя) [Said Ahmad] 537
175 Чучвара (ҳикоя) [Said Ahmad] 529
176 Чўл бургути (ҳикоя) [Said Ahmad] 470
177 Чўл оқшомлари (ҳикоя) [Said Ahmad] 521
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика