Хомталаш (ҳикоя) [Said Ahmad]

Хомталаш (ҳикоя) [Said Ahmad]
Хомталаш (ҳикоя) [Said Ahmad]
«Камбағал бўлсанг кўчиб боқ, бойвачча бўлсанг ўлиб боқ» деган гапда ҳикмат кўп экан. Бу ҳикматнинг маъниси кечқурун билинди. Маҳалланинг сўфиси марҳумнинг бевасини айвонга чақириб, қолган маросимларни қандоқ ўтказиш тўғрисида йўл-йўриқ кўрсата бошлади.
— Янга, бир ўлим ҳаммамизнинг ҳам бошимизда бор. Ўлган ўлди. Қолганга қийин. Энди шундоқ қилсангиз: еттисига бир қўй сўясиз. Олти маҳалладан одам айтилади. Алалхусус, йигирмасида ҳам шундоқ бўлади. Ҳар шанба куни маҳалла қарияларини чақириб, ош-туз қилиб дуойи-фотиҳани узмайсиз. То қирқ кунгача арвоҳ чирқиллаб, уй атрофида айланиб юради. Ҳа, шундоқ.
Кампир кўзларини пирпиратиб нима дейишини билмай турарди. Унинг эри унчалик ошиб-тошиб кетмаган, рўзғорига яраша пул топиб келган одам эди. Ўлгандан кейин бунақа харжларни сира хаёлига келтирмаган. Кампирни ваҳм босди. Бир йилгача бу тариқа харжларга пулни қайдан олади. Расм-русмни қилмаса айб бўлади. Юрт нима дейди? Арвоҳ эшик олдида чирқиллаб юрган бўлса. Сўфи яна гап бошлади.
— Янга, марҳумнинг қариндош-уруғлари кўп эди. Акаси, укаси, сингиллари, жиянлари. Бу ҳовли марҳумнинг отасидан қолган. Ҳовлида шу сағирларнинг маҳри бор. Ана, эшик олдида туришипти. Шу гап жанжалга қолмай, иссиғида ҳовлига нарх қўйиб меросхўрларнинг маҳрини белгилаб қўйсак.
Эшик олдида турган маҳрталаблар қулоқларини динг қилиб айвон тарафга қарашди. Ҳаммасининг эгнида қимматбаҳо кийимлар, қўлларида тилла соат, оёқларида хиром этик, учи найза туфли. Бири қорин ташлаган, бирининг бўйни йилтираган, бири бриллиант кўзли узук таққан...
Бева кампирнинг эгнида қора кўйлак, бошида ҳам мотам муносабати билан бўялган штапел рўмол. Оёғида так чарми икки марта янгиланган кавуш. Унинг ҳолатидан, ниҳоятда танг аҳволда қолгани билиниб турарди. Охири у журъатсизгина қилиб гапирди.
— Бу, ахир, ўликни талаш эмасми? Бу уй ўлгур эртами-индин бузилиб кетади. Нимасини талашишади. Бир йилгача маросимларни ўтказаман, деб қоққанда қозиғим, осганда хурмачам қолмайди. Жигар бўлса, ака бўлса, ука бўлса, сингил бўлса, мундоқ ёнимга кириб харжларни сал енгиллатишсин-да.
Бўйни йилтираган маҳрхўр тилла тишини ялтиратиб гап қотди.
— Келин ая, сарфни аямай қилаверинг. Ҳовли сотилгандан кейин маҳр ҳисобидан расчётини тўғрилаймиз. Бу ёғига хотиржам бўлаверинг.
— Ҳа, шундоқ бўлаверсин, — деди қорин ташлаган маҳрталаб. — Аммо, лекин, харжни унчалик катта қилиб юборманг. Маҳр тақсимида унча-мунча қўлимизга ҳам тегадиган бўлсин.
Марварид шодали зирак таққан, понбархат кўйлагининг енгини шимариб боласига ҳолвайтар едираётган маҳрхўр хотин гап қотди:
— Қандоқ харж бўлса акаларим, укаларим ҳисобидан бўлсин, хотин бошим билан нега мен қиларканман. Менинг маҳримни бечиқим қилиб берасизлар.
Бева кампирнинг кўзларида ёш йилтиради.
— Қандоқ қиламан? Бу харжларни қаёқдан оламан?
Сўфи ўйлаб туриб жуда ҳам «маъноли» бир гап айтди.
— Ҳозироқ ҳовлига баҳо қўйиш керак. Ана шу баҳо ҳисобидан бировдан пул кўтарилади.
Бўйни йилтирагани бу гапни маъқуллади.
— Шундоқ бўлгани маъқул. Масалан, мен ҳовли ҳисобидан қарз бериб туришим мумкин. Аммо уч-тўрт кишининг гувоҳлигида.
Шу пайт эшикдан икки хотин кирди. Боя маҳрни бечиқим оламан деяётган хотин ўрнидан тура солиб келган хотинларнинг бўйнига осилди.
— Жигаримдан айрилиб қолдимо...
Сандиқ тўла сариқ гул
Тақсам адо бўлмайди.
Жигаримнинг дардини
Айтсам адо бўлмайди.
Вой акагинам қандоқ одам эди-я, шундоқ меҳрибонимдан ажралдимо...
У йиғини тугатиб, яна орқага қайтди. Сўфининг олдига келиб:
— Ҳар кимнинг маҳрини ўз қўлига берасиз, — деди.
— Хўп, опа, хўп. Нархи очилди. Укангиз қарз бериб турадиган бўлдилар.
Хотиржам бўлган хотин яна овозини баланд қўйиб йиғи бошлади.
Узун-узун арғамчи
Йўлда ётса майлими.
Шундоқ азиз жигарим
Гўрда ётса майлими.
Акагинамдан айрилиб қолдимо-о-о...

Ҳам эридан, ҳам ҳовли-жойидан айрилган кампир кўзидан милт-милт ёш оқизиб, қимирламай турарди.
Mualifning boshqa asaralari
1 Alla (hikoya) [Said Ahmad] 2288
2 Azob (hikoya) [Said Ahmad] 1296
3 Azroil oʻtgan yoʻllarda (hikoya) [Said Ahmad] 1188
4 Азоб (ҳикоя) [Said Ahmad] 608
5 Азроил ўтган йўлларда (ҳикоя) [Said Ahmad] 602
6 Алла (ҳикоя) [Said Ahmad] 491
7 Bahor qizlari (hikoya) [Said Ahmad] 893
8 Bahor suvlari (hikoya) [Said Ahmad] 697
9 Begona (hikoya) [Said Ahmad] 1208
10 Bir yuz yetmish soʻmlik xurrak (hikoya) [Said Ahmad] 672
11 Birinchi muhabbat (intermediya) [Said Ahmad] 2076
12 Borsa kelmas darvozasi (hikoya) [Said Ahmad] 1402
13 Bosh ogʻrigʻi (hikoya) [Said Ahmad] 753
14 Boʻston (hikoya) [Said Ahmad] 692
15 Buqalamun bilan uchrashuv (hikoya) [Said Ahmad] 1035
16 Баҳор сувлари (ҳикоя) [Said Ahmad] 530
17 Баҳор қизлари (ҳикоя) [Said Ahmad] 463
18 Бегона (ҳикоя) [Said Ahmad] 501
19 Бир юз етмиш сўмлик хуррак (ҳикоя) [Said Ahmad] 565
20 Биринчи муҳаббат (интермедия) [Said Ahmad] 584
21 Борса келмас дарвозаси (ҳикоя) [Said Ahmad] 498
22 Бош оғриғи (ҳикоя) [Said Ahmad] 496
23 Буқаламун билан учрашув (ҳикоя) [Said Ahmad] 476
24 Бўстон (ҳикоя) [Said Ahmad] 486
25 Dum (hikoya) [Said Ahmad] 616
26 Дум (ҳикоя) [Said Ahmad] 431
27 Farmonbibi qalʻasiga shturm. Bolshevikla... [Said Ahmad] 668
28 Фармонбиби қалъасига штурм. Болшевиклар ... [Said Ahmad] 573
29 Gap (hikoya) [Said Ahmad] 547
30 Gugurt (hikoya) [Said Ahmad] 953
31 Gul haqida hikoyalar [Said Ahmad] 2175
32 Гап (ҳикоя) [Said Ahmad] 577
33 Гугурт (ҳикоя) [Said Ahmad] 547
34 Гул ҳақида ҳикоялар [Said Ahmad] 496
35 Iqbol chiroqlari (hikoya) [Said Ahmad] 705
36 Iqror (hikoya) [Said Ahmad] 1600
37 Иқбол чироқлари (ҳикоя) [Said Ahmad] 461
38 Иқрор (ҳикоя) [Said Ahmad] 440
39 Jajji hikoyalar [Said Ahmad] 751
40 Жажжи ҳикоялар [Said Ahmad] 542
41 Kataysa (hikoya) [Said Ahmad] 629
42 Kechikkan sevgi... (hikoya) [Said Ahmad] 1306
43 Kelinlar qoʻzgʻoloni (komediya) [Said Ahmad] 8368
44 Kiprikda qolgan tong (qissa) [Said Ahmad] 3658
45 Koʻzlaringda oʻt bor edi (hikoya) [Said Ahmad] 634
46 Kuyov (komediya) [Said Ahmad] 1651
47 Катайса (ҳикоя) [Said Ahmad] 491
48 Келинлар қўзғолони (комедия) [Said Ahmad] 829
49 Кечиккан севги... (ҳикоя) [Said Ahmad] 480
50 Киприкда қолган тонг (қисса) [Said Ahmad] 870
51 Куёв (комедия) [Said Ahmad] 558
52 Кўзларингда ўт бор эди (ҳикоя) [Said Ahmad] 432
53 Laylak keldi (hikoya) [Said Ahmad] 768
54 Lochin (hikoya) [Said Ahmad] 1110
55 Лайлак келди (ҳикоя) [Said Ahmad] 501
56 Лочин (ҳикоя) [Said Ahmad] 465
57 Mehribon (hikoya) [Said Ahmad] 714
58 Menga yetib kelmagan xat (hikoya) [Said Ahmad] 812
59 Meni kechiring (intermediya) [Said Ahmad] 1085
60 Mening doʻstim Babbayev! (hikoya) [Said Ahmad] 767
61 Moʻtti (hikoya) [Said Ahmad] 650
62 Muhabbatning tugʻilishi (hikoya) [Said Ahmad] 716
63 Musicha (hikoya) [Said Ahmad] 2156
64 Менга етиб келмаган хат (ҳикоя) [Said Ahmad] 499
65 Мени кечиринг (интермедия) [Said Ahmad] 651
66 Менинг дўстим Баббаев! (ҳикоя) [Said Ahmad] 508
67 Меҳрибон (ҳикоя) [Said Ahmad] 422
68 Мусича (ҳикоя) [Said Ahmad] 496
69 Муҳаббатнинг туғилиши (ҳикоя) [Said Ahmad] 424
70 Мўтти (ҳикоя) [Said Ahmad] 419
71 Nomi yoʻq toʻy (hikoya) [Said Ahmad] 741
72 Номи йўқ тўй (ҳикоя) [Said Ahmad] 543
73 Odam va boʻron (hikoya) [Said Ahmad] 620
74 Oftob oyim (hikoya) [Said Ahmad] 4770
75 Onajonlar (hikoya) [Said Ahmad] 636
76 Oshqovoq, 2 (hikoya) [Said Ahmad] 1322
77 Ot bilan suhbat (hikoya) [Said Ahmad] 2320
78 Одам ва бўрон (ҳикоя) [Said Ahmad] 405
79 Онажонлар (ҳикоя) [Said Ahmad] 465
80 От билан суҳбат (ҳикоя) [Said Ahmad] 462
81 Офтоб ойим (ҳикоя) [Said Ahmad] 482
82 Ошқовоқ, 2 (ҳикоя) [Said Ahmad] 435
83 Paypoq (hikoya) [Said Ahmad] 1161
84 Poyqadam... (hikoya) [Said Ahmad] 758
85 Пайпоқ (ҳикоя) [Said Ahmad] 510
86 Пойқадам... (ҳикоя) [Said Ahmad] 483
87 Qorakoʻz majnun (hikoya) [Said Ahmad] 8807
88 Қоракўз мажнун (ҳикоя) [Said Ahmad] 545
89 Rahmat, azizlarim! (hikoya) [Said Ahmad] 915
90 Раҳмат, азизларим! (ҳикоя) [Said Ahmad] 465
91 Sagʻana (hikoya) [Said Ahmad] 645
92 Sarob (hikoya) [Said Ahmad] 3200
93 Seni izlab (hikoya) [Said Ahmad] 853
94 Sinovchi ichuvchi (intermediya) [Said Ahmad] 610
95 Sobiq (hikoya) [Said Ahmad] 11898
96 Sobiq oʻgʻri (hikoyalar toʻplami) [Said Ahmad] 1074
97 Sobiq oʻgʻri - Boʻlishi mumkin hikoya [Said Ahmad] 794
98 Sud (hikoya) [Said Ahmad] 652
99 Sumbul (hikoya) [Said Ahmad] 560
100 Suvlar oqib ketdi (hikoya) [Said Ahmad] 655
101 Сароб (ҳикоя) [Said Ahmad] 485
102 Сағана (ҳикоя) [Said Ahmad] 427
103 Сени излаб (ҳикоя) [Said Ahmad] 469
104 Синовчи ичувчи (интермедия) [Said Ahmad] 530
105 Собиқ (ҳикоя) [Said Ahmad] 693
106 Собиқ ўғри (ҳикоялар тўплами) [Said Ahmad] 473
107 Собиқ ўғри - Бўлиши мумкин ҳикоя [Said Ahmad] 464
108 Сувлар оқиб кетди (ҳикоя) [Said Ahmad] 466
109 Суд (ҳикоя) [Said Ahmad] 455
110 Сумбул (ҳикоя) [Said Ahmad] 406
111 Tabelchi (intermediya) [Said Ahmad] 532
112 Tamom, davomi yoʻq (hikoya) [Said Ahmad] 726
113 Taqdir, taqdir, muncha shafqatsizsan? (h... [Said Ahmad] 0
114 Ta’zim (hikoya) [Said Ahmad] 838
115 Ta’zim (hikoyalar) [Said Ahmad] 2081
116 Togʻ afsonasi (hikoya) [Said Ahmad] 514
117 Toʻlqinlar (hikoya) [Said Ahmad] 580
118 Toʻyboshi (hikoya) [Said Ahmad] 546
119 Turnalar (hikoya) [Said Ahmad] 1051
120 Tut pishigʻi (hikoya) [Said Ahmad] 585
121 Tuynuk (hikoya) [Said Ahmad] 467
122 Табелчи (интермедия) [Said Ahmad] 441
123 Тамом, давоми йўқ (ҳикоя) [Said Ahmad] 484
124 Таъзим (ҳикоя) [Said Ahmad] 442
125 Таъзим (ҳикоялар) [Said Ahmad] 615
126 Тақдир, тақдир, мунча шафқатсизсан? (ҳикоя) [Said Ahmad] 0
127 Тоғ афсонаси (ҳикоя) [Said Ahmad] 435
128 Туйнук (ҳикоя) [Said Ahmad] 437
129 Турналар (ҳикоя) [Said Ahmad] 461
130 Тут пишиғи (ҳикоя) [Said Ahmad] 424
131 Тўйбоши (ҳикоя) [Said Ahmad] 397
132 Тўлқинлар (ҳикоя) [Said Ahmad] 436
133 Uchinchi minora (hikoya) [Said Ahmad] 1064
134 Учинчи минора (ҳикоя) [Said Ahmad] 446
135 Xazina (hikoya) [Said Ahmad] 1139
136 Xomtalash (hikoya) [Said Ahmad] 684
137 Xotin (hikoya) [Said Ahmad] 645
138 Xotinboz chumchuq (hikoya) [Said Ahmad] 1101
139 Xurrak (hikoya) [Said Ahmad] 559
140 Хазина (ҳикоя) [Said Ahmad] 534
141 Хотин (ҳикоя) [Said Ahmad] 461
142 Хотинбоз чумчуқ (ҳикоя) [Said Ahmad] 446
143 Хуррак (ҳикоя) [Said Ahmad] 477
144 Yoʻgʻon tepa (hikoya) [Said Ahmad] 559
145 Yoʻlda (hikoya) [Said Ahmad] 705
146 Йўлда (ҳикоя) [Said Ahmad] 418
147 Йўғон тепа (ҳикоя) [Said Ahmad] 475
148 Yalpiz hidi (hikoya) [Said Ahmad] 1423
149 Ялпиз ҳиди (ҳикоя) [Said Ahmad] 481
150 Yelim (hikoya) [Said Ahmad] 572
151 Yer uygʻondi (hikoya) [Said Ahmad] 554
152 Елим (ҳикоя) [Said Ahmad] 457
153 Ер уйғонди (ҳикоя) [Said Ahmad] 372
154 Yuk (hikoya) [Said Ahmad] 481
155 Юк (ҳикоя) [Said Ahmad] 462
156 Zumrad (hikoya) [Said Ahmad] 612
157 Зумрад (ҳикоя) [Said Ahmad] 448
158 Oʻn sakkiz yoshing (hikoya) [Said Ahmad] 771
159 Oʻrik domla (hikoya) [Said Ahmad] 947
160 Ўн саккиз ёшинг (ҳикоя) [Said Ahmad] 481
161 Ўрик домла (ҳикоя) [Said Ahmad] 421
162 Gʻildirak (qissa) [Said Ahmad] 846
163 Ғилдирак (қисса) [Said Ahmad] 437
164 Sher (hikoya) [Said Ahmad] 1202
165 Шер (ҳикоя) [Said Ahmad] 467
166 Chevara (hikoya) [Said Ahmad] 545
167 Chiroqni oʻchir (hikoya) [Said Ahmad] 546
168 Chol kuyov bilan kampir kelin (hikoya) [Said Ahmad] 871
169 Choʻl burguti (hikoya) [Said Ahmad] 1704
170 Choʻl oqshomlari (hikoya) [Said Ahmad] 654
171 Chuchvara (hikoya) [Said Ahmad] 625
172 Чевара (ҳикоя) [Said Ahmad] 403
173 Чироқни ўчир (ҳикоя) [Said Ahmad] 434
174 Чол куёв билан кампир келин (ҳикоя) [Said Ahmad] 537
175 Чучвара (ҳикоя) [Said Ahmad] 529
176 Чўл бургути (ҳикоя) [Said Ahmad] 469
177 Чўл оқшомлари (ҳикоя) [Said Ahmad] 521
Tavsiya qilamiz
Яндекс.Метрика